Tomasz Judym
Pochodzenie społeczne
Syn szewca pijaka. Życie w biedzie, przed nim trudna droga do osiągnięcia czegokolwiek.
Wykształcenie
Nauka u despotycznej ciotki, studia medyczne okupione wieloma wyrzeczeniami, praktyki w Paryżu.
Ideały
Marzenie o poprawie życia najuboższych – gratisowo leczy biednych, walczy o poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy robotników, chce oczyścić rzekę koło sanatorium w Cisach, pracuje wśród górników w Zagłębiu. Jest niepoprawnym społecznikiem, który wyrzeka się szczęścia osobistego.
Cechy charakteru
Chory na uczciwość, prawdomówny, szlachetny, sumienny, prostolinijny, odpowiedzialny, dumny, nieprzekupny, wierny ideałom – nie zachodzi w nim przemiana. Jest nastawiony na dobro innych od początku do końca powieści.
Miłość
Kocha Joasię, ale rezygnuje z miłości do niej, nie wiąże się z nią z obawy, iż dobro społeczne wyklucza się ze sprawami osobistymi.
Człowiek epoki?
Tak, ale minionej. Choć zrodzony w dekadenckiej epoce bierności, jest społecznym aktywistą. Stara się wcielić w życie teorie wygłaszane przez pozytywistów: pracy u podstaw i pracy organicznej.
Cezary Baryka
Pochodzenie społeczne
Pochodził z rodziny szlachecko-inteligenckiej. Wychowywał się w Rosji, w dostatku i bezstresowo. Życie czternastolatka zmieniła wojna, na którą wyjechał jego ojciec. Cezary cieszył się ze swobody do momentu rewolucji w Baku, która stopniowo zupełnie odmieniała jego życie.
Wykształcenie
Rodzice opłacali prywatne korepetycje, ale Cezary nie przykładał się do nauki. Gdy przyjechał do Polski, podjął studia medyczne.
Ideały
Chyba największym marzeniem Baryki jest odnalezienie swojego miejsca w świecie. Początkowo łatwo zaraża się różnymi ideami (rewolucja, szklane domy), ale za każdym razem dochodzi do wniosku, że jego wyobrażenia niewiele mają wspólnego z rzeczywistością. Jest niezdecydowany, nie wie, jaką drogę powinien wybrać.
Cechy charakteru
Przechodzi przemianę, rozwija się wraz z postępem akcji – z niedojrzałego, rozpieszczonego młokosa staje się odpowiedzialnym, choć zrezygnowanym człowiekiem, niewierzącym w świetlaną przyszłość wolnej ojczyzny.
Miłość
W Nawłoci – dworku przyjaciela z wojska – flirtuje z trzema kobietami. Z żadną z nich nie wiąże się na stałe, a Karolina przez niego umiera.
Człowiek epoki?
Zdecydowanie tak. Baryka reprezentuje młodzież 20-lecia międzywojennego – zagubioną w chaosie zmian i rozczarowaną nieporządkiem w odradzającym się państwie polskim.
Zobacz: