Horacy
Do Mecenasa (20, II)
Niezwykłe mając i niekruche skrzydła
wzlecę poeta z dwóch natur złożony
w przejrzysty eter nie będę już dłużej
mieszkał na ziemi i wyższy nad zawiść
wzgardzę miastami ja co z ubogiego
rodu wyszedłem a goszczę u ciebie
ja Mecenasie mój drogi nie umrę
nie będę więźniem za wodami Styksu
Tuż tuż chropawa mi skóra golenie
ściska przemieniam się w ptaka o białym
łbie u ramion i zewsząd u palców
jakież mi gładkie wyrastają pióra
Szybszy niż Ikar już oglądam w locie
huczącą w dolę cieśninę Bosforu
Syrty Getulów śpiewający łabędź
hyperborejskie nawiedzam równiny
Mnie pozna Dak i mieszkaniec Kolchidy
Gelon siedzący aż na końcu świata
mnie uzna moje będzie chwytał pieśni
Hiszpan obyty i Gal znad Rodanu
Niechaj nie będzie nenni na zbytecznym
pogrzebie ani szkaradnych narzekań
i żalów zabroń uderzać w lamenty
i niepotrzebnych oszczędź honorów
Przełożył A. Ważyk
Wśród środków stylistycznych wymienia się:
- warstwa leksykalna:
- neologizmy;
- deminutiwa (zdrobnienia);
- augmentatiwa (zgrubienia);
- archaizmy;
- prozaizmy
- tropy:
- epitet;
- porównanie;
- metafora:
- synekdocha,
- metonimia,
- oksymoron (odmiana metafory lub epitetu),
- animizacja i jej odmiana – personifikacja,
- symbol, alegoria,
- peryfraza i jej odmiana – eufemizm,
- hiperbola
- warstwa składniowa:
- inwersja;
- elipsa;
- powtórzenie:
- paralelizm i jego odmiany – anafora,
- epifora;
- apostrofa;
- pytanie retoryczne;
- antyteza;
- zdania parenetyczne (wtrącone w nawias)
- Horacy dowodzi, że nagrodą za jego twórczość będzie nieśmiertelność jego poezji. Tę myśl przewodnią ujął w metaforę przemiany poety w łabędzia i jego lotu nad światem.
- Wewnętrzne przeciwstawienie, o którym mówi epitet z dwóch natur złożony, wyraża dwoistość jego natury. Śmierci uniknie „cząstka ptasia”, umrze tylko ziemska, ubogiego rodu część poety. Do państwa zmarłych (peryfraza: nie będę więźniem za wodami Styksu) nie podąży dusza poety. Dlaczego? Bo umierający poeta nie umiera, bo staje się czystą poezją, samą poezją, w którą wciela się jego dusza. O tym mówi metafora przemiany: przemieniam się w ptaka o białym łbie u ramion (…).
- Łabędź poświęcony Apollinowi to symbol poezji. Stąd metafora łabędzia wzmocniona epitetem śpiewający, która oznacza ducha poety, przemienionego w skrzydlatą pieśń, wiecznie żywą poezję.
- Porównany do Ikara (szybszy niż Ikar), podmiot liryczny przemierza różne krainy – mniej i bardziej znane, mniej i bardziej odległe. W ten sposób przedstawiona zostaje wizja nieograniczonego świata, który będzie zdolny zrozumieć i docenić poezję bohatera utworu. Jego sława nie będzie miała granic i zapewni mu nieśmiertelność.
Uwaga!
Pamiętaj, że użycie określonych tropów ma jakiś cel. Dlatego, interpretując wiersz, nie tylko wymieniaj tropy, ale jednocześnie określaj, czemu służą i co wyrażają.
Zobacz: