Wydarzenia w skrócie:
Księga I: Gospodarstwo
- Tadeusz powraca do Soplicowa.
- Nieoczekiwanie Tadeusza spotyka Zosię, zawstydzona dziewczyna ucieka.
- Tadeusz spotyka się z Wojskim i resztą rodziny oraz gośćmi przybyłymi na sądy graniczne.
- W zamku odbywa się wieczerza:
- a) Tadeusza spotyka Telimenę
- b) wybucha spór między Asesorem a Rejentem o Kusego i Sokoła
- c) Sędzia mówi na temat grzeczności
- W nocy Ksiądz Robak prowadzi potajemne rozmowy z Sędzią.
Księga II: Zamek
- Hrabia spotyka Gerwazego niedaleko zamku.
- Gerwazy opowiada o zabójstwie Stolnika.
- Hrabia rozmawia z Zosią w ogródku.
Księga III: Umizgi
- Goście wyruszają na grzybobranie.
- Telimena rozmawia z Sędzią; protestuje przeciwko małżeństwu Tadeusza z Zosią.
- Tadeusz w dyskusji z Hrabią i Telimeną broni piękna litewskiego krajobrazu.
- Telimena dyskretnie podaje Tadeuszowi klucz do swojego pokoju.
- Gajowy przynosi wiadomość o pojawieniu się niedźwiedzia.
Księga IV: Dyplomatyka i łowy
- W karczmie Ksiądz Robak zapowiada nadejście wojsk Napoleona.
- Niedźwiedź na polowaniu zagraża życiu Hrabiego i Tadeusza.
- Odwaga Księdza Robaka ratuje Hrabiego i Tadeusza.
- Wojski gra na rogu.
Księga V: Kłótnia
- Telimena planuje ślub z Tadeuszem, natomiast Zosię chce wydać za Hrabiego.
- Tadeusza spotyka się z Telimeną w Świątyni Dumania, niespodziewanie następuje „atak” mrówek.
- W nie najlepszych nastrojach odbywa się kolacja w zamku.
- Gerwazy demonstruje swoje niezadowolenie z obecności Sopliców w zamku.
- Wybucha kłótnia i bójka.
- Gerwazy wraz z Hrabią planują zajazd na Soplicowo.
Księga VI: Zaścianek
- Sędzia domaga się przeprosin od Hrabiego.
- Hrabia na czele zbrojnego oddziału wyjeżdża do Dobrzyna, chcąc namówić szlachtę z zaścianka do napadu na Soplicowo.
Księga VII: Rada
- W domu Maćka Dobrzyńskiego odbywa się rada szlachty. Tematem jest spodziewana wojna Napoleona z Moskwą.
- Przybywa Gerwazy i podburza szlachtę przeciwko Soplicom.
Księga VIII: Zajazd
- Ksiądz Robak wyznaje Sędziemu, kim naprawdę jest.
- Tadeusz nie może sobie poradzić z sercowymi kłopotami, postanawia popełnić samobójstwo.
- Nieoczekiwanie Tadeusz wpada w ręce Hrabiego i jego ludzi.
- Dwór w Soplicowie zostaje zdobyty, zwycięska szlachta urządza ucztę i pijana zasypia.
Księga IX: Bitwa
- Pijana szlachta zostaje napadnięta przez Moskali i uwięziona.
- Pojawia się Ksiądz Robak ze szlachcicami przebranymi za chłopów.
- Ksiądz Robak namawia Moskali do picia alkoholu.
- Major Płut nachalnie zaleca się do Telimeny.
- Wybucha bójka w obronie czci kobiet.
- Uwolniona przez ludzi Robaka szlachta staje do walki z Moskalami.
- W bitwie raniony zostaje Ksiądz Robak.
- Moskale poddają się.
Księga X: Emigracja. Jacek
- Dzięki burzy wieść o bitwie nie rozchodzi się.
- Tadeusz, Hrabia i inni muszą w obawie przed zemstą Moskali uciekać do Księstwa Warszawskiego.
- Tadeusz mówi Sędziemu o swej miłości do Zosi.
- Ksiądz Robak w obecności Sędziego i Gerwazego wyznaje swoją tajemnicę.
- Gerwazy przebacza Jackowi tuż przed jego śmiercią.
Księga XI: Rok 1812
- Wraz z wojskami Napoleona na Litwę powracają uczestnicy bitwy w Soplicowie.
- Następuje urzędowa rehabilitacja Jacka Soplicy.
- Odbywają się zaręczyny trzech par: Tadeusza i Zosi, Rejenta i Telimeny, Asesora i Tekli Hreczeszanki.
- Spór o Sokoła i Kusego zostaje rozstrzygnięty.
Księga XII: Kochajmy się!
- Tadeusz i Zosia ogłaszają uwłaszczenie swoich poddanych.
- Jankiel gra na cymbałach.
Zobacz:
Udowodnij, że Pana Tadeusza Adama Mickiewicza można określić mianem epopei narodowej.