Jakich bohaterów możemy nazwać bohaterami faustowskimi? Przywołaj znane Ci lektury; możesz także skorzystać ze „Słownika mitów i tradycji kultury” Władysława Kopalińskiego.
Bohater faustowski
We wstępie
Definicja faustyzmu.
Termin pochodzi od nazwiska głównego bohatera dzieła – półlegendarnego uczonego, starego profesora Fausta.
Faustyzm to odwieczna chęć człowieka, aby być wiecznie młodym i pełnym sił, protest przeciwko przemijaniu oraz chęć zgłębienia tajników wiedzy dotyczącej życia i śmierci, chęć zgłębiania coraz to nowych obszarów, nawet tych, które wydają się niedostępne. Bohaterom faustycznym towarzyszy rozgoryczenie życiem – zawsze chcieliby czegoś więcej.
W rozwinięciu
Wymień „następców” Fausta.
Faustowi nie wystarczała zdobyta wiedza – chciał żyć pełnią życia, skosztować wszystkiego, co się da, i zgłębić to, czego nie da się znaleźć w książkach. Stąd jego zwrot ku czarnej magii i pakt z szatanem. Na taki krok decydują się także inni bohaterowie faustowscy.
- Bohater legendy, pan Twardowski – dzięki paktowi z diabłem mógł dokonywać niezwykłych rzeczy. Jego najbardziej znanym czynem było zesłanie Zygmuntowi Augustowi, niemogącemu się pogodzić ze śmiercią ukochanej żony, wizji ducha Barbary Radziwiłłówny.
- Pan Twardowski, bohater ballady Pani Twardowska Mickiewicza – wydawało mu się, że okpił diabła, obiecując mu, że dostanie jego duszę, ale dopiero w Rzymie. Mefisto dopadł go jednak w karczmie o nazwie Rzym. Zrozpaczony Twardowski próbował się ratować przed oddaniem duszy, rozkazując diabłu spełnić jego trzy życzenia. Jeśli spełni rozkazy mistrza – będzie miał jego duszę. Dwa pierwsze życzenia diabeł wykonał bez większych problemów. Dopiero gdy Twardowski rozkazał mu, by przez rok mieszkał z jego żoną, przerażony Mefisto czmychnął przez dziurkę od klucza.
- Małgorzata, bohaterka Mistrza i Małgorzaty Michaiła Bułhakowa, zgadza się spełnić życzenie Wolanda i zostać królową balu szatańskiego, w zamian żąda odzyskania Mistrza. Z radością używa też maści odmładzających i zamienia się czarownice.
- Adrian Leverkuhn, bohater Doktora Faustusa Tomasza Manna – Mefistofeles oferuje mu niezwykłą intensywność przeżyć, która ma zapewnić kompozytorowi tworzenie niezwykłych dzieł o ogromnej sile wyrazu. Jednak warunkiem geniuszu jest choroba lub szaleństwo, dlatego jego ciało i umysł zaczyna niszczyć syfilis.
W zakończeniu – refleksja
Faustyzm okazał się inspiracją bardzo różnorodnych dzieł – od poważnych, filozoficznych po żartobliwe. Być może dlatego, że Goethe potrafił połączyć głęboką myśl o ludzkiej kondycji i możliwościach z baśniową atmosferą czarów, magii, sił diabelskich.
Zobacz:
https://aleklasa.pl/liceum/c323-bohater-literacki/faust
Wskaż podobieństwa i różnice między Faustem a typowym bohaterem romantycznym.