Wartości Iliady
-
Humanizm
Ukazuje zło wojny, straszne skutki gniewu, cierpienie ludzi i śmierć. Homer, owszem, chciał zapisać dzieje wojny sprzed stuleci, ale wojna ta staje się tłem rozważań moralnych, ukazania konfliktów i uczuć ludzkich. Wiele scen cierpienia i śmierci ukazuje zło wojny!
Przeciwnicy wojenni nie żywią do siebie nienawiści, w końcu wyrzekają się jej, czego dowodem jest decyzja Achillesa dotycząca zwłok Hektora. Homer zatem wskazuje, że gniew i nienawiść nie są wartościami godnymi człowieka. A przecież, choć poświęcone wojnie trojańskiej, zaczynają się Homerowe strofy: „Gniew, bogini opiewaj, Achilla syna Peleusa”, a więc gniew, jego skutki, wojnę i współczucie dla człowieka.
-
Pokazuje pokoleniom świat starożytny
Iliada stała się źródłem wiedzy o starożytnej Grecji. Zarejestrowała nie tylko obyczaje i wierzenia. Dzięki szczegółowym opisom wkradamy się do świata sprzed tylu stuleci. Pokazują świat starożytny, poglądy ludzi tamtych czasów, ich ideały, obyczajowość. Jak ważny był obowiązek gościnności – widzimy po skutkach czynu Parysa, który pogwałcił gościnność Menelaosa i porwał Helenę. Poznajemy broń i jadło wojowników, ich obyczaje i wartości.
-
Niezmienność natury ludzkiej
Uczucia i wartości, jakie prezentują bohaterowie Iliady są uniwersalne. Osoby sprzed tysięcy lat czują tak samo jak my: kochają, popadają w gniew i zazdrość, pychę lub nienawiść. Przez wieki zmieniały się jedynie kostiumy ale rdzeń zagadnień dotyczących człowieka pozostał ten sam.
Można powiedzieć, że Homer uwiecznia archetypy, stałe wzorce zachowań, a my ze zdziwieniem widzimy, że nic się nie zmieniło: nienawiść wciąż ta sama, podobnie ból ojcowski po stracie syna, zazdrość o ukochaną kobietę, gniew i zemsta za utratę honoru, walka o władzę.
-
Wzór gatunku
Dzieło to ustala wzorzec gatunku. Od nich bierze początek rodzaj literacki zwany epiką. Epos – na długie wieki stanie się panującym wzorcem epickim, kontynuatorzy, wierni ustaleniom Homera, będą zaczynać od inwokacji, rozbudowywać rozlewne opisy, pracować nad ekspresją scen batalistycznych.
- Kształtuje wzór bohatera – rycerza antycznego
Jak o tym mówić?
Jeśli będziesz odpowiadał na pytanie dotyczące wartości uniwersalnych Iliady – na potwierdzenie powyższych wniosków przywołaj argument poetycki!
Formułuj wypowiedź:
W jednym z najsłynniejszych utworów poetyckich, a zarazem moralnych nakazów naszych czasów czytamy:
„Idź dokąd poszli tamci (…)
do grona twoich przodków: Gilgamesza, Hektora, Rolanda”.
Herbert przywołuje bohatera Homerowego – jako przewodnika duchowego wyprawy po złote runo. Czyż trzeba bardziej dobitnego dowodu na trwałość i rangę eposów homeryckich?
Zobacz:
Jakie jest przesłanie Iliady i jakie są jej najważniejsze wartości?
Czy Iliada jest dziełem przebrzmiałym? W czym poszukiwać jej wartości?
Przedstaw język i styl Iliady i Odysei. Jakie środki stylistyczne są charakterystyczne dla Homera?