Kochankowie z Werony
To para nastolatków, jaką można spotkać w każdym stuleciu i pod każdą szerokością geograficzną. Zakochali się w sobie od pierwszego wejrzenia. Szybko wzięli ślub. Ale nie było im dane przeżyć wspólnie życia. Ich romans skończył się równie szybko, jak się rozpoczął. W wyniku tragicznego nieporozumienia oboje popełnili samobójstwo.
Julia Kapuleti miała zaledwie czternaście lat, ale rodzina już szykowała ją do zamążpójścia. Takie to były czasy. Dziewczynka nie chciała jednak mężczyzny, którego znaleźli jej rodzice. Po kryjomu oddała więc rękę i niewinność innemu.
A wybrankiem został Romeo Monteki – młodzieniec niewiele starszy od Julii. Choć wcześniej zakochany był w innej, Julię pokochał – dosłownie – na śmierć i życie.
Ich pierwsze spotkanie
Spotkali się na balu maskowym w domu Julii. Romeo przyszedł tam, by spotkać Rozalinę, w której kochał się bez wzajemności. Nagle zobaczył tańczącą Julię. No i trafiło go.
Julii również wpadł w oko przystojny chłopak. Oboje ulegli namiętności. Nie starali się nawet bronić przed tą miłością, choć wiedzieli, że jest im zabroniona. Nie wyobrażali sobie życia bez siebie. Byli przekonani, że los przeznaczył ich sobie. Jeszcze tego samego wieczoru, podczas pierwszej randki, pełnej westchnień i żarliwych wyznań, postanowili wziąć ślub. Oczywiście potajemnie. Wierzyli więc, że ich miłość pokona wszystkie przeszkody. Niestety…
Miłość zmienia bohaterów
Gdy poznajemy Romea, jest on typowym nastolatkiem. Trochę w nim z rozrabiaki – zbyt często wdaje się w uliczne potyczki. I trochę z amanta – jest zakochany i nawet cierpi z powodu „kosza”. Jednak Julię pokochał prawdziwie. I zmienił się bardzo, dojrzał wewnętrznie. Nawet przyjaciele zauważyli, że zrobił się spokojny i ustępliwy. Widzimy, jak bardzo jest przekonany do swoich decyzji i jak konsekwentnie je realizuje. Zupełnie inny jest Romeo – młodzieniec, poznany na początku, a inny Romeo – mężczyzna, który postanawia umrzeć w imię miłości.
Również Julia przeobraża się z „Julci pieszczotki” w pewną siebie młodą kobietę. Zrozumiała, że to nie rodzice powinni decydować o jej życiu. Dojrzewa i postanawia walczyć o swoje uczucie. Gotowa jest przeciwstawić się całemu światu. Nie wyobrażając sobie życia bez ukochanego, gotowa jest nawet umrzeć. Jej samobójcza śmierć jest ostatnim wyznaniem miłości.
Romeo z Montekich i Julia z Kapuletów
W dawnych czasach największym grzechem, jaki mogli popełnić młodzi, był mezalians. A to zdarzało się wtedy, gdy bogaty chłopiec żenił się z biedną dziewczyną lub odwrotnie. Romeo i Julia mieli jednak inny problem. Oboje pochodzili z arystokratycznych rodów, więc ich małżeństwo nie było mezaliansem. A jednak… Ich rodziny nienawidziły się od wielu lat i zażarcie ze sobą walczyły. Gdy młodzi pokochali się, nawet nie pomyśleli, by powiedzieć o tym rodzicom. Spodziewali się bowiem ich reakcji. Szczególnie Julia nie mogła liczyć na wsparcie i zrozumienie. Ojciec znalazł jej kandydata na męża i nieważne były dla niego uczucia Julii. Obie rodziny przejrzały na oczy dopiero po tragedii…
Tragiczne qui pro quo
Ojciec Laurenty wymyślił plan, który miał doprowadzić do happy endu, a stał się przyczyną śmierci młodych. Julia, by nie wyjść za Parysa, wypiła otrzymaną od zakonnika nasenną miksturę. Umarła na niby. Romeo nie otrzymał na czas listu zakonnika, w którym opisany był cały plan. Dowiedział się natomiast, że Julia umarła. Kupił truciznę i przybył do Werony. Wypił ją nad grobem ukochanej. „Całując – umieram” – to jego ostatnie słowa. Gdy Julia obudziła się, ujrzała martwego kochanka, a ponieważ nie wyobrażała sobie życia bez niego, z rozpaczy przebiła się sztyletem i umarła naprawdę.
Romeo i Julia na ekranie i scenie
Dramat ekranizowano wiele razy, ale większość widzów zachwycała się filmem Zeffirelliego. Do czasu, gdy pojawiło się na ekranach wspomniane na wstępie dzieło Australijczyka, Baza Luhrmanna. Miłość renesansowych nastolatków reżyser przeniósł w lata dziewięćdziesiąte XX wieku, a w role kochanków wszech czasów wcielili się Leonardo DiCaprio i Claire Danes.
Nowoczesną adaptacją szekspirowskiego dramatu jest również słynny musical West Side Story ze słynną muzyką Leonarda Bernsteina. W Nowym Jorku rywalizują ze sobą dwa młodzieżowe gangi. I w środku tego konfliktu rodzi się miłość między Amerykaninem a piękną Portorykanką. Chłopak chce zakończyć tę bezsensowną walkę, ale ich historia kończy się równie tragicznie jak u Szekspira.
Dramat Szekspira można obejrzeć również na baletowych scenach. Do najsłynniejszych przedstawień muzykę napisali: Sergiusz Prokofiew, Piotr Czajkowski, Hector Berlioz.
A w jakich bólach rodził się ten dramat o nieszczęśliwych kochankach, możecie zobaczyć w głośnym filmie Zakochany Szekspir, który jest wprawdzie od początku do końca fikcją, ale przybliża czasy wielkiego dramatopisarza. Według scenariusza sam autor zagrał tytułową rolę, a partnerowała mu ta, którą pokochał, i to z wzajemnością.
Dramat kochanków w poezji
- Wiersz W Weronie Cypriana Kamila Norwida jest jednym z najbardziej znanych poetyckich nawiązań do dramatu Szekspira.
Cyprysy mówią, że to dla Juliety,
Że dla Romea, ta łza znad planety
Spada – i groby przecieka (…)
- Taki sam tytuł (W Weronie ) nosi wiersz Marii Konopnickiej. Autorkę wciąż wzrusza ta historia miłosna. Dlatego odwiedza grób Julii.
Do ołtarza miłości pielgrzymuję cicha,
Płomień niosąc na ustach, a w sercu tęsknotę.
- Julia, będąca symbolem miłości, jest bohaterką wiersza Haliny Poświatowskiej. Julią jest dla poetki każda kobieta, która kochała, kocha lub będzie kochać:
Jestem Julią
mam lat 23
(…)
Jestem Julią
mam lat tysiąc
żyję –
- Również Kochankowie z Kamiennej Agnieszki Osieckiej wciąż marzą o tak wielkiej miłości, jaką przeżyli Romeo i Julia. Choć „wcale Szekspira nie znają” i czasem są „brzydcy i głodni”.
„Chcemy Romea” wrzeszczą dziewczyny (…)
„My chcemy Julii” drą się chłopaki
Inni tragiczni kochankowie:
Orfeusz i Eurydyka
Żona Orfeusza zmarła po ukąszeniu przez węża. Orfeusz wybłagał wprawdzie u Hadesa jej powrót, ale niestety żonę utracił, gdy mimo zakazu odwrócił się i spojrzał na żonę przed wyjściem z Krainy Umarłych.
Antoniusz i Kleopatra
Najsłynniejszy romans starożytności może być pierwowzorem historii Romea i Julii, ponieważ Antoniusz na fałszywą wieść o śmierci ukochanej popełnił samobójstwo.
Tristan i Izolda
Bohaterów tej średniowiecznej legendy łączyła wielka, ale niedozwolona miłość. Zostali rozdzieleni, połączyła ich dopiero śmierć.
Hamlet i Ofelia
Zakochana do szaleństwa w duńskim księciu dziewczyna najpierw popadła w obłęd, a potem się utopiła. A wszystko dlatego, że Hamlet nie odwzajemniał jej uczucia.
Pinkerton i Madame Butterfly
To bohaterowie opery Pucciniego „Madame Butterfly”. Tytułowa bohaterka popełniła samobójstwo, ponieważ zdradził ją ukochany mężczyzna, oficer marynarki angielskiej.
Jontek i Halka
To bohaterowie opery Stanisława Moniuszki Halka. Porzucona przez bogatego szlachcica młoda góralka rzuciła się w przepaść.
Carmen i don Jose
To też opera, tym razem „Carmen” Bizeta. Piękna Cyganka Carmen ginie z rąk zakochanego w niej do szaleństwa don Jose.
Praca domowa
Na podstawie dramatu Romeo i Julia wskaż cechy dramatu szekspirowskiego.
- Brak zasady trzech jedności – akcja dramatu toczy się przez trzy dni, miejsce akcji to Werona i Mantua, jedynie jedność akcji została zachowana (utwór dotyczy miłości młodych).
- Przeplatanie dramatu elementami lirycznymi i epickimi.
- Wątki tragiczne przeplatane są z elementami komicznymi – rozmowa ojca Julii z jej nianią, dyskusje Romea z Merkucjem, komentarze niani na temat zakochanych.
- Przyczyną nieszczęścia bohaterów nie jest fatum, ale ich własne błędy – w Romeo i Julii jest to niedopilnowanie przez ojca Laurentego powiadomienia Romea o udawanej śmierci Julii.
Zobacz:
Na podstawie Hamleta lub Romea i Julii przedstaw cechy dramatu szekspirowskiego.