Tag "Jarosław Marek Rymkiewicz"
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Wybór wierszy Jana Andrzeja Morsztyna Wybór wierszy Daniela Naborowskiego Wybór wierszy Wacława Potockiego Świętoszek Moliera Wymagania egzaminacyjne: Znajomość najważniejszych motywów tematycznych literatury barokowej Podstawowe pojęcia barokowej poetyki Ogólna wiedza o kulturze i ideologii baroku Najważniejsze pojęcia: Sarmatyzm, koncept, konceptyzm, oksymoron, paradoks, kontrast, poezja dworska, poezja metafizyczna Poziom rozszerzony Lektury obowiązkowe: Brak; przydać się może pogłębiona znajomość utworów z zakresu dla poziomu podstawowego. Wymagania egzaminacyjne: Umiejętność wyszukiwania i odczytywania późniejszych
Rymkiewicza dialog z barokiem W wierszach Jarosława Marka Rymkiewicza często pojawiają się postaci z epoki: Zbigniew Morsztyn, ksiądz Józef Baka – autor makabrycznych wierszy późnego baroku o przemijaniu i śmierci, Daniel Naborowski – barokowy poeta metafizyczny, wojewodzianka Morsztynówna. Czasami aluzje odnoszą się do tytułów barokowych wierszy: Na trupa, Do trupa (jak u Jana Andrzeja Morsztyna), Daphnis w drzewo bobkowe przemienieła się (tytuł przejęty dosłownie z poematu Samuela Twardowskiego). Wszystko to nie przypadek, lecz wyraz poetyckiej świadomości Rymkiewicza,
Jarosław Marek Rymkiewicz Daphnis w drzewo bobkowe przemieniła się Drzewem jesteś albo w drzewo się przemienisz Suchą korą się otulisz Dafnis biała Drżąca w liściach drżącym liściem się ocienisz Będziesz Dafnis ale będziesz zbyta ciała Śpiąca w sobie z siebie Dafnis się zielenisz Wpleciesz siebie w liście w liściach będziesz spała Korzeniami siebie w sobie zakorzenisz Będziesz drzewem ale będziesz Dafnis biała Każdy ptak cię będzie z drzewa wywoływał Śpiąca w korze czy znów z kory się wyprzędziesz Każdy dzień cię
Jarosław Marek Rymkiewicz Ostrzeżenie Ząb mrówki, tysiącleci pałac budujący, Jedwab twej skóry zmieni w łuskę suchej kory, Przetnie trefione włosy i powieki drżące I sięgnie źródła pulsu pod bransolet wzorem. Żądła, nogi pająków i metal jaszczurek Z rozpryśniętą tęczówką i sexu sekretem Zostaną przemieszane w podziemiach natury I spłoną w błysku centrum zielonej planety. Nim potężnych demonów okrutne zabawy Sprawią, że, niewiadoma, wyrośniesz źdźbłem trawy Lub zatrzepoczesz skrzydłem – ostrzegam cię, płocha! Twój szept trwa tylko
Jarosław Marek Rymkiewicz Ogród w Milanówku, gipsowe krasnale Rozejrzyj się dokoła tu rdest tam pokrzywy Jeżeli to rozróżniasz – jeszcze jesteś żywy Żółte kwiatki pokrzywy twoja głowa łysa Twój pysk długi wąsaty jak starego lisa Twoje życie jak w maju brudna lisia kita Słuchaj głuchy człowieku rdest cię o coś pyta Przyjaciółka jabłonka i bluszcz twój kolega Pytają cię staruchu czy ci coś dolega Akacja białe płatki na głowę ci sypie Przyjechały modrzewie
Stulecia, które nastąpiły po baroku, wykazały, że epoka ta nie przeminęła bez echa. Skrytykowana przez oświecenie – już w romantyzmie odżywa, w twórczości Aleksandra Fredry i Adama Mickiewicza. I pozytywizm wraca do baroku – Trylogia Sienkiewicza właśnie XVII w. wybiera jako tło i temat wydarzeń „ku pokrzepieniu serc”. Literatura współczesna także nie pozostaje obojętna wobec odległego baroku. Przeciwnie – jego zagadkowość, atmosfera odwiecznych pytań, metafizyczny nastrój wciąż pociągają twórców i są źródłem inspiracji i nawiązań. I to nie