Tag "hagiografia"

Zabytki polskiej literatury średniowiecznej

Pamiętaj, że zabytki języka a zabytki literatury to co innego! Słowa, zdania, wreszcie utwory pisane po polsku w średniowieczu – to zabytki języka polskiego. Pozwalają zrekonstruować w pewnej mierze język średniowiecznych Polaków, a także śledzić rozwój polszczyzny. Całe teksty literackie napisane po polsku – to już zabytki literackie.   Czym się różnią zabytki języka od zabytków literatury polskiej? Zabytki literatury badamy nie tylko ze względu na język, lecz także treść, kompozycję, przesłanie. Są zarazem

Gatunki literackie uprawiane w średniowieczu

Hagiografia (żywotopisarstwo świętych) Złota legenda Jakuba da Voragine’a Zbiór żywotów świętych z XIII w., bardzo popularny w późniejszych latach. Już w końcu XIV w. przetłumaczono go na język polski. Można w nim znaleźć legendy przedstawiające losy wielu ascetów i męczenników: św. Błażeja (najstarszy tekst polski), św. Kingi, Szymona Słupnika. Poemat Powieść o Róży z XIII w. Dzieło, dziś nieco zapomniane, a niegdyś bardzo popularne, ma dwóch autorów i dwie części. Pierwszą część napisał Guillaume de Lorris – zawarł w niej pouczenia

HAGIOGRAFIA – Legenda o świętym Aleksym

Legenda o świętym Aleksym  To jeden z najważniejszych zabytków polskiej literatury. Jest to polskie tłumaczenie popularnego żywotu świętego – Aleksego. Nie jest jedyne, ale najsłynniejsze i reprezentatywne zarówno dla gatunku, jak i typu ascety, średniowiecznego wzorca parenetycznego. Treś­cią Legendy… są dzieje Aleksego, które spełniają wszelkie wymogi modelu biografii świętego. Mamy więc opis narodzin i młodości, jego małżeństwa, które się nie spełnia, bowiem młodzian złożył ślub czystości i wyruszył na tułaczkę. Obserwujemy upokorzenia i ubóstwo, które znosi

Legenda o świętym Aleksym

Hagiografia Był wiek XIII, gdy zakon żebrzący dominikanów przeniósł na grunt polski Złotą legendę Jakuba da Voragine’a, popularny w Europie zbiór żywotów świętych. Przepisywano go i dokładano biografie świętych polskich. U nas najstarsze zabytki tego rodzaju to pochodzące z początku XI wieku żywoty świętego Wojciecha. Obfitsza twórczość w tej dziedzinie przypada na XIII i XIV stulecie. W XIV wieku powstał między innymi Żywot świętej Kingi, żony Bolesława Wstydliwego. Wiek XV przynosi pierwsze próby żywotopisarstwa w języku polskim.

Średniowieczna literatura historiograficzna

Historiografia – dzieje państwa (utwory napisane po łacinie)   Kronika Galla Anonima Czas powstania: XII w. Autor to cudzoziemiec, przybyły może z Francji, może z Węgier, wykształcony mnich z zakonu benedyktynów, przebywający na dworze Bolesława Krzywoustego. Gallem nazwał go w XVI w. Marcin Kromer. Dzieło powstawało prawdopodobnie w latach 1113–1116. Zostało napisane po łacinie. Jest to jednak utwór polski, mówi bowiem o polskich dziejach, i to polskie źródła oraz polscy informatorzy należący do kancelarii książęcej dostarczyli dziejopisowi

Pojęcia związane ze średniowieczem

Przegląd pojęć Alegoria Szczególny symbol – stały, tak utrwalony w świadomości społecznej, że jasny dla wszystkich. Na przykład kostucha jako śmierć, statek tonący jako obraz ojczyzny, paw jako obraz pychy. Wieki średnie uwielbiały alegorie i chętnie posługiwano się nimi w tekstach kultury. Apokryfy – to opowieści łączące wątki biblijne z legendą, baśnią. Utwory te nawiązują do Pisma Świętego, ale są nieuznawane przez władze koś­cielne. Pochodzące z nich wątki i motywy, często oparte są na fantastyce, bardzo

Średniowieczna literatura hagiograficzna

Hagiografia Był wiek XIII, gdy zakon żebrzący dominikanów przeniósł na grunt polski Złotą legendę Jakuba da Voragine’a, popularny w Europie zbiór żywotów świętych. Przepisywano go i dokładano biografie świętych polskich. U nas najstarsze zabytki tego rodzaju to pochodzące z początku XI wieku żywoty świętego Wojciecha. Obfitsza twórczość w tej dziedzinie przypada na XIII i XIV stulecie. W XIV wieku powstał między innymi Żywot świętej Kingi, żony Bolesława Wstydliwego. Wiek XV przynosi pierwsze próby żywotopisarstwa w języku polskim.