Ocena moralności mieszczańskiej w wybranych utworach młodopolskich.

Zacznij:
Modernistyczni artyści bardzo ostro dystansowali się od kultury mieszczańskiej. Słynny konflikt artysta-filister był stałym motywem w twórczości artystycznej epoki.

Rozwiń:
Przedstaw utwory realizujące temat:

  • Evviva l’arte! – urokliwy wierszyk Tetmajera prezentujący pogodnego artystę żyjącego tylko dla sztuki, gardzącego dobrami materialnymi, stabilizacją i „tłumem mydlarzy” – czyli mieszczan;
  • Moralność pani Dulskiej – sztandarowy portret mieszczańskiego kołtuna w osobie tytułowej bohaterki. Podwójna moralność, chciwość i hipokryzja to jej podstawowe cechy. Podstawowym zajęciem mieszczanina według Zapolskiej jest gromadzenie dóbr – często nieetycznymi metodami. Istotny jest także problem „podwójnej moralności” – świętoszkowatej i filantropijnej na pokaz i całkowicie relatywistycznej na własny użytek;
  • Confiteor – w tym płomiennym manifeście Przybyszewski przeciwstawia samotnemu i wzniosłemu artyście-nadczłowiekowi, szary tłum biernych i pozbawionych uczuć metafizycznych mieszczan. To zakłamane i miałkie społeczeństwo, którym artysta ma tylko pogardzać, w ogóle nie przejmując się jego gustami i oczekiwaniami.

Zakończ:
Możesz pokusić się o paradoksalne, z lekkim przymrużeniem oka wyjaśnienie problemu – może to właśnie programowe zerwanie z tematyką społeczną zaowocowało u modernistów tak lawinowym zainteresowaniem krytyką społeczeństwa.

 

Najważniejsze teksty:

 

Zobacz:

Moralność – motyw literacki

Modernizm – TEST 1

Tematy polskiego modernizmu