- Utworem obrazującym stosunki panujące w średniowiecznym społeczeństwie jest Satyra na leniwych chłopów. Zawiera ona konflikt pan – kmieć, który musiał być żywy w tak zhierarchizowanym świecie, jakim była epoka średniowiecza. Społeczeństwo średniowieczne składało się z następujących stanów: szlachta, duchowieństwo, mieszczanie i chłopi.
Satyra na leniwych chłopów prezentuje punkt widzenia pana i ukazuje sposoby, jakich używali chłopi, aby uniknąć świadczenia pańszczyzny. „Chytrze bydlą z pany kmiecie” – widać, iż autor krytykuje nieuczciwe czyny chłopów, którzy oszukują w pracy, często odpoczywają, chcą przepróżniaczyć czas. Jednocześnie „Satyra” ukazuje stosunki społeczne i zależności kmieci od panów.
- Nawiązaniem do tematu stosunków społecznych jest także Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią, która oprócz portretu śmierci (motyw danse macabre) zawiera myśl, iż „śmierć zrównuje stany”. Idea tego ujęcia polega na twierdzeniu, iż nie jest ważny stan ani pochodzenie wobec majestatu śmierci: „duchownego i świeckiego, kanonicy i proboszcze, dobre kupce, handlarze koni, panie i tłuste niewiasty, dziewki, wdowy i mężatki” – wszystkich wylicza śmierć, jako swoich adresatów, bez względu na stanowisko, jakie zajmują tu na ziemi.
Zobacz:
Dlaczego Satyra na leniwych chłopów to ważny utwór w polskiej literaturze
Zaprezentuj obraz konfliktu między dwoma stanami na przykładzie Satyry na leniwych chłopów
Jaki obraz społeczeństwa średniowiecznego odnajdziemy w Rozmowie mistrza Polikarpa ze Śmiercią?
Gdzie znajdziesz portret kmiecia w średniowiecznej literaturze?