Ballada -jest to utwór opowiadający jakąś niezwykłą historię. Pisana jest prostym językiem, posługuje się dialogiem. Jej fabuła jest zazwyczaj dramatyczna. Narrator jest w niej obserwatorem opisywanego zdarzenia, stara się je skomentować, wyrażając swój emocjonalny do niego stosunek. Narracja z jednej strony, a emocje z drugiej… To sprawia, że ballada jest gatunkiem z pogranicza epiki i liryki.
Rozróżniamy ballady ludowe i literackie.
- Ballada ludowa powstawała w Europie od XII w., anonimowi twórcy czerpali z legend i z… życia. Opowiadali o tym, co najbardziej interesowało słuchaczy: miłości, nadprzyrodzonych zdolnościach, bohaterskich czynach, bitwach. Przykładem może być cykl o Robin Hoodzie.
- Ballada literacka nie jest już anonimowa. Jej twórcy nawiązywali do średniowiecznych tematów i wzorców formalnych. Twórcami dojrzalej ballady literackiej byli np. Johann Wolfgang Goethe (autor literackiej wersji starej ballady Król Olch), Fryderyk Schiller (Rękawiczka). W Polsce kariera ballady zaczęła się od wydania Ballad i romansów Adama Mickiewicza w 1822 r. Zupełnie zapomniana w pozytywizmie, ballada odżywa w modernizmie (ballady Jana Kasprowicza, Kazimierza Przerwy-Tetmajera). Do ballady nawiązywali też twórcy międzywojnia – Józef Czechowicz i Bolesław Leśmian oraz twórcy współcześni, np. Miron Białoszewski (Ballada o zejściu do sklepu).
Zobacz: