Iliada stanowi znakomitą literaturę podmiotu do prezentacji wokół tematów:
• wojny w literaturze (wojna jako temat literatury)
• rycerstwa, typu rycerzy (Achilles, Hektor, Odys)
• literackich scen pojedynków (Achilles kontra Hektor)
• literackich spotkań wrogów (rozmowa Achillesa z Priamem)
• literackich scen rozstań (rozstanie Hektora z Andromacha)
• literackich portretów ojców (Priam, Hektor)
• toposu przyjaźni w literaturze (Achiles i Patroklos)
• mitologii jako tematu literackiego
• relacji ludzie – bogowie
• wielkich scen literackich pogrzebów bohaterów
• miłości, ważnych w kulturze par miłosnych (Helena i Parys)
Wskazówki i komentarze
Wojna
Przykładowe formułowanie tematu:
Wojna jako temat wielkiej literatury. Zaprezentuj utwory, które stanowią literackie świadectwa wojny.
Podpowiadamy
Zestaw trzy różne wojny – trzy wielkie dzieła literackie – np. Iliadę – o wojnie trojańskiej, Wojnę i pokój Lwa Tołstoja o wojnie napoleońskiej 1812 roku i Na Zachodzie bez zmian Remarque’a o I wojnie światowej – lub Początek Andrzeja Szczypiorskiego – II wojnie światowej. Porównaj wizje, ujęcia, postawy wrogów. Zwróć uwagę na interesującą specyfikę dzieł: Iliada pokazuje oba obozy z dystansu, dla Tołstoja Napoleon jest wielkim wrogiem, a I wojnę w powieści Remarque’a poznasz ze strony Niemca.
Spróbuj porównać, jak wyglądały wojny wieki temu i współcześnie. Twoja wypowiedź z pewnością będzie niebanalna.
Przyjaźń
Przykładowe formułowanie tematu:
Literackie portrety przyjaciół. Omów temat na podstawie wybranych dzieł literatury polskiej i obcej.
Podpowiadamy
Achilles kochał Patroklosa – jakiekolwiek wywoływałoby to komentarze – jest to przykład wielkiej literackiej przyjaźni. Nie może przeboleć jego śmierci, rozwścieczony powraca na pole walki by rozgromić wroga. O tym właściwe jest Iliada. Zestaw tę przyjaźń z przyjaźnią polskich bohaterów; Kmicica, Wołodyjowskiego, Ketlinga, Skrzetuskiego, z trzema muszkieterami z powieści Aleksandra Dumasa – Atosem, Portosem Aramisem i D’Artagnanem. Ale najpiękniejszą definicję przyjaźni znajdziesz w lekturze na poły dziecięcej mianowicie w Małym Księciu Antoine Saint–Exupéry’ego.
Wielkie sceny pogrzebu bohatera
Przykładowe formułowanie tematu:
Wskaż i omów wielkie sceny pogrzebów w literaturze (i sztuce).
Podpowiadamy
Rozróżnij sceny śmierci od scen pochówku – inaczej się pogubisz, chyba że temat ogarniałby oba zagadnienia. Bo scena umierania (np. Rolanda, Jacka Soplicy, Emilii Plater) to jednak co innego niż sam pochówek. Tu już główny bohater nie ma nic do powiedzenia i jest niemym świadkiem składanych sobie hołdów i rozpaczy. Takim przykładem jest pogrzeb Hektora. Inny świetny przykład – poemat Norwida – Bema pamięci żałobny-rapsod. Mocny polski przykład literacki – pogrzeb pułkownika Wołodyjowskiego w ostatniej części Trylogii. Warto zwrócić uwagę na fakt, że Mały Rycerz zostaje tam nazwany Hektorem Kamienieckim – i tak tradycja literacka zatacza koło… Nie będzie trudno o wielkie dzieła z malarstwa – mnóstwo jest płócien złożenia do grobu Jezusa – choćby słynny obraz Caravaggia, a także przykłady niesakralne – np. Pogrzeb El Greko hrabiego Orgaza.
Zobacz: