Dokonaj porównania literackich wizerunków Rolanda – bohatera starofrancuskiego eposu i polskiego szlachcica-Sarmaty z Pamiętników Paska.
Praca porównawcza, oparta w głównej mierze na zestawieniu dwóch różnych przecież portretów: rycerza średniowiecznego i szlachcica z czasów baroku. W prezentacji bohaterów powinieneś uwzględnić następujące aspekty:
-
Wstępną charakterystykę postaci
- Roland: postać historyczna, rycerz i przyjaciel Karola Wielkiego, jeden z 12 parów francuskich, dowódca tylnej straży wojska podczas wyprawy Karola Wielkiego do Hiszpanii w 778 roku.
- Pasek: typowy szlachcic-Sarmata, żołnierz walczący pod dowództwem Czarnieckiego przeciwko Szwedom i Rakoczemu, obywatel ziemski pełniący również urząd komornika.
-
Wygląd zewnętrzny
- Roland: rycerz nieprzeciętnej urody, dbały o swój rycerski strój i rycerskie atrybuty (np. miecz zwany Durendalem zawierający święte relikwie, róg).
- Pasek: szlachcic z ogromnymi wąsami i podgoloną głową, ubrany w kontusz i pas słucki, z szablą u boku i niestety zazwyczaj kuflem mocnego trunku w dłoni.
-
Cechy charakteru
- Roland: waleczny, odważny, honorowy, oddany królowi, Bogu i ojczyźnie, dumny ze służby panu lennemu, ale i pełen pychy, gotowy umrzeć za wiarę na polu bitwy w starciu z poganami.
- Pasek: dumny, waleczny, lecz kłótliwy, skłonny do bójek i do napitku, kultywujący tradycje, gościnny, gospodarny, przekonany o świetności polskiego ustroju złotej szlacheckiej wolności, fanatycznie przywiązany do przywilejów szlacheckich, przy tym pazerny i niezbyt wykształcony.
Stosunek do otoczenia
- Roland: manifestując wyższość chrześcijańskiego rycerza, gardzi poganami, jest żądny sławy i dlatego nie zważa na trudy wyprawy i groźbę śmierci. By go nie pohańbiono w pieśni, gotowy jest poświęcić siebie i życie tysięcy rycerzy, którymi dowodzi. Dlatego nie wzywa pomocy. Wszystko po to, by zachować rycerski honor i potwierdzić własną wyjątkowość. Umiera w sposób męczeński, dając dowód wierności kodeksowi rycerskiemu i wyższym wartościom.
- Pasek: gardzi ludźmi niższego stanu, jest ksenofobem, bo odnosi się z niechęcią do przedstawicieli innych narodów, nie toleruje również innowierców, wszczyna kłótnie i awantury tak w czasie wojennej tułaczki, jak i ziemiańskiego życia na wsi, wikła się w procesy z sąsiadami, bierze udział w zajazdach szlacheckich, ale jednocześnie potrafi być gościnny, lubi ptaki i zwierzęta.
Własny komentarz
Roland, chociaż był postacią historyczną, w średniowiecznym przekazie jawi się jako postać nierzeczywista, obdarzona niemal boskimi atrybutami. To przede wszystkim bohater idei, ukształtowany według parenetycznych wzorców literatury średniowiecza, stąd tak bardzo wyidealizowany i może tym samym niezbyt przekonujący. Pasek, mimo że w pewnym stopniu ma cechy wspólne z Rolandem – waleczność, wierność ojczyźnie i wierze katolickiej, pogarda dla innowierców – rysuje się jako postać daleka od ideału, a przez to mniej posągowa i bardziej wiarygodna. Chociaż próbuje wyolbrzymiać swoje zasługi, w efekcie nieświadomie sam się kompromituje, nie zdając sobie sprawy, że zachowania, które według niego dodają mu blichtru, w rzeczywistości nie przynoszą chwały.
Zobacz:
Pamiętniki Paska dokumentem mentalności XVII-wiecznego szlachcica Sarmaty.
Napisz charakterystykę Rolanda. Oceń czyn bohatera – dlaczego Roland nie chciał wezwać pomocy?
Pamiętniki Paska dokumentem mentalności XVII-wiecznego szlachcica Sarmaty.