Barok (Powtórka)

Dokonania Moliera w dziedzinie teatru i komedii nowożytnej

Twórca komedii nowożytnej Molier (Jean Baptiste Poquelin) – to artystyczny pseudonim najważniejszego komediopisarza francuskiego II połowy XVII wieku – twórcy obyczajowej klasycznej komedii francuskiej. Był człowiekiem o wielkiej sile oddziaływania: potrafił „zabijać śmiechem brzmiącym ze sceny”. Występował przeciwko obłudzie i nikczemności, wyszydzał głupotę i zaślepienie. Życie Moliera było niełatwe i obfitujące w różne wydarzenia. Kilkanaście lat włóczył się z trupą aktorską po prowincjach, po powrocie do Paryża założył tu teatr (Komedia Francuska, po dziś dzień pierwsza

Czym była demokracja szlachecka?

Ustrojem rzeczypospolitej szlacheckiej. Ustrój to system rządzenia, określenie, kto ma prawo głosowania, wybierania władcy, decydowania o państwie. Znamy demokrację – czyli władzę ludu, władzę wszystkich mieszkańców – jeszcze z Aten. Znamy monarchię – gdy krajem rządzi król, a tron w dynastii rządzącej przechodzi z ojca na syna (to monarchia dziedziczna). W rzeczpospolitej szlacheckiej już w XVI wieku ustalono, że państwo jest „wspólną rzeczą” szlachty, czyli władza w Polsce należy do szlachty. Już Jagiellonowie, chcąc uzyskać zgodę polskich panów

Czym był sarmatyzm?

To pojęcie związane nierozerwalnie z polską kulturą szlachecką i trzeba je dobrze zrozumieć. Sarmatyzmem nazywa się całą kulturę i wszelkie dziedziny życia ziemiańskiej szlachty polskiej: ich poglądy, obyczaje, światopogląd, poczucie jedności stanowej, sposób postępowania w czasie wojny i w codziennym życiu. Inaczej mówiąc, formacja kulturowa wytworzona przez polską szlachtę w wieku XVI, XVII, XVIII to sarmatyzm. Szlachcice polscy uważali się za spadkobierców (potomków) starożytnego rodu Sarmatów, który miał niegdyś przybyć nad Wisłę i tu się osiedlić.

Wymień popularne w poezji barokowej środki stylistyczne

Skoro poeci barokowi przyjęli sobie za cel zaszokować odbiorcę, ich poszukiwania podążały w kierunku wymyślania coraz to nowych, zaskakujących form wyrazu. Efekty tych dążeń bywały czystym wyrafinowaniem i być może stąd zrodziła się opinia o „przeroście formy nad treścią”.   Charakteryzując konstrukcję poezji barokowej, wymienić trzeba: Kontrast – poeci baroku lubili jaskrawe przeciwstawienia i często utwór budowali na antynomiach: biel – czerń, miłość – śmierć, itd. Brzydota – stała się środkiem ekspresji, prawdziwym i silnie

Kontrreformacja – czym była? Jakie było jej znaczenie w epoce baroku.

Kontrreformacja – to prąd powstały w Kościele katolickim w odpowiedzi na zagrożenie reformacją. Miał on na celu zreformowanie Kościoła, przeprowadzenie tzw. reformy chrześcijańskiej. Tymczasem stała się kontrreformacja ruchem określającym kulturę końca XVI wieku aż po XVIII w. Ogromną rolę w określeniu tej kultury, a nawet życia politycznego odegrali jezuici. Kontrreformacja w swoich początkach była ruchem twórczym, a nawet tolerancyjnym, później doprowadziła do podporządkowania kultury Kościołowi, tłumienia swobody wypowiedzi, walki z innowiercami (m.in. uchwała o wygnaniu arian była takim

Podaj cechy barokowej architektury

Wznoszono świątynie i pałace świeckie – bogato zdobione, monumentalne, dynamiczne. Dwa najważniejsze nazwiska architektów tej epoki, to Borromini i Bernini – reprezentanci Włoch. Budowlę barokową łatwo rozpoznać – renesansową harmonię, prostotę zastąpią teraz liczne zdobienia, kontrasty, zestawienia brył, nagromadzenie kopuł, złocenia. We wnętrzach kościołów bogato zdobione (czasem kapiące od złoceń) ołtarze, masa malowideł (także na sufitach), a w pałacach – luster. Architektura ściśle wiąże się z rzeźbą, wykorzystuje efekty malarskie oraz grę świateł. Oprócz

Czym różni się sztuka barokowa od sztuki renesansu?

Barok nie ustępuje renesansowi, jeśli chodzi o dokonania w sztukach plastycznych, o wielkie nazwiska, nowatorskie osiągnięcia i dzieła warte dziś fortunę.  Z ogólnych przemian i cech warto zapamiętać: Renesansową płaskość, jasność, zamkniętą formę zastąpiły głębia, światłocień, forma otwarta. W miejsce symetrii, harmonii, odwzorowania wkraczają dysharmonia, głębia, ekspresja uczucia (intelekt zastępują uczucia). Dotąd dbano o maestrię rysunku – teraz malarze operują światłem, barwą, perspektywą (kontrastem światła i cienia). Spokój przedstawienia zastępuje dynamika. Tematyka religijna, także mitologiczna, rozwój portretu.

Omów genezę nazwy, daty graniczne i charakter epoki baroku

Barok to nazwa o szczególnym rodowodzie, pochodzi bowiem od nazwy klejnotu – perły ogromnie rzadkiej jakości, o dziwnych, oryginalnych kształtach, perły, którą w portugalskim języku nazwano barocco (dziwny). Epoka nazwana imieniem klejnotu trwała w Europie od końca XVI w. – przez cały wiek XVII do początków wieku XVIII. Oczywiście kształtowało się to rozmaicie w różnych państwach. Polska na przykład jak zwykle spóźniona wobec Zachodu, przeżywała barok w następujących fazach: koniec lat 80. XVI w. – lata

Scharakteryzuj twórczość Jana Andrzeja Morsztyna

Scharakteryzuj twórczość Jana Andrzeja Morsztyna. Jan Andrzej Morsztyn jest czołowym reprezentantem dworskiej poezji barokowej. Jego poetycki dorobek określono mianem „błahej treści w wyszukanej formie”. Źródłem tej etykietki jest fakt, iż Morsztyn jako marinista skupił swe twórcze działania na poszukiwaniu nowych, kunsztownych, zaskakujących form wyrażenia treści. I tak, tematami jego utworów nie są problemy egzystencjalne ani prawdy filozoficzne. Bywają nimi: życie dworskie, płocha miłość, flirt, zmysły, „gra miłosna” – stąd też inne określenie Jana