Mały Książę

Lektura w epoce

Stop! Jesteś w XX wieku!
W momencie bardzo trudnym – bo Mały Książę powstał w roku 1943, a zatem w czasach II wojny światowej – 1939-1945.

Tytuł

Mały Książę. Pisarz tak nazwał głównego bohatera swojej książki i jego imię umieścił w tytule.
Zwróć uwagę, że oba wyrazy pisze się w tym wypadku – jako nazwę własną – wielką literą.

Autor

Antoine de Saint-Exupéry. Trudne, francuskie nazwisko. Ważny pisarz XX wieku, ciekawy, bo pisarz – pilot, należał do pionierów lotnictwa, oblatywał pierwsze, często jeszcze niedoskonałe samoloty. Pisarz zmierzył się z żywiołem przestrzeni powietrznej i pustyni,co znalazło odzwierciedlenie w jego książkach. Spędził wiele godzin w kabinie samolotów, patrząc na ziemie z lotu ptaka i snując refleksje. Wszystkie jego książki związane są z doświadczeniami pilota. Zginął Saint-Exupéry podczas lotu zwiadowczego nad Morzem Śródziemnym, podczas II wojny światowej w roku 1944.

Gatunek

Można nazwać ją mini powieścią filozoficzną, paraboliczną spotkasz też termin baśń poetycka albo powiastka fantastyczna. Ważne jest to, że Saint-Exupéry napisał książkę dla dzieci i z myślą o dzieciach, a wyszła mu niewielka objętościowo, ale wielka jeśli chodzi o przesłanie filozoficzne,powieść, którą czytają dorośli i dzieci na całym świecie.

Narrator

Pierwszoosobowy, najczęściej mówiący w czasie przeszłym – opowiada zdarzenia, w których uczestniczył. Narratorem jest pilot, który po sześciu latach od spotkania z Małym Księciem opowiada o tym. Narracji relacjonującej zdarzenia na Saharze, wspomnieniom narratora z dzieciństwa i odautorskim komentarzom towarzyszy narracja przekazująca opowieści zasłyszane od Małego Księcia.

Bohaterowie

Pierwszoplanowi: Mały Książę (postać baśniowa) i pilot.
Drugoplanowi: wszystkie postacie, które Mały Książę spotyka podczas swojej wędrówki w kosmosie i na Ziemi.

W powieści przeplatają się trzy wątki

Wątek realistyczny
(pilot, awaria samolotu, przymusowe lądowanie i naprawianie).

Wątek baśniowy
(związany z Małym Księciem i jego fantastyczną podróżą po planetach).

Wątek psychologiczny
(wewnętrzna przemiana Małego Księcia podczas podróży).

Czas wydarzeń

Akcja trwa osiem dni – to czas przymusowego pobytu pilota na Saharze.
Fabuła obejmuje jednak rok pobytu Małego Księcia na Ziemi.

Miejsce akcji

Pustynia Sahara, gdzie Mały Książę poznaje pilota. W opowiadaniach Małego Księcia pojawiają się też inne miejsca – jego rodzinna planeta B-612 oraz planety, które odwiedził podczas swej podróży: Króla, Próżnego, Pijaka, Bankiera, Latarnika, Starszego Pana – geografa.

Symboliczna wieloznaczność

Kolejne obrazy, które pojawiają się w tej książce, możemy albo pozostawić samym sobie w ich najprostszym znaczeniu (wtedy będziemy mieli do czynienia ze zwykłą opowieścią), albo możemy podjąć się ich przeanalizowania i zinterpretowania (a wtedy okaże się, że mamy do czynienia z symbolami). Baobab może być tylko baobabem, ale może być też czymś więcej.

Obrazy w Małym Księciu są obrazami jak ze snu (dominuje w nich element fantazji) – jeżeli rozłożymy je na części, istnieje niebezpieczeństwo, że coś z nich stracimy i nie będziemy mogli, jak radzi Mały Książę, patrzeć sercem.

Spróbujmy zastanowić się nad poszczególnymi symbolami pojawiającymi się na kartach książki. Można je rozumieć, na przykład tak:

Baobaby – swą wielkością rozsadzają planetę Małego Księcia; ale poczucie zagrożenia ze strony baobabów uczy Małego Księcia odpowiedzialności – pamiętacie, jak opowiada o regularnym wyrywaniu dopiero wyrastających baobabów, aby nie zniszczyły jego malutkiej planety?

Róża – to najbardziej tajemniczy i głęboki symbol w tej opowieści. Jest piękna, ale kapryśna, dokucza Księciu, choć potrafi też być bardzo miła. Na początku Mały Książę kocha ją za to, że jest jedyna, potem za to, że jest jego. Uczucie do róży zmienia się w trakcie wędrówki tak, jak zmienia się miłość.

Pustynia – to przede wszystkim symbol pustki w kontaktach między ludźmi; nie trzeba więc jej rozumieć w sensie dosłownym, lecz przenośnym – jako pustynię duchową.

Żmija – jest symbolem śmierci, ale zwróćcie uwagę, że nie jest przedstawiona źle; Mały Książę godzi się na jej przyjście, ponieważ pomaga mu ona powrócić do domu.

Wielka podróż Małego Księcia

Mały Książę mieszka na planecie B-612. Ma tam swoją różę, baobaby, trzy wulkany, w tym jeden nieczynny i czterdzieści trzy zachody słońca. Pewnego dnia jednak decyduje się opuścić swoją malutką planetę. Wyrusza w międzyplanetarną podróż.

Odwiedza planety zamieszkałe przez Króla, Próżnego, Pijaka, Bankiera, Latarnika i Geografa. Są to postacie symboliczne, będące uosobieniem pewnych wad ludzi dorosłych.

Kolejnym etapem jego podróży jest Ziemia. Tu Mały Książę spotyka lisa, odwiedza ogród pełen róż, a w końcu ukąszony przez żmiję – powraca na swoją planetę B-612. W sensie dosłownym Mały Książę umiera, ale my wiemy, że powrócił on na swoją planetę, a tu na ziemi pozostał we wspomnieniach narratora.

Dziecko – dorosły

„Dorośli sami nie potrafią nigdy zrozumieć. A dzieci bardzo męczy konieczność stałego objaśniania…”

Przy malowaniu węża boa dziecko traci zaufanie do świata dorosłych: nie udaje mu się bowiem uzyskać ich zaufania, by uwierzyli, że rysunek przedstawia węża, który połknął słonia. Dorośli uśmiechają się, ale nie są w stanie widzieć sercem i wyobraźnią. Dla nich jest to po prostu nieudolnie narysowany kapelusz.

Jacy są dorośli?

są egoistami, czyli ludźmi skupionymi wyłącznie na sobie,
uganiają się za szczęściem, ale potrafią się tylko unieszczęśliwiać,
nie potrafią słuchać innych,
każdą rzecz, którą poznają, starają się od razu nazwać i przydzielić do jakiejś kategorii,
ważne jest dla nich to, jaki dom ktoś zbudował, jakim jeździ samochodem i czy wie, w jakiej kolejności należy przedstawiać nowych znajomych.

Mieszkańcy planet odwiedzanych przez Małego Księcia reprezentują postawy typowe dla świata ludzi dorosłych, są pewnymi typami ludzkimi, które możemy spotkać wokół siebie.

Król

Król wszystkich ludzi traktuje jak swoich poddanych. Wmawia sobie, że wydając rozkazy panuje nad wszystkim, co się wokół dzieje.

Sensem jego życia jest rządzenie innymi, nie zauważa, że między ludźmi mogą być także inne relacje, np. przyjaźń, partnerstwo, miłość.

Dorośli bardzo często uważają, że są najważniejsi na świecie i wszystkimi mogą kierować. Ale tacy ludzie są bardzo samotni i z pewnością brakuje im prawdziwej miłości drugiego człowieka, która byłaby w stanie uwolnić ich od manii panowania.

Próżny

Próżny jest egoistą, od ludzi oczekuje jedynie uznania i podziwu. Nie otrzymuje tych pochwał spontanicznie, więc jest bardzo sfrustrowany. Ale im bardziej jest sfrustrowany, tym bardziej i z większą nachalnością żebrze o pochwałę u innych.

Jego samochwalstwo jest płytkie, a kontaktu z ludźmi nie szuka po to, by nawiązać z nimi prawdziwą przyjaźń, lecz by usłyszeć kolejne pochwały.

Wydaje mu się, że już samo jego istnienie wyróżnia go spośród innych i czyni doskonałym. Ale to nie jest takie proste. Próżny chwali się tak bardzo, ponieważ prawdopodobnie wątpi w swoją wartość. Nie chce zaakceptować samego siebie, boi się lekceważenia. Jego również mogłaby uratować miłość i bliskość drugiego człowieka.

Pijak

Pijak pije, by zapomnieć, że się wstydzi, a wstydzi się, że pije. Nie znosi już swego widoku, ale zamiast pracować nad sobą i zastanowić się nad przyczyną, nienawidzi samego siebie i woli zapomnieć, pijąc dalej. Tworzy błędne koło, z którego nie potrafi wyjść i tkwi w nim, pogrążając się coraz bardziej.

Reprezentuje pewien typ ludzi, którzy chcą zapomnieć o swojej słabości, ale pogrążają się w niej coraz bardziej.

To, co ma nam pomóc w przezwyciężeniu naszych problemów, staje się stopniowo ich główną przyczyną. Z dorosłymi tak to już bywa, że utrudniają sobie życie, nie potrafią znaleźć wyjścia z sytuacji i cierpią.

Bankier

Bankier nieustannie liczy swoje pieniądze, gromadzi je jednak nie po to, by możliwie jak najwięcej za nie kupić, lecz by mieć świadomość, że może kupić.

Pieniądz przestaje oznaczać jedynie środek wymiany dóbr między ludźmi, opanowuje całe działanie ludzkie. Bankier rezygnuje z używania pieniędzy, by robić jeszcze większe pieniądze, pomnażając je. Wydaje mu się także, iż dzięki pieniądzom może mieć wszystko – nawet góry, wyspy i gwiazdy. Każdy z Was może bez trudu wskazać dorosłych, dla których pieniądze są sensem życia i nic poza nimi nie widzą. Nie zauważają, że prawdziwej miłości czy przyjaźni nie można kupić.

Latarnik

O nim Mały Książę mówi, że jest mniej niedorzeczny niż Król, Próżny i Bankier, ponieważ jego praca jest przynajmniej pożyteczna. Zadaniem Latarnika jest zapalanie i gaszenie lampy na planecie. Kiedyś miało to sens, ponieważ Latarnik zapalał lampę wieczorem, a gasił rano, jednak mała planeta obraca się coraz szybciej, a czas między zapalaniem i gaszeniem jest dużo krótszy. Mały Książę proponuje mu, by szedł powoli w stronę słońca i w ten sposób wydłużał przerwy między zapalaniem i gaszeniem lampy, jednak Latarnik jest służbistą i wykonuje przepisy bez zastanowienia, nawet jeśli sprawia mu to trudność. To także pewnie świetnie znacie – dorośli, dla których ważniejsze są przepisy i zasady niż prawdziwe życie.

Latarnik to typ człowieka, który boi się zmienić swoje przyzwyczajenia, nawet jeżeli w nowej sytuacji dotychczasowe obowiązki tracą sens.

Człowiek czasami może stać się niewolnikiem swojej pracy, która staje się jego jedynym celem. Tacy „latarnicy” chcieliby czasami spokoju, ale nigdy go nie znajdą, bo nie mają czasu zastanowić się nad tym, jak ten spokój znaleźć.

Geograf

Geograf jest książkowym uczonym, teoretykiem, który nie ma pojęcia o praktycznej stronie swoich badań. Uważa, że ważniejsza jest wiedza niż bezpośrednie doświadczenie. Woli więc czytać o górach, rzekach i gwiazdach niż zobaczyć je osobiście. Nie obcuje ze światem, tylko czyta o nim. Odtwarza czyjąś wiedzę, natomiast sam nie wnosi nic nowego. Takich dorosłych też jest wielu wokół nas – dużo mówią o uczuciach, ale sami boją się zaangażować. Geograf zamiast fascynacji wyłącznie wiedzą, która nie ma praktycznego zastosowania, powinien nauczyć się żyć naprawdę, odczuwać, obserwować i współuczestniczyć w otaczającym świecie. Na lekcjach języka polskiego nie zamieniajcie się więc w takich „geografów”, którzy korzystają tylko z cudzych doświadczeń i przemyśleń, a nie próbują sami badać i poszukiwać…

Kierunek – Ziemia

Kolejnym etapem podróży Małego Księcia jest Ziemia. Przybysz z planety B-612 ląduje na pustyni, która symbolizuje pustkę – również w kontaktach między ludźmi. Na naszej planecie spotyka dorosłego – narratora, lisa, żmiję i róże.

Dorosły – jest to jedyny dorosły, z którym Małemu Księciu udaje się nawiązać bliższą znajomość. Ten dorosły pamięta jeszcze, jak sam był dzieckiem i dlatego traktuje małego przybysza poważnie, dzięki czemu może się od niego wiele nauczyć.

Lis – wprowadza chłopca w świat miłości i przyjaźni. Pozwala się oswoić, by Mały Książę zrozumiał, czym jest odpowiedzialność za bliską osobę, by poznał przyjaźń i nauczył się kochać. Dzięki niemu mały przybysz poznał swoje uczucia.

Róże – Mały Książę zobaczył na Ziemi ogród pełen róż. Początkowo czuł się rozczarowany, ponieważ do tej pory uważał, że jego róża jest jedyna i niepowtarzalna. Jednak potem zrozumiał, że to, co kochamy, jest dla nas zawsze jedyne i najwspanialsze właśnie dlatego, że obdarzamy je miłością.

Żmija – pomogła Małemu Księciu powrócić na B-612. Chłopiec musiał umrzeć na Ziemi, by powrócić na swoją planetę. Chociaż śmierć jest zawsze bardzo smutna, wcale nie musi oznaczać ostatecznego rozstania. Pozostaje przecież miłość i pamięć.

W Małym Księciu wyraźny jest motyw wędrówki (podzielonej na dwa etapy: podróż międzyplanetarna, odwiedziny na Ziemi). Służy ona ukazaniu wad ludzkich, ale także uświadomieniu, że istnieją wartości, które mogą ludzi ocalić. Tymi wartościami są miłość i przyjaźń.

W baśniowej fabule Małego Księcia znajdziemy uniwersalne prawdy:

ludzkich wadach i pragnieniach,
miłości i przyjaźni,
o świecie dorosłych,
o dziecięcej wyobraźni.

Mały Książę – najważniejsze pytania

Jakie ważne, ponadczasowe tematy porusza pisarz w Małym Księciu?

Największą wartością tej książki jest fakt, że jej czytelnik przez chwilę odrywa się od codzienności i zastanawia się co naprawdę jest ważne w życiu? Otóż nie to za czym goni codzienność, lecz „to co niewidoczne dla oczu” .

Czyli co?
Dobre uczucia międzyludzkie – przyjaźń, miłość, odpowiedzialność za bliską sobie istotę, własne miejsce w kosmosie. Zanurzeni w swoich problemach dorośli nie widzą tego – dlatego to dzieci potrafią dostrzec prawdę, baranka w pudełku albo węża boa, który pożarł baranka, a dla dorosłych jest tylko konturem kapelusza.

Kim właściwie jest Mały Książę?

Wyjątkowy chłopiec, postać bardzo szlachetna, władca planety B-612, opiekun Róży, przyjaciel Lisa, wędrowiec. Tak – to prawdziwe odpowiedzi na pytanie, kim jest Mały Książę. Ale tak naprawdę Mały Książę jest człowiekiem, który poszukuje prawdy o tym, co jest najważniejsze w życiu – i znajduje ją. Tym samym Mały Książę to trochę każdy z nas – jego podróż to dojrzewanie do zrozumienia prawdziwych wartości.

Dzięki czemu Róża z planety Małego Księcia była wyjątkowa?

To uczucie, jakim darzył ją Mały Książę, sprawiło, że róża, choć nie była jedynym takim kwiatem, dla chłopca była kimś szczególnym. Ona oswoiła jego, on ją i od tej pory stali się sobie potrzebni. Chciał się nią opiekować, potrafił dla niej wiele poświęcić i wiele jej wybaczał, wreszcie – czuł się za nią odpowiedzialny. To dla Róży wrócił do domu.

Jakie doświadczenia życiowe ułatwiły Małemu Księciu zrozumienie Róży?

Mały Książę nie od razu zrozumiał swoją Różę. Musiało też upłynąć sporo czasu, zanim pojął, co do niej czuje. To Lis nauczył go, jakie znaczenie ma w życiu miłość. To więzy przyjaźni, które stworzyli, pokazały Małemu Księciu, co to znaczy prawdziwie kochać, bezinteresownie z siebie dawać, nie oczekując niczego w zamian.
Przemiany, jakie dokonały się w sercu chłopca, widać najwyraźniej, gdy trafia do ogrodu pełnego pięknych róż i wreszcie rozumie, że jego kwiat jest wyjątkowy – bo go kocha ze wzajemnością.
Podczas podróży po różnych planetach i pobycie na Ziemi Mały Książę wydoroślał – dojrzał do miłości, nauczył się jej.

Dlaczego jest to książka o miłości i przyjaźni?

Bo te dwa uczucia znalazł i zrozumiał Mały Książę, gdy poznawał kosmos, gdy szukał tego, co najważniejsze.Zaprzyjaźnił się z Lisem i z Pilotem, a lis powiedział mu najpiękniejszą definicję przyjaźni,jaką można spotkać w literaturze – jest to przede wszystkim odpowiedzialność za „oswojoną” istotę, niesie ryzyko łez, ale chroni przed samotnością.

A miłość?
Jej symbolem jest Róża – trochę nieznośna, ale jedyna na świecie – mimo że świat pełen jest różanych ogrodów. Mały Książę musiał to zobaczyć, żeby zrozumieć, że kocha tylko swoją Różę.

Sposób na zapamiętanie treści Małego Księcia

Ujmij wszystko w serię pytań:

Kto opowiada o przygodach Małego Księcia?

Pilot – drugi obok tytułowego bardzo ważny bohater utworu. Pilot jest samotnikiem, nie lubi świata dorosłych. Pewnego razu wylądował przymusowo na Saharze z powodu awarii samolotu. Reperował go osiem dni, w tym czasie poznał małego chłopca, rozmawiał z nim o bardzo ważnych sprawach – o czym opowiada w książce.

„Nie znajdując ludzi podobnych sobie, wiodłem życie samotnika aż do momentu, kiedy sześć lat temu niespodziewanie wylądowałem na Saharze”.

Skąd pochodził Mały Książę?

Z planety B-16. Tak niedużej, że można na niej na okrągło oglądać zachody słońca. Mały Książę miał tam sporo roboty, bo ciągle zwalczał wyrastające z ziemi baobaby, które mogły rozsadzić jego planetę. Nie był na niej sam. Pielęgnował i kochał różę – kwiat o zmiennej, kapryśnej osobowości. Róża mogła być nieznośna, ale też „krucha i łatwowierna. Ma cztery niepozorne kolce do obrony przed całym złem świata” – tak ją widział bohater. Zmęczony jej ciągłym niezadowoleniem wyruszył w podróż. Zwiedził siedem planet zanim wylądował na ósmej – Ziemi.

Jak wyglądała trasa podróży Małego Księcia:

START: z rodzinnej planety B-612.
Planeta Króla bez podwładnych. Król widzi w Małym Księciu poddanego…
Planeta Próżnego bez wielbicieli. Próżny widzi w Małym Księciu wielbiciela.
Planeta Pijaka, który wstydzi się, że pije, ale właśnie z tego powodu pije.
Planeta Bankiera chciwego, wciąż obliczającego gwiazdy jak monety.
Planeta Latarnika, pracusia, który co minutę zapala i gasi latarnię.
Planeta Geografa – teoretyka, który nie opuszcza gabinetu, więc nie zna ziemi, którą bada.
Planeta Ziemia – tu Mały Książę spotyka Pilota.

Co się zdarzyło na Ziemi?

Mały Książę spotkał Pilota, opowiedział mu o swoich przygodach i wymienił się z nim swoimi przemyśleniami.
Mały Książę zaprzyjaźnił się z Lisem.
Mały Książę ujrzał ogród pełen róż – zrozumiał, że jego Róża wcale nie była jedyna.
Mały Książę zrozumiał, że dla niego Róża była jedyna i postanowił do niej wrócić.
Mały Książę prosi żmiję o ukąszenie. Żmija zgadza się.
Mały Książę… umiera albo wraca na B-612. Jak uważasz?

Jak długo trwała podróż Małego Księcia?

Wędrówka Małego Księcia trwała rok – wiele się podczas niej nauczył. Tę właśnie mądrość życiową zawarł w swojej książce Antoine de Saint-Exupéry.

Dzięki czemu Róża z planety Małego Księcia była wyjątkowa?

Jakie doświadczenia życiowe ułatwiły Małemu Księciu zrozumienie Róży?

Przemiany, jakie dokonały się w sercu chłopca, widać najwyraźniej, gdy trafia do ogrodu pełnego pięknych róż i wreszcie rozumie, że jego kwiat jest wyjątkowy – bo go kocha ze wzajemnością.

Podczas podróży po różnych planetach i pobycie na Ziemi Mały Książę wydoroślał – dojrzał do miłości, nauczył się jej.

Planeta Małego Księcia – co oznacza?

B – 612 to nie jakaś tam zagubiona w kosmosie planeta, którą możesz przemierzyć wzdłuż i wszerz w ciągu dnia. To symbol domu, ojczyzny, własnego miejsca w kosmosie. Uporczywa i systematyczna walka Małego Księcia z baobabami, pielęgnowanie Róży – to sens jego istnienia. Baobaby są groźne – zmaganie się z nimi bohatera to walka ze złem.Mały Książę musi opuścić swoją planetę, by nauczyć się życia, ale też kiedy zrozumie, o co w nim naprawdę chodzi – powróci do niej, bo tam jest jego miejsce. To wielka wartość w życiu mieć swoje miejsce – tak brzmi jedno z przesłań tej książki.

Dlaczego pisarz stwarza opozycje dzieci – dorośli?

W Małym Księciu obserwujemy całą paradę osób dorosłych, których nie można nazwać dorosłymi, jeśli rozumiemy przez to odpowiedzialność, wiedzę o tym, jak żyć i co w życiu jest najistotniejsze. Pijak, Bankier, Król? Nawet Pilot jest samotny i zagubiony. Coś się dzieje podczas dorastania i funkcjonowania w dorosłym życiu, że liczby, bieg czasu i obowiązki powodują, że dorośli gubią marzenia z dzieciństwa, widzą inaczej. Dzieci patrzą na świat oczyma swojej wyobraźni, są szczere, ich myśli nie biegną utartymi schematami. Czy możemy na zawsze zostać dziećmi? Tak jak na przykład słynny Piotruś Pan ze znanej baśni? Nie. Ale możemy zachować w sobie coś z wrażliwości dziecka, posłuchać prośby mądrego autora Małego Księcia, który kończy opowieść tak: „Nie spieszcie się, błagam was, zatrzymajcie się na chwilę pod gwiazdą”. To ważne przesłanie dla dorosłych i dla tych, którzy za chwilę dorosłymi będą.

Jak rozumieć wizyty Małego Księcia na kolejnych planetach?

Wizyta na planecie Króla pokazuje jak absurdalna jest ludzka żądza władzy. Coś co ludzkość uważa za wartość tak pożądaną, że toczy o nią wojny, zdolna jest do zdrady, morderstwa, podstępów – to głupota, którą uosabia śmieszna, marionetkowa postać Króla, który nie może żyć bez poddanych i budzi politowanie w oczach Małego Księcia.

Wizyta u Próżnego uczy, że uroda i zapatrzenie w siebie, potrzeba pochwał
i uwielbienia – tak częste wśród dorosłych – też są wartościami żałosnymi.
Król chciał władzy, Próżny chce sławy i uwielbienia. I też jest politowania godną marionetką.

Spotkanie z Pijakiem poucza, jak smutny jest obraz zmarnowanego życia bez sensu. Pijak mówi, że wstydzi się swojego pijaństwa i dlatego pije. Paradoks, według którego żyje wielu dorosłych – po prostu w oczach dzieci jest jawna bzdurą. I jest!

Wizyta u Bankiera pokazuje następną zgubną namiętność psującą ludziom życie. Była już władza, sława, nałóg –czas na pieniądze. Bankier jest opętany przez chciwość, pragnienie posiadania. Liczy gwiazdy, przelicza, sumuje.

Portret Latarnika to przykład bezsensownego sposobu na życie wybranego przez wielu ludzi. Dziś nazwalibyśmy ich pracoholikami. Pracować, pracować, zapalać latarnie co chwila – bez ustanku, bez chwili przerwy na to, by zastanowić się, po co i jaki to ma sens? Latarnik to sympatyczny wariat, nie jest szkodliwy dla otoczenia, ale i on nie jest bratnią duszą Małego Księcia, którego coraz bardziej przeraża absurdalność świata dorosłych.

Wizyta u Geografa to spotkanie z namiętnością do liczb. Symbol człowieka dorosłego – umie ująć wszystko w liczby, jego świat jest policzony i ujęty w tabelkach. Mamy ileś tam lat, kilogramów wagi, centymetrów wzrostu, ileś tam nominałów comiesięcznej pensji. Oto definicja człowieka. Brrr. Na szczęście Mały Książę znajdzie coś co nijak się ma do liczb.

Wizyta na Ziemi – co znalazł bohater na planecie ludzi?

Wizyta na Ziemi okazała się dla Małego Księcia najbardziej pouczająca – podczas poprzednich wizyt odkrywał wzorce, które odrzucał, teraz trafi na to, czego szukał. Ląduje na pustyni – miejscu dla człowiek groźnym, pustynia to żywioł, z którym trzeba się zmierzyć, symbol samotności, złowrogiej natury.

Znajduje tu…

Po pierwsze przyjaźń. Mały Książę oswoił Lisa a Lis pozwoli mu się oswoić. Oswoić, to znaczy stworzyć więzy, to znaczy być za kogoś odpowiedzialnym, to znaczy przygotować się na łzy. Takie są nauki Lisa, ale nie są tak smutne, jakie się w pierwszej chwili wydają, bo to oznacza też nigdy nie być samotnym, mieć kogoś, na kogo można liczyć. „Będziesz dla mnie jedyny na świecie” – mówi lis. „I ja będę dla ciebie jedyny na świecie”. To wielka wartość.

Po drugie miłość. Historia Małego Księcia uczy, że trzeba dojrzeć do miłości. Mały Książę musiał opuścić Różę, żeby zrozumieć, jak bardzo ją kocha, aby zrozumieć musiał też zobaczyć mnóstwo innych róż, piękniejszych od jego Róży, ale obcych. Miłość nie jest więc uczuciem za coś… jest wyborem i przynależnością do siebie bez względu na wady czy cały świat.

Po trzecie śmierć. Mały Książę miał tylko jedną drogę, by powrócić do swojej Róży. Nie mógł zabrać ciała, jak twierdził było za ciężkie. Znika za sprawą ukąszenia żmii. Pilot ma nadzieję, że w ten sposób Mały Książę powrócił na B-612, ale nie wie tego na pewno. Można scenę odejścia Małego Księcia z Ziemi odczytać jako alegorię śmieci. Staje się ona wtedy wyzwoleniem od trosk ziemskich i powrotem do domu, do tego, co ukochane.

Mały Książę – bohater literacki

Mały Książę – idealista

Pochodzenie: to baśniowa postać zamieszkująca planetę B-612.

Przyjaciele: Róża, pilot, Lis.

Zajęcie: opieka nad Różą, czyszczenie wulkanów, podróżowanie.

Cechy Małego Księcia jako idealisty

Ufność.
Ciągłe dziwienie się otaczającemu światu, spotykanym postaciom.
Bezinteresowność.
Wrażliwość na piękno.
Nieprzywiązywanie wagi do wartości materialnych.
Patrzenie na ludzi sercem, osądzanie ich sercem – widzenie świata i ludzi takimi, jakimi są.
Wrażliwość – łatwe przywiązywanie się do miejsc i ludzi.
Chęć nawiązywania przyjaźni.
Zdolność do wielkich uczuć i poświęceń.
Kierowanie się w życiu wzniosłymi zasadami, szlachetnymi celami.
Naiwność – w jego myślach, wyobrażeniach świat wygląda o wiele lepiej niż to bywa w rzeczywistości.
Przecenianie – mówiąc o otaczającym go świecie, o ludziach, wydarzeniach, przedstawia je zawsze w bardziej pozytywnym świetle niż na to zasługują.
Bezkrytyczność w stosunku do ukochanej.

W jakich motywach może pojawić się ta postać?

Dzieci – dorośli
Bohater jest dzieckiem, naiwnym blondaskiem. Jest ciekawy wszystkiego, spontaniczny, nie umie kłamać, łatwo nawiązuje nowe znajomości. Ma dobre serduszko i „dobrze nim widzi”, jest bezinteresowny, ufny, szczerze i mocno przywiązuje się do osób i miejsc. To wielkie zalety, których dorośli już nie mają. Świat dorosłych jest podczas wędrówki Małego Księcia przeciwstawiony dziecięcym zaletom. Dorośli to zło – próżność, chciwość, sztuczność, egoizm, żądza władzy i pieniędzy, brak wyobraźni.

Przyjaźń
Spotkanie z Lisem uczy Małego Księcia wiele o przyjaźni. M.in. tego, że za przyjaciela jest się odpowiedzialnym. Dla dobra przyjaźni – tak jak dla miłości – trzeba często wiele poświęcić. Przyjaźń daje wiele radości, a rozstanie z przyjacielem sprawia ból. Przyjaciółmi Małego Księcia są Róża, Lis i Pilot.

Wędrówka
Wędrówka Małego Księcia po planetach trwa rok. Wyrusza w nią w poszukiwaniu nowych doświadczeń. Chce dowiedzieć się, czy właściwie traktuje ukochaną Różę. W trakcie wędrówki odwiedza siedem planet. Tylko Ziemia nieco wyróżnia się spośród nich. To małe planety zamieszkałe tylko przez jedną osobę. Każda reprezentuje cechę świata ludzi dorosłych – chęć władzy, próżność, pociąg do alkoholu, chciwość, pracoholizm, samotność.

Miłość
Mały Książę bardzo kochał swoją Różę. Dbał o nią, pielęgnował, chronił, zabawiał rozmową. Jednakże nigdy nie usłyszał od Róży, że jest jej potrzebny, że ona też go kocha. Róża – zbyt dumna i nieśmiała– nie potrafiła się do tego przyznać. Kochała Małego Księcia i dlatego go nie zatrzymywała, gdy postanowił wyruszyć na inne planety. Chciała, by był szczęśliwy, robił to, czego pragnie. A on chciał tylko zdobyć doświadczenie, dowiedzieć się, czy właściwie traktuje Różę. Przekonał się, że choć Róża z jego planety nie jest jedyna na świecie, jest wyjątkowa, bo należy do niego, to ją kocha.

Cierpienie
Mały Książę cierpi z powodu swojej miłości. Kocha Różę, ale nie wie, czy ona odwzajemnia jego uczucia. Nie jest też pewien, czy dobrze traktuje Różę. Męczy go ta niepewność. Miłość zmusza go więc do opuszczenia domu – chce zdobyć w podróży doświadczenie, które rozwieje jego wątpliwości.

Śmierć
Kiedy Mały Książę postanawia wrócić do domu, musi poczuć smak śmierci. Na Ziemi pozostawia ziemską powłokę, ciało, które jest za ciężkie, by je zabrać w tę daleką powrotną podróż do domu. Śmierć jest dla Małego Księcia smutkiem, rozstaniem z przyjaciółmi, ale i radością z powodu powrotu do domu.

Zobacz:

Mały Książę Antoine’a Saint-Exupéry’ego na lekcji

Mały Książę na egzaminie

Mały Książę – pytania i odpowiedzi

Świat wartości i typy bohaterów w epice XX wieku na przykładzie twórczości Antoine’a de Saint-Exupéry’ego i Ernesta Hemingwaya.

Mały Książę – praca domowa

Wyjaśnij znaczenie symboli występujących w utworze Antoine’a Saint-Exupéry’ego pt. Mały Książę.

Kto wyjaśnił Małemu Księciu (Antoine Saint-Exupéry, Mały Książę), czym jest miłość?

Mały Książę – lektura dla dzieci czy dorosłych?