Co decyduje o ludzkim losie w świetle tragedii Sofoklesa pt. Król Edyp?
We wstępie postaw tezę poprzyj ją cytatem:
Fatum. Bogowie. Na pewno nie sam człowiek. Jego poczucie pewności siebie może zostać obrócone w pył i wyśmiane – tak jak w przypadku Edypa. Filozofia starożytnych nie pozostawiała człowiekowi wielu złudzeń:
O śmiertelnych pokolenia!
Życie wasze, to cień cienia.
Odwołaj się do mitologii:
Starożytni Grecy uważali, że nad przebiegiem naszego życia czuwają trzy mojry – boginie przeznaczenia: jedna przędzie nić ludzkiego życia, druga ją zwija, trzecia przecina, gdy nadchodziła chwila śmierci. Człowiek nie może więc decydować o swoim życiu, jest igraszką w rękach bogów. To, co robimy, przybliża tylko wypełnienie się naszego przeznaczenia.
Nakreśl losy Edypa – to dowód na postawioną tezę:
Król Teb, człowiek, który pokonał Sfinksa, ma żonę i czworo dzieci, mógłby już poczuć się bezpiecznie. To co złe już za nim: przepowiednia, ze zabije ojca, ze ożeni się a matką – uciekał od niej – sadzi, ze mu się udało. Nic bardziej mylnego. Jest samym środku realizacji klątwy. Zresztą –wszyscy zainteresowani robili wszystko by nie dopuścić do spełnienia przepowiedni – tym samym ja wypełniając. Gdy Jokasta urodziła Lajosowi chłopca, przerażeni postanowili pozbyć się dziecka. Porzucili je w górach, a wcześniej przekłuli mu stopy, aby krew zwabiła dzikie zwierzęta. Niemowlę zostało jednak uratowane przez pasterza, który tamtędy przechodził. A że pasterz ten był poddanym króla Koryntu, zaniósł znalezionego chłopczyka swemu panu Polybosowi, który był bezdzietny. Polybos i jego żona Meropa wychowali dziecko jak własnego syna. Nadali mu imię Edyp – oznaczające człowieka o spuchniętych (lub zniekształconych) stopach. Wychowany w Koryncie królewicz był pewien, z eto jego rodzice…
Gdy udał się do wyroczni, był przerażony: oto miał zabić ojca i ożenić się z własną matką. Postanowił więc wyruszyć do Teb. W czasie przeprawy przez góry wdał się w konflikt z wędrowcem, który rozkazał mu zejść z drogi. Edyp odmówił – zaczęła się bójka. Wędrujący młodzieniec zabił wszystkich służących dostojnika, a na końcu jego samego. Nie przypuszczał, że w ten oto sposób wypełniła się pierwsza część przepowiedni: zabitym był jego ojciec, Lajos…
Zsumuj wnioski:
według Sofoklesa nie ma ucieczki od przeznaczenia. Losy Edypa dowodzą, że właśnie, gdy człowiek najbardziej stara się uniknąć zła – i tak dopadnie go jego fatum, Nie jest to zbyt optymistyczne, ale tak właśnie myśleli starożytni. Przytoczę na koniec słowa badacza starożytności Aleksandra Krawczuka:
Światopogląd antycznych był bardzo pesymistyczny – najlepiej było się w ogóle nie urodzić.(…) bo życie niosło ze sobą rozczarowania, cierpienia, na starość choroby i niedołęstwo. Szczęście jest bardzo ulotne i krótkie, młodość jest mgnieniem oka… (Alfabet Krawczuka mitologiczny)
Zobacz:
Król Edyp – winny czy niewinny? Oceń tytułowego bohatera tragedii Sofoklesa.
Przygotuj konspekt referatu – nawiązania do Króla Edypa w późniejszych epokach.