Czysta Forma w teatrze to czysta teatralność.
- Nie ma w nim miejsca na roztrząsanie kwestii narodowych, społecznych, moralnych itp.
- Teatr nie jest zwierciadłem rzeczywistości ani psychologicznym „wypruwaniem bebechów”.
- Centralny element dzieła sztuki stanowi niezwykła struktura, której zadanie polega na zaszokowaniu odbiorcy dziwnością i niesamowitością zdeformowanej rzeczywistości.
- Czysta Forma pozwala dotrzeć do Tajemnicy Istnienia, zaznać metafizycznego niepokoju, zbadać istotę bytu.
- Jest dla Witkacego czymś absolutnie wyjątkowym, arystokratycznym.
Przykłady Czystej Formy w utworze to:
- Imiona bohaterów, które stanowią świadomą prowokację intelektualną i są nacechowane znaczeniowo, np. Irina Wsiewołodowna Zbereźnicka-Podberezka, Scurvy lub Gnębon Puczymorda.
- Język, jakim posługują się bohaterowie, dziwny i nieprawdopodobny, mieszanka gwary środowiskowej, języka literackiego, terminologii naukowej, retoryki partyjnej, prawdziwy teatralny bełkot.
- Nieprzewidywalność i gwałtowność zdarzeń: morderstwa, demonizm, erotyzm, metafizyczne szaleństwo, np. Scurvy uczepiony na łańcuchu skamle z pożądania, na księżną spada klatka itp. Tego rodzaju pomysły teatralne zbliżają dramat Witkacego do teatru absurdu.
Zobacz:
Na czym polegała kontrowersyjna teoria Czystej Formy Witkacego?
Wyjaśnij pojęcie i znaczenie teorii Czystej Formy