Andrzej Kmicic – charakterystyka
Andrzej Kmicic to jeden z najsympatyczniejszych, obok Zagłoby i Wołodyjowskiego, bohaterów Trylogii. Nie jest to bohater, który ma szczególnie bogate życie duchowe, lecz na pewno ma ciekawe przygody.
Jego koleje losu przypominają trochę dzieje Jacka Soplicy – jak bohater Pana Tadeusza jest śmiertelnie zakochany, lecz los rozdziela go z ukochaną. Prawdę mówiąc, Kmicic traci Oleńkę przez własną głupotę i wandalizm, a Jacek z przyczyn niezależnych od siebie – po prostu był zbyt biedny na zięcia Horeszki. Obaj mieli w młodości fatalną opinię: zabijaków, hulaków, pijaków, zawsze gotowych do bójki awanturników. Na obu ciążyło piętno zdrajcy ojczyzny, które sprawiało im wielki ból i było dla nich prawdziwą męką. Obaj postanowili odkupić swoje winy i jako bohaterowie o silnych osobowościach dopięli swego i zostali zrehabilitowani (Kmicic miał więcej szczęścia – doczekał rehabilitacji za życia). W końcu obaj przybierają fałszywe nazwiska, pod którymi służą ojczyźnie.
Andrzej Kmicic mógłby być wpisany w poczet bohaterów romantycznych: przechodzi przemianę wewnętrzną – jak Gustaw-Konrad czy Jacek Soplica, przeżywa wielką – i przez jakiś czas nieszczęśliwą – miłość, walczy samotnie i pod przybranym nazwiskiem… Ale losy Kmicica kończą się happy endem – odzyskuje względy kochanej kobiety i uznanie szlachty, nie jest również bohaterem o skomplikowanym życiu wewnętrznym, wielkim samotnikiem ani artystą. To wszystko sprawia, że różni się od typowego bohatera romantycznego.
Przyjrzyjmy się bliżej tej postaci.
Bohater Potopu jest przystojnym, sympatycznie wygladającym młodym mężczyzną: szczupły, blondyn, o smagłej cerze i szarych oczach. Jak typowy Sarmata ma bujny wąs i podgoloną głowę. Jest śmiały i bezpośredni, wesoły, pełen energii. Sam przyznaje, że trudno go było utemperować i nie był zbyt pilny w nauce…
Jednak czasem z tego miłego bohatera wychodzi potwór: pijak, awanturnik, wandal. Te cechy nie podobają się Oleńce. Do wad Kmicica można by jeszcze dodać awanturniczość, butę, naiwność, porywczość i brak zdrowego rozsądku. Nie jest typem przesadnie refleksyjnego człowieka.
Ale zarazem to bohater pełen zalet: honorowy, gorący patriota, odważny, zdolny do największych poświęceń dla ojczyzny. Gdy zostaje uznany za zdrajcę (przyczyną była jego naiwność – gdy spostrzegł swój błąd, złożył już przysięgę i było za późno), robi wszystko, by zmazać tę winę. Oczywiście, bohater przechodzi stopniową przemianę wewnętrzną, dojrzewa do wielkich czynów. Poznajemy go jako zawadiakę i członka awanturniczej kompanii. Od wesołka i pijaka do szanowanego patrioty daleka droga. Kmicicowi udaje się jednak ją przebyć.
Andrzej Kmicic jest postacią barwną i niepapierową. Ma wady i zalety. Przez to może być bliższy czytelnikom i bardziej przez nich lubiany. Nie sposób nie polubić tego pełnego temperamentu i kawalerskiej fantazji chłopaka.
Zobacz: