Periodyzacja to podział na okresy i podokresy. Epoka starożytna to wielki przedział czasu – ponad dziesięć wieków różnej kultury, dziejów historii i obyczajów. Należy pamiętać, że w obszarze najbliższym nam geograficznie epokę tę zbudowały dwie cywilizacje:
- najpierw świat starożytnej Grecji,
- potem zaś Imperium Rzymskie.
Dlatego mówimy o literaturze greckiej i rzymskiej jako o antyku.
Uwaga! Obok antyku drugim, równoległym i równie ważnym źródłem naszej kultury (nie epoką!) jest Biblia.
Początki literatury greckiej wiążemy z imieniem i twórczością Homera. Dzielimy ją na okresy z reguły nazywane wg gatunku, który w danym czasie panował. I tak:
- VIII w. p.n.e. – to wiek epiki
- VII – VI w. p.n.e. – to epoka liryki
- V w. p.n.e. – to wiek dramatu
- IV w. p.n.e. – wiek filozofów: Platona, Arystotelesa
- III/II w. p.n.e. – początek poezji
- II w. p.n.e. – epoka epigramatu
Starożytny Rzym przejął dziedzictwo kulturowe Grecji w dziedzinie wierzeń, mitów a także literatury. Miał jednak i własnych wielkich twórców tej miary, co Horacy czy Wergiliusz. Można dokonać następującego podziału tej literatury:
- I w. p.n.e. – epoka Wergiliusza i Horacego
- I w. n.e. – tworzą Owidiusz, Seneka, Tacyt
- II w. n.e. – pisma filozoficzne Marka Aureliusza
- III-V w. n.e. – rozwój i ekspansja kultury chrześcijańskiej
Zapamiętaj inny podział kultury greckiej
Być może, spotkacie się z pytaniem o następujące terminy:
- okres archaiczny – wiek VIII – VI p.n.e.
- okres klasyczny – wiek V-IV p.n.e. epoka helleńska
- okres hellenistyczny – wiek IV/III – I p.n.e. epoka hellenistyczna
- okres rzymski – wiek I-II n.e.
- okres chrześcijański – wiek III-V n.e. literatura starogalicka
Zobacz: