Tag "twórczość Kochanowskiego"
Treny Jana Kochanowskiego Treny Jana Kochanowskiego uznawane są za najdojrzalsze dzieło poety. Należy patrzeć na nie jako na całość – ma bowiem przemyślaną kompozycję. Jest to cykl 19 utworów żałobnych poświęconych zmarłej córeczce poety. Zbiór trenów traktujemy jako jedno wielkie dzieło, bowiem ich kolejność i układ nie są przypadkowe. Tren to gatunek żałobny (funeralny) poświęcony zwykle zmarłemu wodzowi czy ważnemu mężowi stanu. Tu – zostały napisane w hołdzie i bólu po stracie ukochanego
Ważne informacje: Utwór jest parafrazą ody Do Mecenasa Horacego – tematem jest więc rola i nieśmiertelność poety. Pieśń XXIV zamyka zbiór – można się zatem spodziewać, że będzie swego rodzaju podsumowaniem snutych w całym cyklu rozważań. Cechy kompozycyjne: Utwór składa się z 6 zwrotek, a każda z nich z 4 trzynastozgłoskowych wersów (średniówka po 7. sylabie; 7+6). Rymy parzyste. Utwór przybiera postać mowy zwróconej do słuchaczy: teza (zwrotki 1. i 2.) – poeta nie umrze, tak
Jak prezentować literaturę dawną? Czego w niej szukać? Chodzi głównie o wskazanie wartości uniwersalnych dorobku dawnych epok oraz ich obecności w myśli i twórczości późniejszej i współczesnej, bo są wciąż obecne. Tematy z zakresu tego motywu zawierają pytania: O wypowiedź ówczesnych twórców w sprawie: • filozofii, sposobu na życie • wzorców osobowych • narodu, patriotyzmu • reformowania ojczyzny • wychowania młodzieży • natury, wsi, radości • obrazu Polaka – szlachcica O wartości uniwersalne, dziś jeszcze
Ostatni utwór, czyli Tren XIX albo Sen, jest kluczowy dla odczytania i właściwej interpretacji całości. Jest on świadectwem tego, że kryzys i rozpacz zostały pokonane i zwyciężone, a poeta osiągnął spokój ducha. Zwróć uwagę na to, że ma on inny charakter niż pozostałe utwory. Jest zapisem snu poety, w którym przychodzi do niego jego matka ze zmarłą córeczką na rękach. Mocno zachwiany światopogląd poety zostaje w końcu odbudowany, ale nie udaje się tak po prostu powrócić
CARPE DIEM – dosłownie oznacza „chwytaj dzień” i funkcjonuje jako hasło odzwierciedlające sposób myślenia epikurejczyków (epikureizm). Carpe diem to nakaz: ciesz się dniem dzisiejszym, chwytaj aktualną chwilę, nie myśl o przyszłości. Rozpowszechnił te słowa Horacy w swoich Pieśniach (1,11,8), a nawiązywali do nich także późniejsi poeci np. Jan Kochanowski.
EPIKUREIZM – kierunek filozoficzny, stworzony w starożytności przez Epikura (341-270 p.n.e.). Na pytanie: jak żyć, co jest szczęściem i dobrem, Epikur twierdził, że „dobrem jest przyjemność a brak bólu”. Epikurejczycy głosili wiarę we własne zmysły, odrzucenie lęku przed śmiercią i bogami, życie dniem codziennym i jego urokami. Później epikureizm zaczęto utożsamiać tylko z postulatem korzystania z dóbr i uciech życia, z używaniem wygód i przyjemności, aż do – hedonizmu. Odbicie
Pieśni uważane za początek polskiej liryki. W pełni wyrażają filozofię Kochanowskiego jako renesansowego myśliciela. Poeta ujął je w: Księgi pierwsze – 25 pieśni Księgi wtóre – 25 pieśni Pieśń świętojańska o sobótce – 12 pieśni Gatunek Pieśń to gatunek starożytny, pochodzący z antyku, silnie związany z muzyką i początkowo wykonywany wraz z nią. Pierwszym twórcą pieśni i wzorem dla Jana z Czarnolasu był Horacy – dlatego niektóre pieśni Kochanowskiego są przekładami albo luźnymi parafrazami carmin rzymskiego poety. .
Treny Treny Jana Kochanowskiego uznawane są za najdojrzalsze dzieło poety. Należy patrzeć na nie jako na całość – ma bowiem przemyślaną kompozycję. Jest to cykl 19 utworów żałobnych poświęconych zmarłej córeczce poety. Zbiór trenów traktujemy jako jedno wielkie dzieło, bowiem ich kolejność i układ nie są przypadkowe. Tren to gatunek żałobny (funeralny) poświęcony zwykle zmarłemu wodzowi czy ważnemu mężowi stanu. Tu – zostały napisane w hołdzie i bólu po stracie ukochanego dziecka –
Według Kochanowskiego na życie szczęśliwe składa się kilka receptur: sięgnął po pomysły starożytnych epikurejczyków i stoików, zmieszał je z chrześcijańską nauką o Bogu i prawym życiu, dodał swoje refleksje… Taka mieszanka to bezsporny przepis na szczęście. Oto zasady: Ufaj Bogu! Bóg jest największym Architektem, Stwórcą, Opiekunem człowieka, Reżyserem istnienia, Budowniczym Kosmosu, Artystą i Mistrzem. Obdarował człowieka życiem i wieloma darami ziemi – człowiek więc winien pracować, pielęgnować dzieło Boskie. Używaj życia! Nie odmawiaj sobie przyjemności, chwytaj
Treścią nawiązuje Odprawa posłów greckich do mitu trojańskiego, opowiadającego o tym, jak Parys, królewicz trojański, porwał piękną Helenę – żonę Menelaosa, władcy greckiego. Mit głosi, że miłość Heleny obiecała Parysowi Afrodyta. W dramacie Kochanowskiego obserwujemy krótki fragment tych dziejów – moment, gdy do Troi przybywają posłowie greccy, aby wypertraktować oddanie Heleny mężowi i tym samym zapobiec wojnie. Król Troi – Priam chce podjąć decyzję na podstawie werdyktu Rady Królewskiej. Królewicz Parys pragnie zatrzymać
Związki te są bardzo silne – można zaryzykować twierdzenie, że antyk opanował i określił renesans, stał się źródłem tej epoki, znaczniejszym może niż Biblia. Renesansowi twórcy byli olśnieni starożytną kulturą jako całością. Najświatlejsze umysły epoki zaczęły studiować historię starożytnych, ich dorobek literacki, filozoficzny, wreszcie ich języki. Efekt był taki, że przejęto np. wiele starożytnych gatunków literackich: odrodziły się pieśń, epigramat w postaci fraszki, tragedia, elegia, dialog. Ludzie renesansu przejęli punkt
