Świat jako labirynt w kontekście Ojca Goriot Balzaka.
Topos labiryntu wywodzi się z mitu o Tezeuszu, który znalazł się wewnątrz tej budowli zamieszkałej przez potwora – Minotaura. Tezeusz nie tylko go zabił, ale szczęśliwie – dzięki nici danej mu przez Ariadnę – wydostał się na zewnątrz.
Zacznij od tej historii, potem wspomnij o powstałych wokół pojęcia labiryntu związkach frazeologicznych („labirynt życia”, „ grzechu” czy „świata”) i dopiero teraz przejdź do lektury. W Ojcu Goriot świat jest labiryntem dla młodego bohatera – Rastignaca.
Obserwując łacińską dzielnicę nędzy i elegancki Saint-Germain nie potrafi on zrozumieć rządzących światem praw, czuje się zagubiony. Poszukując nici Ariadny – wskazówek doświadczonych osób – zaprzyjaźnia się z hrabiną de Beauseant i zbrodniarzem Vautrinem. Przekonuje się, że wśród bogaczy panuje zupełny brak zasad. Nie ma ich też wśród ubogich – Vautrin stara się wpoić mu wyznawaną przez siebie miłość do pieniędzy, które – jego zdaniem należy zdobywać wszelkimi możliwymi sposobami. W istocie moralność bogaczy nie różni się w niczym od moralności nędzarzy: i dla zamożnych, i dla biednych świat jest labiryntem życiowych zasadzek, pełnym nieuczciwości i pozornych uczuć. Oburzając się na zbrodnicze propozycje Vautrina Rastignac wybiera ofertę hrabiny, by związać się z bogatą kobietą, co jest wyjściem niewiele uczciwszym. Chłopak powoli tonie w labiryncie zła.
Motyw świata jako labiryntu pojawia się też w Procesie Franza Kafki. Jeśli go czytałeś, koniecznie wspomnij o bezskutecznym błądzeniu Józefa K. po salach i gabinetach, próbach nawiązania kontaktu z nieczułymi urzędnikami (nadzieja na nić Ariadny!) i uwikłaniu w ogólną niemożność.
Również w Imieniu róży Umberto Eco pojawia się motyw świata jako labiryntu – nicią Ariadny w tym labiryncie jest wiedza.
Zobacz:
Topos labiryntu. Przedstaw różne ujęcia i funkcje motywu w wybranych utworach.