Tag "utopia"
Geneza utworu Kandyd (pełny tytuł Kandyd, czyli optymizm) to najsławniejsza powiastka filozoficzna Woltera. Została wydana w 1759 r. – w początkach zamieszkiwania przez autora zamku w Ferney, gdzie spędził ostatnich 20 lat życia. Tytułowy bohater podczas długiej podróży (której celem jest odnalezienie i poślubienie utraconej Kunegundy) przeżywa najrozmaitsze przygody – fantastyczne i tzw. życiowe. Towarzyszą mu dwaj filozofowie antagoniści – Pangloss (który uważa, że nie ma skutku bez przyczyny i że wszystko zawsze dzieje się jak
Poziom podstawowy Lektury obowiązkowe: Wybrane Pieśni Jana Kochanowskiego: Hymn Czego chcesz od nas, Panie… Pieśń V O spustoszeniu Podola Pieśń IX Chcemy być sobie radzi? Pieśń XII O cnocie Pieśń świętojańska o sobótce Panna XII Wybrane treny Jana Kochanowskiego: Tren I Tren II Tren IV Tren VII Makbet Williama Szekspira Wymagania egzaminacyjne: Ważniejsze motywy literackie i kulturowe w wymienionych lekturach z epoki. Podstawowa wiedza o kulturze renesansu. Typowe gatunki literackie epoki, ich pochodzenie. Ogólna
Gdzie wykorzystać wiedzę filozoficzną? Przy tematach obejmujących zagadnienia: Jednostka wobec zbiorowości. Różnorodne ujęcia zagadnienia utopii. Utopie i antyutopie w literaturze. Dialog twórców literatury z filozofami. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem w literaturze i sztuce. Modele życia ludzkiego w literaturze. Mity w literaturze. Dydaktyzm w literaturze. Problemy życia społecznego i ich literacki wyraz. Państwo i władza jako temat wybranych utworów literackich. Literatura i jej związki z myślą filozoficzną. Utopia to w dosłownym tłumaczeniu z języka greckiego „miejsce, którego nie ma”. Nazwa pochodzi od tytułu dzieła angielskiego pisarza
Utopie i antyutopie w literaturze – sposoby kreowania i ich funkcje. Omów na wybranych przykładach. Strategie wstępu Wyjaśnienie pojęć: utopia i antyutopia. Gdzie szukać takich rzeczywistości? – miejsce stworzone w wyobraźni, państwo idealne (definicja słownikowa). „Każda epoka tęskni za jakimś piękniejszym światem” – wyraził się Huizinga w Jesieni średniowiecza (ludzkie tęsknoty do sacrum i przebywanie w profanum). Strategie rozwinięcia Literackie przykłady utopii i antyutopii w różnych epokach: utopie – Don Kichot Cervantesa, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki Krasickiego, Utopia Szymborskiej, antyutopie –
Utopie w oświeceniu. Wstęp I Utopia – to pojęcie wywodzi się od tytułu dzieła Tomasza Morusa, który zaprezentował w nim idealne, nieistniejące państwo. Utopie to wszelkiego rodzaju nierealne wizje (literackie i filozoficzne) wymarzonych państw, konstruowane w kontekście krytyki rzeczywistych stosunków społecznych. W literaturze oświecenia tych wizji znajdziemy sporo – idealne państwo to Eldorado, do którego przybył Kandyd, czy wspaniała wyspa Nipu, na którą trafił Mikołaj Doświadczyński. Wstęp II Już Platon w dziele pt. „Państwo” zaprojektował idealny
Podróż jako motyw i pretekst do przekazania przesłań oświeceniowych autorów. Podróż to bardzo ważny motyw w literaturze oświecenia – lecz nie tylko, ma olbrzymie znaczenie także w literaturze późniejszej. Chętnie wykorzystują go także współcześni autorzy – wiadomo, podróż pozwala zastanowić się nad wieloma sprawami, spojrzeć z dystansu na siebie i otaczający świat. Często koniec podróży staje się początkiem nowego etapu w życiu bohaterów – podróżników; pewną cezurą. A sam temat – no cóż, jest chyba nie
Motyw literacki – UTOPIA Kreowanie nowych światów jest zaprzeczeniem mimetyczności. Antyczna zasada mimesis mówiła o naśladowaniu natury. W utworach respektujących tę zasadę świat jest odbiciem tego, który istnieje realnie. Artystom nie wystarcza jednak odtwarzanie. Jest w nich wielka potrzeba pokonywania ograniczeń, tworzenia czegoś nowego. Stąd literatura kreacyjna – dzieła tego typu nie są zapisem otaczającego świata, ale raczej wyobraźni pisarza. A ta jest przecież nieograniczona… Twórcy budują więc nowe światy zaludnione przez postacie inne
W odrodzeniu obowiązywało hasło powrotu do źródeł – teraz odczytanych i odkrywanych na nowo. Renesansowi twórcy i myśliciele zwrócili się w stronę tradycji greckiej i rzymskiej oraz biblijnej. Na nowo odczytywano Platona, zachwycano się pieśniami Horacego, przemówieniami Cycerona, rozmyślaniami Marka Aureliusza. Powstawały nowe tłumaczenia Biblii (nie należy tego łączyć tylko z reformacją) i fragmentów tej świętej księgi, jak choćby Psałterz Dawidów Jana Kochanowskiego. Nastąpiło nawet pewne pomieszanie, wynikające zarówno z zainteresowania
Pierwsza polska powieść nowożytna dotyczy dziejów szlachcica – Mikołaja Doświadczyńskiego. Opowiada ją w pierwszej osobie sam bohater. Należy do postaci dojrzewających – szukających sensu życia, dokonuje się w nim przemiana. Powieść jest też satyrą na szlacheckie wady, wychowanie młodego pokolenia. Można uporządkować następujące etapy dziejów bohatera: Szlacheckie wychowanie Zwróć uwagę na ciemnotę i system, w jakim edukowano szlacheckie dzieci. Krasicki wydrwiwa je i poddaje krytyce. „Urodziłem się w domu uczciwym,
Antropocentryzm (anthropos – człowiek, centrum – środek) – człowiek w centrum wszechświata, w centrum zainteresowania filozofów i artystów. Tendencja filozoficzna charakterystyczna dla kultury, sztuki i światopoglądu renesansu, umieszczająca w centrum zainteresowania człowieka z wszelkimi jego potrzebami i możliwościami rozwoju. Antropocentryzm był jednym z podstawowych założeń renesansowego humanizmu. Arianie – bracia polscy – trzeci, bardzo radykalny nurt reformacji, wyłonił się z odłamu kalwińskiego. Arianie bardzo krytykowali Kościół katolicki i niesprawiedliwość społeczną,
