Pisarz-pilot z racji swojego zawodu miał możliwość spojrzenia na ziemię inaczej niż zwykli śmiertelnicy – z lotu ptaka, z góry mógł ogarnąć całość, a przy tym dane mu było zmierzyć się z siłą natury. Wszystko to wykorzystał jako myśliciel i twórca literatury. Niektóre epizody spisał w tej właśnie powieści, co sprawiło, że zarazem poruszył kilka ważnych kwestii filozoficznych.
Przesłanie powieści Ziemia, planeta ludzi
Najważniejsza z nich to myśl związana z tytułem Ziemia, planeta ludzi
- Ta widziana z góry, fascynująca, piękna Ziemia jest zamieszkana przez osobniki różnych ras, wyznań, obyczajów. Uznają oni różne wartości materialne i przykładają wagę do rozmaitych dóbr. Tymczasem ze wszystkich doświadczeń i refleksji Saint-Exupéry’ego wynika, że są to wartości śmieszne, a podziały bzdurne. Błądząc samotnie po pustyni, zagubiony wśród piachu człowieczek zastanawia się: czy ta planeta jest rzeczywiście zamieszkana? Pomoc niesie mu nieznany Beduin – człowiek-brat. Umierając z pragnienia, człowiek docenia wreszcie wartość wody – wartość podstawową, przy której rywalizacja politykierów wydaje się po prostu głupotą. Ratując życie – ratuje swoje istnienie dla innych, dla oczu żony, które wyławia z pamięci, zmusza się do ostatecznej aktywności.
- Dlatego to wydaje się najważniejszym przesłaniem powieści – Saint-Exupéry uzmysławia swoim odbiorcom pokrewieństwo łączące wszystkich ludzi i wspólną odpowiedzialność za Ziemię. Wykazuje fałsz i śmieszność podziałów i wojen, wartości materialnych. Nakazuje szukać prawdy o człowieku, pragnie zdefiniować człowieczeństwo i określić jego miarę.
- Człowiek – jego prawda i jego wartość – to drugi ważny temat rozważań. Jest to człowiek prawy, pokonujący ziemię. Jest aktywny, musi walczyć o swoje życie i miarą człowieczeństwa jest ta walka, nie wolno mu biernie czekać na śmierć. Guillaumet do końca maszerował w Andach – ocalał, tak jak sam autor i Prevot na pustyni. Tu zdradza Saint-Exupéry swój kodeks moralny, wartości, które najbardziej ceni. Są to odwaga, szlachetność, lojalność, pomoc i szacunek – to właśnie nazywa regułą życia. To jest także prawdą człowieka, a prawda nie jest czymś, co można dowieść, jest raczej „glebą” – tą dziedziną, tym systemem wartości, który wyzwala w człowieku dobro i człowieczeństwo.
- Inny temat ważny w powieści to analiza psychiki i czynów człowieka w chwili ostatecznego zagrożenia. Mówi tu pisarz o sobie i o przyjaciołach. Z jego relacji wynika, że pragnienie życia to więcej niż instynkt, to pamięć najbliższych, tych, którzy czekają. Wielką wartością jest według autora przyjaźń i koleżeństwo.
- Tematem jest też postęp cywilizacji – tu samolot i podniebne szlaki są jej symbolem.
- Kolejny motyw to piękno Ziemi, które zobowiązuje jej mieszkańców do odpowiedzialności za dobro, jakie otrzymali. Przekazać piękno planety, jej dziwy, egzotykę i własną fascynację – to też ważne przesłanie francuskiego pisarza.
- Powieść ta zawiera jeszcze protest – przeciw wojnie, przeciw fałszowi polityków, wreszcie przeciw niszczeniu w człowieku tego, co w nim piękne i ludzkie, tego, co nazywa pisarz „Mozartem”.
- Walka o ludzkie wartości jest też zmaganiem się z niebezpieczeństwem, a to też ważki temat powieści Saint-Exupéry’ego.
Zobacz:
Ziemia, planeta ludzi – Antoine Saint-Exupéry
O czym traktuje Ziemia, planeta ludzi Antoine’a Saint-Exupéry’ego?
Co możesz powiedzieć o kompozycji powieści Ziemia, planeta ludzi Antoine’a Saint-Exupéry’ego?
Jakie przesłanie zawarł w swojej powieści pt. Ziemia, planeta ludzi Antoine Saint-Exupéry?