HEKTOR

Pochodzenie

Aby zostać rycerzem w starożytności, trzeba było pochodzić z wysokiego rodu. (Hektor był synem króla Troi, Priama) Często rycerz był spokrewniony z bogami – był herosem, co stanowiło gwarancję przychylności bogów, którzy opiekowali się nim i pomagali mu w trudnych momentach. Udział bogów widoczny był zwłaszcza podczas walki, używali oni bowiem wszystkich dostępnych środków, nawet podstępu, aby pomóc swojemu faworytowi.

Wygląd zewnętrzny

Hektor był wyjątkowo pięknym mężczyzną. Uroda dla starożytnych była wartością samą w sobie, często o bohaterach mówiono, że są tak piękni, że aż bogom podobni.

Sprawność fizyczna

Rycerz antyczny często bywał spokrewniony z bogami, dlatego wszystkie jego cechy były niemalże boskich rozmiarów. Także siłę miał nadludzką, a w posługiwaniu się orężem był niedościgły.

Charakter

Rycerz antyczny był wrażliwy i dlatego podstawowe cechy charakteru to – emocjonalność, skłonność do wzruszeń, ale także gwałtowność i zdolność do okrucieństwa.

Najważniejsze wartości

Honor i własna cześć to najważniejsze wartości rycerza. Szacunek dla zmarłych objawiał się przywiązywaniem dużej wagi do sposobu ich pochowania. Rycerze dbali także o sławę i mieli ogromny szacunek do swojej broni. Dużą wartością była dla nich przyjaźń, dla przyjaciół byli szczodrzy, wierni i lojalni.

Walka

Antyczny heros walczył przede wszystkim dla sławy i jeśli musiał bronić swojej własności. Ważną motywacją były też łupy wojenne. Celem, do którego rycerz antyczny dążył za wszelką cenę, było zwycięstwo, dlatego rycerz nie cofał się nawet przed podstępem. W świecie antycznym każdy działa na swój rachunek, choć walczy w grupie.

Styl życia

Herosi antyczni są podobni do zwykłych ludzi. Bawią się, ucztują i kochają piękne kobiety. Dopuszczają się czasem niejednoznacznych moralnie czynów. Rycerze antyczni w niewielkim stopniu zależą od siebie, ich los jest zależny od fatum, przed którym nie można uciec.

Rycerz – literacki bohater

ROLAND

Pochodzenie

Jeśli mężczyzna pochodził z wysokiego rodu, to do wyboru miał stan duchowny lub rycerski. Przynależność do wysokiego rodu gwarantowała szczególne zalety ducha. Rycerzem mógł zostać jednak każdy, jeśli wykazał się jakimiś szczególnymi zaletami lub dokonał wyjątkowo bohaterskich czynów. Wtedy był uroczyście pasowany na rycerza.

Wygląd zewnętrzny

Rycerz średniowieczny powinien być przede wszystkim piękny duchowo, czyli spełniać wszystkie wymogi kodeksu rycerskiego. To piękno duchowe odzwierciedlało się w wyglądzie zewnętrznym: piękno ciała jest widzialnym znakiem piękna duszy.

Sprawność fizyczna

Rycerz średniowieczny posiadał ogromną siłę, ale przewagę nad przeciwnikiem osiągał głównie dzięki ćwiczeniom i udziałowi w wielu turniejach.

Charakter

Hrabia Roland był skłonny do wzruszeń, wrażliwy (płacze nad ciałem przyjaciela). Wobec wrogów potrafił być jednak okrutny i gwałtowny.

Najważniejsze wartości

Bóg, honor, ojczyzna – to największe wartości rycerza średniowiecznego. Ogromnym szacunkiem darzyli swoją broń. Śmierci i zmarłym winni byli szczególny szacunek. Roland płakał po śmierci Oliwiera, swojego przyjaciela, ponieważ był wierny i lojalny w przyjaźni .

Walka

Dla rycerza średniowiecznego najważniejszą motywacją do walki była obrona ojczyzny i władcy, a także krzewienie wiary. Ważna też była sława, ale tylko ta, która wiązała się z Bogiem, honorem i ojczyzną. Rycerz jest odpowiedzialny za innych, za swój ród i ojczyznę. Zachowanie honoru i dobrego imienia było ważniejsze niż zwycięstwo. Podstęp, bez względu na okoliczności, był hańbą. Niegodne było też tchórzostwo.

Styl życia

Rycerze średniowieczni to prawdziwe ideały. Obcy jest im strach. Są znacznie bardziej uduchowieni. Są też ludźmi wolnymi, sami decydują o swoim losie, choć często modlą się do Boga, który czuwa nad nimi. Jeśli wybiorą źle, muszą ponieść tego konsekwencje, mogą jednak odkupić swoje błędy.

Roland – bohater Pieśni o Rolandzie

Ach, ci rycerze…

  • Armia rzymska składała się z legionistów i hoplitów. Legionista posiadał lekkie uzbrojenie: owalną, wypukłą tarczę, oszczep i krótki obosieczny miecz. Ciężkozbrojny wojownik, który był podstawą armii greckiej, nazywany był hoplitą. Nosił on żelazny hełm, pancerz i nagolenniki, natomiast jego broń stanowiły miecz, włócznia i skórzana tarcza. Cały ekwipunek ważył około 35 kilogramów. Wojownik wkładał swój ekwipunek bezpośrednio przed walką, nosił go za nim służący.
  • Igrzyska olimpijskie w starożytnym Rzymie trwały nieraz nawet kilka tygodni. Najdłuższe, zorganizowane przez cesarza Trajana w II wieku n.e. trwały 123 dni, a na arenie wystąpiło kolejno 10 tysięcy par gladiatorów.
  • Każdy obywatel ateński, który ukończył 17, a nie przekroczył 59 roku życia (według innych źródeł 46), był zobowiązany do służby wojskowej. Żołnierz musiał uczestniczyć w 20 wyprawach pieszych lub 10 konnych. Po spełnieniu tych warunków był zwalniany ze służby czynnej i mógł ubiegać się o stanowiska urzędnicze.
  • W czasach świetności Aten w wojsku służyło 30 000 hoplitów.
  • Żołnierz rzymski musiał sam kupić sobie zbroję i broń. Był to duży wydatek. Najbogatsi, a więc najlepiej wyposażeni, walczyli w pierwszym szeregu.
  • Sandał rzymskiego żołnierza, dla wzmocnienia, podkuty był około 100 gwoździami.
  • Do języka polskiego nazwa rycerz przyszła z niemieckiego Ritter (jeździec) przez czeski rytir. W średniowieczu nazwa rycerz nawiązuje do służby na koniu. Podobnie jest w językach romańskich: caballari (łacina średniowieczna), chevaliers (po francusku), cavalieri (po włosku), caballeros (po hiszpańsku) – wszystkie te nazwy wywodzą się z łacińskiej nazwy konia: caballus.
  • Od XIV wieku pas rycerski był jednym z głównych symboli stanu rycerskiego. Zrobiony zwykle z dużych ogniw metalowych łączonych zawiasami lub osadzonych na rzemieniu. Od niego właśnie ceremonię inicjacji rycerskiej nazywano pasowaniem na rycerza. Początkowo rytuał ten obejmował tylko przypięcie pasa z mieczem i mocne uderzenie płazem miecza w ramię, od drugiej połowy X wieku miecz poświęcano, a od XI wieku odbywał się z udziałem kleru.
  • Imię Roland powstało z połączenia słów hrôd, hruod – sława i nand – odważny, bohater. Po włosku imię Roland brzmi Orlando.
  • Imię narzeczonej Rolanda w różnych wersjach pieśni brzmi różnie; jest ona nazywana: Aude, Oda. Była ona siostrą Oliwiera, przyjaciela Rolanda. W jednej z wersji jest już żoną Rolanda.
  • Roland to także nazwa posągów nadnaturalnej wielkości, zbudowanych z kamienia lub z drzewa, przedstawiających rycerza z gołą głową i podniesionym nagim mieczem. Posągi takie stawiano na rynkach albo głównych placach w miastach północnoniemieckich, ale także w Czechach, Siedmiogrodzie i Dubrowniku. Wiadomo, że było 38 Rolandów, zachowało się 19. Najstarszym i najpiękniejszym jest Roland powstały w 1494, który stoi przed ratuszem w Bremie. Rolandowie ci są symbolami prawa. Oprócz nazwy nic ich jednak nie łączy z Rolandem, paladynem Karola Wielkiego.
  • Miecz Rolanda, Durendal, miał dla rycerza znaczenie szczególne. No, ale był to miecz wyjątkowy. W rękojeści umieszczone były relikwie święte: ząb świętego Piotra jako symbol władzy papieskiej i jedności Kościoła, krew świętego Bazylego jako symbol ślubowania rycerskiego, włosy świętego Dionizego, który był męczennikiem i pierwszym biskupem Francji, jako symbol miłości do ojczyzny, a także strzęp szaty Najświętszej Panny symbolizujący życie w cnocie.

Zobacz:

Charakterystyka rycerza antycznego

Charakterystyka rycerza średniowiecznego

Rycerz – bohater literacki

Rycerz antyczny a średniowieczny

Rycerstwo

Porównaj rycerza antycznego z rycerzem śred­niowiecznym.