Do pracy w administracji państwowej mogą starać się absolwenci każdego kierunku studiów. Trzeba jedynie śledzić ogłoszenia. Kończący studia mają wiedzę specjalistyczną, która może być wykorzystana w pracy urzędniczej. Na przykład absolwenci politechniki mogą pracować w jakimś urzędzie nadzoru, informatycy (wszędzie), biolodzy w Głównym Inspektoracie Sanitarnym, drogowcy w Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych, lekarze – w Ministerstwie Zdrowia, a absolwenci studiów muzycznych mogą pracować w Ministerstwie Kultury itd. Oczywiście są kierunki studiów na tyle uniwersalne, jak administracja, prawo czy ekonomia, że ich absolwenci mogą znaleźć pracę w każdym urzędzie.
Predyspozycje
- W tym zawodzie istotne są takie cechy charakteru jak rzetelność, odpowiedzialność, dokładność, cierpliwość i umiejętność podporządkowania się zwierzchnikowi. Urzędnicy powinni być solidni, uporządkowani, systematyczni i punktualni.
- Trzeba umieć pracować w zespole, być komunikatywnym i mieć zdolności interpersonalne.
- Aby dobrze pełnić swoje funkcje, należy wykazywać inicjatywę, być aktywnym i kreatywnym, mieć pomysły nowych rozwiązań i sposoby rozwiązywania problemów.
- Cenna jest też umiejętność myślenia analitycznego, gotowość do szybkiego przystosowywania się do nowej sytuacji i kultura osobista.
Wymagania
Dziś urzędnikom stawia się wysokie wymagania.
- Od strony formalnej osoby starające się o pracę w administracji muszą mieć ukończone 18 lat, obywatelstwo polskie i nie mogą być karani.
- Powinni mieć wyższe wykształcenie (najlepiej prawne lub administracyjne), znać biegle przynajmniej jeden język obcy,
- dobrze radzić sobie ze sprzętem biurowym (drukarka, ksero, skaner, fax) i komputerem, dobrze znać aplikacje biurowe typu Word czy Exel.
- Muszą być bezstronni i neutralni politycznie. Przynajmniej publicznie nie mogą manifestować swoich poglądów.
- W tej pracy niezbędna jest wiedza z procedur administracyjnych, liczy się kultura osobista i łatwość komunikowania się.
Charakterystyka zawodu
- Obecnie ulega zmianie charakter pracy urzędniczej. Coraz mniej jest w niej tzw, przerzucania papierków, coraz większy jest jest udział pracowników administracji w pracach legislacyjnych, międzynarodowych konferencjach i planowaniu polityki resortu. Oczywiście te „przyjemności” dotyczą tylko niektórych pracowników, najczęściej na wyższych stanowiskach.
- Nie jest to praca bardzo porywająca i kreatywna, wiele w niej rutyny, obowiązki i zadania są ściśle określone. Niejednokrotnie ograniczają się do zaklejania kopert, uzupełniania wniosków czy przyjmowaniu dokumentów. Każde zadanie trzeba wypełniać według określonych wytycznych i procedur, na wszystko jest ustawa i rozporządzenie.
- To profesja dla tych, którzy lubią mieć uporządkowany dzień, pracę od godziny do godziny, nad głową kierownika, jasno określone zadania i ściśle wytyczone ścieżki postępowania.
- W tej pracy wszystko jest jasno określone i zaplanowane: wynagrodzenie, czas pracy, obowiązki a nawet urlopy, które się ustala na początku roku.
- Urzędników obowiązują jasno sformułowane procedury, dzięki którym mogą czuć się pewnie i bezpiecznie we własnej pracy. Dzięki temu praca nie jest tak stresująca jak w innych zawodach. To zajęcie jest wymarzone dla kobiet, dla których najważniejsza jest nie kariera, ale rodzina.
- Ustalane ustawowo wynagrodzenia co prawda nie należą do najwyższych, jednak pewne i dające poczucie stabilizacji. Ze względu na stabilne zatrudnienie i regularnie otrzymywane pensje, urzędnicy są dobrym klientem dla banków.
- Tryb pracy jest bardzo dogodny. Wszystkie weekendy i święta są wolne, praca “od-do” i brak, jak to bywa w innych zawodach, konieczności brania zadań do domu.
Droga do zawodu
- Karierę urzędniczą można zacząć już po maturze, od najniższego szczebla i z czasem kończąc kursy i szkolenia, awansować.
- Dobrym rozwiązaniem są jednak studia na właściwym kierunku, np. na administracji, prawie, zarządzaniu lub kierunkach ekonomicznych.
- Najlepszym rozwiązaniem jest zostanie urzędnikiem mianowanym i przyjęcie do służby cywilnej, specjalnego korpusu kilkunastu tysięcy urzędników państwowych.
Jak nim zostać?
Aby zostać urzędnikiem mianowanym, należy mieć wykształcenie magisterskie, sam licencjat nie wystarczy, minimum trzyletni staż w administracji publicznej i trzeba przejść postępowanie kwalifikacyjne, organizowane raz w roku przez Krajową Szkołę Administracji Publicznej. Podczas takiego egzaminu należy wykazać się wiedzą dotyczącą administracji publicznej, umiejętnościami urzędniczymi oraz zdolnościami kierowniczymi oraz biegłą znajomością jednego z roboczych języków Unii Europejskiej. Osoby, które przejdą pomyślnie ten sprawdzian, zostaną mianowane na urzędników służby cywilnej, co daje gwarancję zatrudnienia w administracji oraz znaczny dodatek finansowy.
Uwaga!
Urzędnikiem mianowanym możesz również zostać kończąc 20-miesięczną naukę w Krajową Szkołę Administracji Publicznej. Są to studia podyplomowe i możesz do nich przystąpić po zdaniu egzaminu wstępnego i nie ma znaczenia czy masz ukończoną historię czy biologię. Chcąc studiować w KSAP nie możesz mieć przekroczonych 32 lat, musisz dobrze znać jeden z trzech języków (angielski, francuski lub niemiecki), musisz mieć obywatelstwo polskie i korzystać z pełni praw publicznych, nie możesz być karany i cieszyć się nieposzlakowaną opinią.
Korpus służby cywilnej – tworzą go urzędnicy, których zadaniem jest rzetelne, bezstronne i apolityczne wykonywanie zadań administracji rządowej. Obejmuje ona urzędników zatrudnionych w administracji rządowej na szczeblu centralnym i lokalnym (m.in. w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, ministerstwach, urzędach wojewódzkich). Korpus służby cywilnej tworzą pracownicy zatrudnieni na następujących stanowiskach urzędniczych:
- wyższych stanowiskach w służbie cywilnej,
- stanowiskach średniego szczebla zarządzania,
- stanowiskach koordynujących, samodzielnych, specjalistycznych oraz wspomagających.
Nadzór nad służbą cywilną sprawuje Prezes Rady Ministrów. W jego imieniu zadania z tego zakresu realizuje Szef Służby Cywilnej. Urzędnik służby cywilnej nie może należeć do żadnej partii politycznej. Członek korpusu zajmujący wyższe stanowisko w służbie cywilnej nie może pełnić żadnej funkcji w związkach zawodowych.
Jak dostać się do pracy?
- Do korpusu służby cywilnej można dostać się w dwojaki sposób.
Jedną z dróg jest ukończenie Krajowej Szkoły Administracji Państwowej. O przyjęcie do niej ubiegać mogą się wszyscy, którzy nie ukończyli 32 lat, posiadają dyplom magistra i znają jeden z trzech języków: niemiecki, angielski lub francuski. W słuchacza KSAP-u się inwestuje. Co miesiąc dostaje on stypendium. Każdy student, przynajmniej raz w ciągu całej nauki, zostaje wysłany na miesięczny staż w jednej z polskich placówek dyplomatycznych na świecie. A po zakończeniu ma zagwarantowaną pracę. Niestety, w służbie cywilnej musi przepracować minimum pięć lat, inaczej musi zwrócić koszty kształcenia.
- Inną drogą jest po prostu zatrudnienie się w urzędzie, odbycie sześciomiesięcznego stażu, udział w szkoleniach i złożenie egzaminu urzędniczego. Dopiero po skończeniu KSAP-u lub zdanym egzaminie można złożyć wniosek o mianowanie. Uzyskanie statusu urzędnika mianowanego oznacza, że taki pracownik otrzymuje wyższe wynagrodzenie i nie można go tak łatwo zwolnić, jak zwykłego urzędnika.
Urzędnik urzędnikowi nierówny
- Urzędnicy państwowi zatrudniani są przede wszystkim w urzędach centralnych, takich jak: ministerstwa, inspektoraty i dyrekcje.
- W terenie w charakterze pracowników służby cywilnej zatrudniają urzędy wojewódzkie i skarbowe.
Urzędnicy w ministerstwach zaangażowani są głównie przy opracowywaniu polityki resortu (czyli na przykład stanowiska Ministerstwa Zdrowia w sprawie protestu pielęgniarek), planów budżetowych i tworzeniu projektów ustaw. Często biorą udział w konferencjach międzynarodowych i posiedzeniach rządu. Na tle obowiązków pracowników niższego szczebla, Ich praca bywa ciekawa, a wynagrodzenie wyższe.
Nieco inaczej wygląda praca w urzędach wojewódzkich i skarbowych. Przede wszystkim jest bardziej męcząca. Za najbardziej uciążliwe uważa się wszystkie stanowiska wymagające kontaktu z klientami zwanymi tam petentami czy interesantami. Są to departamenty zajmujące się na przykład sprawami cudzoziemców, paszportami czy PIT-ami.
W jaki sposób można dostać się do korpusu służby cywilnej?
Są dwie drogi. Jedna – to ukończenie Krajowej Szkoły Administracji Państwowej (rodzaj studiów podyplomowych) i złożenie wniosku o mianowanie. Jest to czysta formalność. Druga – to zatrudnienie się w urzędzie i wstąpienie do korpusu poprzez staż, udział w szkoleniach oraz złożenie egzaminu urzędniczego. Trzeba jednak pamiętać, że mianowanym urzędnikiem może być wyłącznie osoba posiadająca wyższe wykształcenie i znająca języki obce.
- Nie jest też trudno dowiedzieć się o wolnych stanowiskach pracy i organizowanych naborach. Wszystkie są zamieszczane w Biuletynie Służby Cywilnej oraz na naszej stronie w Internecie.
Do pracy w służbie cywilnej jest wielu chętnych, na każde ogłoszenie o naborze odpowiada wiele świetnie wykształconych, młodych ludzi i nie jest łatwo przejść rekrutacyjne sito. Oprócz predyspozycji i wiedzy zawodowej kandydat musi dobrze znać przynajmniej jeden język obcy.
To zawód dla Ciebie, jeśli:
- Lubisz jasno określony zakres swoich obowiązków.
- Cenisz sobie stałe godziny pracy.
- Pragniesz pełnej stabilizacji.
- Boisz się nowych i nieznanych sytuacji.
- Lubisz dochodzić do wszystkiego drobnymi kroczkami.
- Chcesz pracować w państwowej, jasno sformalizowanej instytucji.
Pomyśl o czymś innym, jeśli:
- jesteś niespokojnym, artystycznym duchem;
- lubisz nowości, nie cierpisz rutyny;
- cenisz sobie pieniądze i chcesz dużo zarabiać;
- imponują Ci ludzie wielcy, nieprzeciętni lub obrazoburczy;
- kochasz podróżować, zwiedzać;
- nie znosisz rano wstawać;
- lubisz pracę samodzielną;
- nie znosisz, gdy ktoś Tobą rządzi;
- jesteś kłótliwy, irytują Cię ludzie;
Plusy zawodu
- Najlepsza z dostępnych na rynku osłona socjalna.
- Z każdym rokiem stażu zdobywasz kolejne stopnie ścieżki zawodowego rozwoju i, o ile rażąco nie naruszysz przepisów, jesteś „nie do ruszenia”.
- Ciągle się kształcisz, bo musisz być na bieżąco z przepisami.
- Przełożeni zmuszą Cię do nauki języka, bo takie są dziś wymogi pracy w administracji.
- Jako pracownik etatowy jesteś wiarygodny dla banku jako potencjalny kredytobiorca.
- Niemal dokładnie wiesz (znając swoje możliwości), za ile lat na jakim będziesz etapie kariery zawodowej.
- Nie jest zajęcie stresujące. Urzędnik pañstwowy pracuje we względnym spokoju, pokonując kolejne stopnie kariery.
Minusy zawodu
- Rutynowa, monotonna praca.
- Spore uzależnienie od sytuacji politycznej kraju i Europy.
- Bardzo duża konkurencja.
- Jeśli będziesz chciał zmienić zawód, to trudno Ci będzie znaleźć zatrudnienie w firmie komercyjnej. Nauczysz się pracować od godziny do godziny, z konkretnym z zakresem obowiązków, osłoną socjalną i przyzwyczaisz się do tego.
- W niektórych przypadkach jest to codzienny kontakt ze zestresowanymi petentami, sterta formularzy do wypełnienia, rutyna, wolniejszy wzrost płac niż w prywatnym sektorze.
Poszukiwani specjaliści
W tym sektorze najbardziej brakuje specjalistów od zarządzania publicznego. Niestety, w Polsce jest niewiele uczelni, które kształciłyby specjalistów w tej dziedzinie. Chodzi o zarządzanie społecznościami lokalnymi, efektywnym wydatkowaniem społecznych pieniędzy, planowaniem inwestycji itd.