Mały Książę

Treści związane z lekturą, potrzebne do egzaminu

Motywy

Dzieciństwo, dojrzewanie, miłość, przyjaźń, podróż, fantazja – to mogą być motywy przewodnie testu egzaminacyjnego.

Co warto powtórzyć?

  • Dzieciństwo jako wartość przeciwstawiana dorosłości to dość popularny motyw w literaturze. Świat dorosłych jest złowrogi, niezrozumiały dla dziecka. To świat liczb, pieniędzy, wojen. Dlatego świat dziecięcej wyobraźni wydaje się lepszy, pisarze wołają o to, by go zachować.
  • Gdybyś miał przywołać innych bohaterów wiecznie dziecinnych, pamiętaj o Królu Maciusiu I – ze znanej książki Janusza Korczaka, także o bohaterach baśni – Piotrusiu Panu albo dziecku z bajki Andersena pt. Król jest nagi.
  • Podróż nauką życiową. Patronem takich bohaterów jest wprawdzie niemłody, ale przecież najważniejszy Odyseusz. Także bohater Buszującego w zbożu Jerome Salingera – Holden Caufield.

 

Praca z tekstem

Kasia Sobczyk

Mały Książę

Gdzie jesteś Mały Książę gdzie.
Odszedłeś z mej książeczki kart.
Czy po pustyni błądzisz znów?
Rozmawiasz z echem pośród skal?

[…]
W maleńkiej róży kochał się
Książę na jednej z wielu gwiazd
Nie widział przedtem innych róż,
Kiedy w daleki poszedł świat.

Na ziemi zwątpił w miłość swą
Tę najpiękniejszą z wszystkich snów.
Bo jak miał w jednej kochać się,
Gdy ujrzał park z tysiącem róż.

(Nie wierz swym oczom – szepnął wiatr
jeżeli kochasz sercem patrz…)

Zrozumiał wtedy Książę to,
Że tylko jedna w świecie jest
Ta, którą kochał wszystkie dni
a wrócił znów do Róży swej.

Pytania:

1. Który wątek Małego Księcia Saint-Exupéry’ego jest tematem popularnej piosenki Kasi Sobczyk?

2. Kto podpowiedział Małemu Księciu jak zrozumieć swoją miłość?

3. Nazwij zabieg stylistyczny, jakim jest zdanie „szepnął wiatr”.

4. Czy piosenka Kasi Sobczyk wiernie oddaje przesłanie Małego Księcia dotyczące miłości, czy zmienia je?

5. Czym różni się pierwsza zwrotka piosenki od reszty?

6. Cytat z piosenki: „jeżeli kochasz sercem patrz” i Mickiewicza: „Miej serce, patrzaj sercem” (Romantyczność) mają podobne przesłanie. Na czym polega podobieństwo?

Odpowiedzi:

1. Wątek dotyczący miłości Małego Księcia do Róży z jego planety.

2. Wiatr.

3. Personifikacja – wiatr otrzymuje cechy ludzkie.

4. Wiernie oddaje – przesłanie wiatru jest wiernym nawiązaniem do tekstu książki.

5. W pierwszej strofie autorka się ujawnia, zwraca się osobiście do Małego Księcia – bohatera swojej książki dzieciństwa. W pozostałych opowiada historie Małego Księcia i już się nie pojawia.

6. Oba niosą taką myśl, że spojrzenie przez pryzmat uczucia jest prawdziwsze niż racjonalne, nakazuje, by kierować się uczuciem, a nie rozumem.

 

Krótka praca pisemna

Napisz kartkę pocztowa, jaki mógł wysłać Mały Książę do Lisa po powrocie na swoją planetę.

Adres nadawcy:
Planeta B-612

Najmilszy Lisie!

Pozdrawiam Cię gorąco ze swojej planety B-261! Dotarłem na miejsce szczęśliwie, Róża ma się dobrze i jak się okazało, bardzo za mną tęskniła. Mam sporo roboty z baobabami. Jestem szczęśliwy, brakuje mi tu tylko Ciebie, przyjacielu. Trzymaj się ciepło i pomyśl o mnie czasem,

Twój Mały Książę.

Adresat
Szanowny Pan Lis
Ziemia – Pustynia Sahara, Nora 4A

Sprawdzone będą elementy:

  • Data i miejsce wysłania
  • Nagłówek – zwrot do adresata
  • Wielka litera w zwrotach do adresata
  • Podpis
  • Adres adresata

 

Wypracowanie egzaminacyjne

„Wszystkie wielkości świata nie są warte dobrej przyjaźni” Wolter. Poprzyj tę tezę, przywołując co najmniej trzy przykłady z literatury i prezentując własne przemyślenia.

Notatka wstępna

Forma – rozprawka.
Teza nie do zaprzeczenia – choć ktoś mógłby marudzić, że miłość ważniejsza jest od przyjaźni, pamiętajmy, że wszystkie sentencje trochę grzeszą przesadą. Powiedzmy, że przyjaźń to jedna z największych wartości – zgadzasz się z tym z pewnością, musisz tylko poprzeć ją trzema literackimi przykładami przyjaźni. O to nietrudno.

  • Przykład antyczny
    Przyjaźń Achillesa i Patroklosa (Patroklesa), opisana w Iliadzie przez Homera. Rozgniewany Achilles (odebrano mu brankę Bryzeidę) opuszcza siły atakujące Troję i zabiera swoje wojska. Dopiero wieść o śmierci najlepszego przyjaciela Patroklosa spowoduje powrót wodza i zemstę na zabójcy – Hektorze. Historia Patroklosa i Achillesa stała się literackim wzorcem przyjaźni.
  • Przykład rycerski
    To rycerz Roland i jego druh Olivier. Bohaterowie średniowiecznej Pieśni o Rolandzie uzupełniają się: Roland jest porywczy, Olivier roztropny, Roland nie chce zawezwać pomocy podczas bitwy z Saracenami, Olivier namawia go do tego. I – jak to często bywa – przyjaźń ta zrodziła się z konfliktu, ponieważ u progu znajomości rycerze musieli stanąć do pojedynku.

Uwaga – wierność przyjacielowi to jedna z głównych zasad kodeksu rycerskiego.

O przyjaźni sporo mogą napisać ci, którzy czytali Trylogię.

  • Główni bohaterowie dzieła Henryka Sienkiewicza związani są głęboką przyjaźnią. Zagłoba jest wielkim przyjacielem Skrzetuskiego, Wołodyjowskiego, Kmicica. Sami rycerze także przyjaźnią się ze sobą, choć Wołodyjowski i Kmicic również rozpoczęli od pojedynku i wzajemnej niechęci.
  • Warta przypomnienia jest też przyjaźń pana Wołodyjowskiego z Ketlingiem, w imię której pan Michał zrezygnował z własnych uczuć do Krzysi Drohojowskiej. Obaj odnajdą szczęście w małżeństwach, razem będą bronić Kamieńca Podolskiego, złożą przysięgę rycerską, a gdy nadejdzie klęska – dotrzymają jej i zginą, wysadzając mury twierdzy, której poprzysięgli bronić.
  • Francuski wariant podobnej przyjaźni to Trzej muszkieterowie pióra Aleksandra Dumasa. Tytuł nie mówi wszystkiego: nierozdzielni druhowie to Aramis, Atos i Portos, ale dołącza do nich czwarty – d’Artagnan. Kto nie zna ich przygód z książki, zna film i nieobce jest mu hasło: „jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”.

Przyjaźń czasów wojny

  • Przyjaźń łączy bohaterów powieści Kamienie na szaniec – potrafią zachować lojalność wobec przyjaciół nawet wobec zagrożenia bólem i śmiercią, potrafią zaryzykować życie dla odbicia aresztowanego kolegi.

Przykłady poetyckie

  • Adam Mickiewicz jest autorem słynnej bajki pt. Przyjaciele. Z niej to pochodzi znane przysłowie, iż „prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie”. Doświadczenie Mieszka okazało się smutne, ponieważ jego najlepszy przyjaciel umknął na drzewo, zostawiając druha w potrzebie.
  • Ignacy Krasicki też ułożył bajkę pt. Przyjaciele. Jej finał również jest smutny: „wśród serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły”. Czyżby należało uważać ze słownymi deklaracjami przyjaźni? Dopiero zagrożenie sprawdza wartość głoszonej postawy? I znów – na poparcie tej tezy, można by znaleźć wiele przykładów z literatury.

Na czym polega trudność?

Nie wystarczy literatura! Nie wystarczy podać przykłady. Temat wymaga własnych przemyśleń, a cytat – uwaga – wartościuje. Bardzo dokładnie czytaj cytaty.

Wolter powiedział, że przyjaźń jest największą wartością na świecie. Jak to pokazać?

Użyj kilku argumentów:

  • człowiek może zdobyć wiele dóbr, być bogaty, mądry, wykształcony – lecz bez przyjaciół będzie samotny i nieszczęśliwy,
  • przykłady z Małego Księcia dowodzą tej tezy – największą wartością, jaką znalazł na ziemi bohater, była przyjaźń,
  • w czasach wojny przyjaźń znaczyła czasem więcej niż życie – a trudno o porównanie z większą wartością.

Staraj się o punkty dodatkowe

Zakończ pracę ładnym cytatem:

Ludzie mają zbyt mało czasu, aby cokolwiek poznać. Kupują w sklepach rzeczy gotowe. A ponieważ nie ma magazynów z przyjaciółmi, więc ludzie nie mają przyjaciół. (Mały Książę).

Dlaczego powinieneś sięgnąć po Małego Księcia?

  • ponieważ odbędziesz wędrówkę po krainie wyobraźni, w której węże po łykają słonie, a wschody słońca można oglądać nieskończoną ilość razy w ciągu dnia,
  • ponieważ jest to książka wielka i wstyd jej nie znać,
  • ponieważ pokazuje, jakie są najczęstsze wady ludzi i co w świecie ludzkim może być największą wartością,
  • ponieważ jest próbą odpowiedzi na pytanie, na czym polega bycie prawdziwym człowiekiem?
  • ponieważ znajdziesz tam bardzo wnikliwe spojrzenie na świat dorosłych.

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Przyjaźń

https://aleklasa.pl/gimnazjum/c268-prace-pisemne/c306-motywy-do-prac-pisemnych/przyjazn-jak-zaczac-prace-o-przyjazni

https://aleklasa.pl/gimnazjum/c267-lektury-do-egzaminu/maly-ksiaze-antoine-de-saint-exupery

https://aleklasa.pl/liceum/c300-lektury/ziemia-planeta-ludzi

https://aleklasa.pl/liceum/c300-lektury/ziemia-planeta-ludzi

Ziemia, planeta ludzi – Antoine Saint-Exupéry