Rekonstrukcja dziejów Gustawa-Konrada jako bohatera łączącego poszczególne części Dziadów. Rozgranicz wydarzenia akcji i poza akcją.

Wstęp – ogólna uwaga

W życiu bohatera Dziadów wyróżnić można cztery etapy: trzy z nich ukazuje sam dramat, jednego możemy tylko się domyślać. Gustaw-Konrad to: Widmo z II części utworu, upiór o imieniu Gustaw z IV oraz Konrad z części III.

Rozwinięcie – rekonstrukcja dziejów

  • Kochał kobietę, która poślubiła innego mężczyznę – ten etap rozgrywa się poza akcją dramatu.
  • Z rozpaczy popełnił samobójstwo, a jego duch w postaci Widma pojawia się na dziadach – w części II dramatu. Chociaż być może Gustaw w czasie obrzędu dziadów z II części dramatu właśnie popełniał samobójstwo, a jego duch przenosił się dopiero w zaświaty – był „jeszcze na świecie, lecz już nie dla świata”. Według mitologii starosłowiańskiej widmo nie może jeszcze mówić – Gustaw „pełnoprawnym” duchem stanie się dopiero w części IV.
  • Jako upiór Pustelnik pojawia się u księdza unickiego – swojego dawnego nauczyciela. Wyjawia mu swoje prawdziwe imię i całą historię nieszczęśliwej miłości. Polemizuje z Księdzem, który reprezentuje racjonalizm, nakazuje z pokorą przyjmować cierpienie i traktuje samobójstwo jako grzech śmiertelny. W ciągu trzech godzin: miłości, rozpaczy i przestrogi Gustaw rytualnie odtwarza własne życie i własną śmierć. Gustaw – upiór jest pośrednim wcieleniem, zataczającego koło życia i śmierci, bohatera Dziadów. Ponownie popełnione samobójstwo pozwala mu poniekąd wstąpić w nowe ciało… – część IV utworu.
  • “Umarł Gustaw, narodził się Konrad” – pisze więzień na ścianie swej celi. Bohater Dziadów wraca do świata żywych – widzimy go w więzieniu, wraz ze skazanymi filomatami. Teraz jest Konradem – bojownikiem o wolność ojczyzny.
  • Bohater podczas Wielkiej Improwizacji staje do pojedynku z samym Bogiem – złe demony próbują skłonić go do bluźnierstwa, co prawie im się udaje. Dzięki egzorcyzmom odprawionym przez księdza Piotra dusza Konrada zostaje jednak uwolniona od wpływu złych mocy – część III utworu.
  • Zostaje zesłany na Syberię. Podróżując przez Rosję, obserwuje mieszkańców tej „krainy pustej, białej i otwartej jak zgotowana do pisania karta”. Przyszłość Rosji jest zagadką – pewne jest tylko to, że imperium zostało zbudowane na „krwi i łzach”, car jest despotą, a lud jest zniewolony – podobnie jak Polacy. Konrad spotyka w Rosji malarza – mistyka Józefa Oleszkiewicza, który przepowiada całkowitą zagładę stolicy imperium – Ustęp III części

Zakończenie

Bohater ewoluuje podczas trwania dramatu – jego metamorfoza jest kluczowym punktem zdarzeń. Czytelnik nie poznaje jego dalszych losów – ma zatem do czynienia z konstrukcją otwartą.

 

Zobacz:

Gustaw-Konrad – bohater Dziadów

Charakterystyka Gustawa-Konrada

Adam Mickiewicz Dziady – pytania i odpowiedzi

Zaprezentuj treść całości utworu Adama Mickiewicza pt. Dziady

Dziady Adama Mickiewicza

Druga część Dziadów jako wykładnia ludowej moralności.

IV część Dziadów jako wielkie studium miłości.

Adam Mickiewicz, DZIADY część III

Dziady – praca domowa

Dziady Adama Mickiewicza – przegląd części