Topos matki w poezji średniowiecznej, romantycznej i współczesnej.
To temat-rzeka, ale spróbujmy choć wypunktować najważniejsze utwory i problemy.
Topos matki w poezji…
- średniowiecznej
Najdoskonalszą matką jest Maria – matka Chrystusa. W średniowiecznej literaturze i sztuce zwracano uwagę na dwa aspekty macierzyństwa Marii:- matkę małego Dzieciątka,
- matkę cierpiącą – pod krzyżem, stabat Mater Dolorosa (Stabat Mater Jacopone da Todi i Lament świętokrzyski) i opłakującą śmierć Syna (w sztuce rozwija się tzw. motyw piety – rzeźba Michała Anioła, freski Giotta).
- romantycznej
Wzruszającą postawę wobec matki wykazywał Juliusz Słowacki – pojawiała się w jego twórczości niejednokrotnie. A utwór Do matki jest skierowany do niej bezpośrednio – w wierszu tym poeta tłumaczy się z decyzji pozostania na emigracji (mimo amnestii ogłoszonej przez zaborców) i prosi matkę o przebaczenie.- Stworzenie wizerunku matki Polki przez Adama Mickiewicza – utwór Do matki Polki (z tego utworu pochodzi słynny cytat „nocne Polaków rozmowy”).
- Identyfikacja matki z ojczyzną w wierszu Teofila Lenartowicza O kraju.
- współczesnej
Nawiązania do średniowiecznych motywów Marii pod krzyżem, czyli stabat Mater Dolorosa (Józef Wittlin Stabat Mater) i piety (wiersz Portret Leopolda Staffa, Pieta Wisławy Szymborskiej).- Motyw matki Polki w wierszach z czasu wojny:
- Krzysztof Kamil Baczyński Elegia o… [chłopcu polskim],
- Tadeusz Gajcy Nowo narodzonemu,
- Maria Pawlikowska-Jasnorzewska Zwykłe matczysko.
- Szacunek i miłość do matki
- Konstanty Ildefons Gałczyński Spotkanie z matką.
- Motyw matki Polki w wierszach z czasu wojny:
Zobacz:
Motyw matki cierpiącej – omów temat analizując wybrane dzieła.