Jak powstał świat?
Pomysły na „początek” istnienia
- Tales z Miletu:
- Początkiem wszechrzeczy i pierwszym elementem istnienia jest woda! Przecież jest konieczna do wszelkich form życia, co więcej, sama potrafi przekształcić się w inne formy, lód i parę. To woda jest prasubstancją.
- Tales z Miletu żył aż w VII wieku p.n.e. O nim mówi się też jako o pierwszym filozofie czy też ojcu filozofii. Znamy go jeszcze skądinąd: z podręcznika matematyki. To ten sam Tales, który wykombinował twierdzenie z geometrii: o ramionach kąta płaskiego, przeciętych dwoma równoległymi.
- Heraklit z Efezu:
- Nie, to ogień! To ogień jest podstawowym składnikiem świata, trwa wiecznie i daje życie. Świat był i będzie żywym ogniem, pozostałe żywioły (woda, powietrze, ziemia) to tylko inne jego postacie.
- I jeszcze coś: „panta rhei”! To znaczy: wszystko płynie, nie da się dwa razy wejść do tej samej rzeki! Naczelną regułą istnienia jest więc ruch, wieczna zmiana, ciągły upływ czasu!
- Heraklit z Efezu żył w VI w. p.n.e. Ludzkość najbardziej ze wszystkich jego myśli zapamiętała tę maksymę: panta rhei (czytaj panta rej) i pomysł z rzeką. Bo rzeczywiście trafne.
- Heraklit często bywa bohaterem poezji – skojarz z nim na przykład wiersz Wisławy Szymborskiej W rzece Heraklita.
- Anaksymenes z Miletu:
- Prasubstancją dającą życie jest powietrze! Dusza ludzka jest powietrzem i płaska ziemia wisi w powietrzu. Z powietrza wzięły się ogień i woda, a nawet bogowie.
- Anaksymenes jest filozofem mniej znanym, żył w VI w. p.n.e. w Milecie.
- Ksenofanes:
- A właśnie, że początkiem wszystkiego jest ziemia! Skąd bierze się i wyrasta życie? Z ziemi. Dokąd wraca? Do ziemi.
- Ksenofanes – jeszcze mniej znany żył na przełomie VI i V wieku w starożytnej Grecji.
Wniosek
Wcześni, najdawniejsi filozofowie greccy, jeszcze przed Sokratesem, uważali, że świat budują cztery podstawowe żywioły: woda, ogień, powietrze i ziemia. Tak uważamy do dziś. Tyle że zgodności co do tego, który był pierwotnym elementem – nie osiągnięto.
Zobacz: