Kim jest Everyman?
To postać pozbawiona cech indywidualnych, charakterystycznych, dzięki czemu może się z nią utożsamiać wielu odbiorców.
Everyman to tytułowy bohater średniowiecznego, mniej więcej z roku 1500, moralitetu angielskiego przedstawiającego walkę dobra i zła – upersonifikowanych cnót i występków – o duszę zmarłego człowieka, którego narodowości i stanu społecznego nie można określić. Radość życia bohatera zostaje brutalnie przerwana przez niespodziane przyjście Śmierci. Jego przyjaciele, a wśród nich: Przyjaźń, Pokrewieństwo, Bogactwo, Piękno, odmawiają towarzyszenia mu w jego pośmiertnej wędrówce. Wierności zmarłemu dotrzymują jedynie Dobre Uczynki, których niknąca siła zostaje wzmocniona Świadomością i Spowiedzią. Dzięki nim Everyman zostaje zbawiony, a jego dusza wstępuje do nieba.
Możliwości interpretacji
- Moralitet rozwija przytaczaną przez świętego Łukasza ewangeliczną przypowieść o bogaczu i Łazarzu. Pierwszy z nich po śmierci cierpi piekielne męki, podczas gdy pogardzany za życia nędzarz zażywa szczęścia w niebie.
- Ludziom wieków średnich utwór niesie przesłanie wyrastające z filozofii epoki: na Sądzie Bożym ważne będą tylko cnotliwe czyny, wszystko inne zaś, choć tak bliskie człowiekowi za życia, okaże się przed obliczem Pana marnością (motyw vanitas vanitatum, którego źródłem jest biblijna Księga Koheleta).
- Współcześni mogą znaleźć w piętnastowiecznym moralitecie pretekst do filozoficznych rozważań o ulotności egzystencji, o nietrwałości dążeń i przemijaniu wartości. Mogą też, wręcz przeciwnie, zostać zainspirowani do szukania prawdy o tym, czemu w życiu warto się poświęcić.
Zobacz:
Przedstaw nawiązania do postaci Everymana w utworach literackich