1. Podany cytat: Błogosławiony mąż, który nie szedł po radzie niemiłościwych, i na drodze grzesznych nie stał, i na stolcu nagłego spełnienia nie siedział pochodzi z:
a) Księgi Hioba
b) Księga Lamentacji
c) Księgi Psalmów
2. Kronika Galla Anonima została napisana:
a) w języku francuskim
b) w języku polskim
c) w języku łacińskim
na dworze:
a) Władysława Łokietka
b) Bolesława Krzywoustego
c) Kazimierza Sprawiedliwego
3. Jakie gatunki reprezentują cytowane utwory Jana Kochanowskiego. Odpowiedź krótko uzasadnij:
a)
O białoskrzydła morska pławaczko,
Wychowanico Idy wysokiej,
Łodzi bukowa, któraś gładkiej
Twarzy pasterza Pryjamczyka
Mokrymi słonych wód ścieżkami
Do przezroczystych Eurotowych
Brodów nosiła!
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
b)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony
Polecę precz, poeta, ze dwojej złożony
Natury: ani ja już przebywać na ziemi
Więcej będę; a więtszy nad zazdrość, ludnemi
Miasty wzgardzę. On, w równym szczęściu urodzony,
On ja, jako mię zowiesz, wielce ulubiony
Mój Myszkowski, nie umrę ani mię czarnymi
Styks niewesoła zamknie odnogami swymi.
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
c)
Jako wszytki narody Rzymowi służyły,
Póki mu dostawało i szczęścia i siły,
Także też, skoro mu się powinęła noga,
Ze wszytkiego nań świata uderzyła trwoga.
Fortunniejszy był język, bo ten i dziś miły:
Tak zawżdy trwalszy owoc dowcipu niż siły.
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
4. Na podstawie wiersza Niestatek podaj charakterystyczne cechy stylu Jana Andrzeja Morsztyna:
Oczy są ogień, czoło jest zwierciadłem,
włos złotem, perłą ząb, płeć mlekiem zsiadłem,
usta koralem, purpurą jagody,
póki mi panno dotrzymujesz zgody.
Jak się zwadzimy – jagody są trądem,
usta czeluścią, płeć blejwasem bladem,
ząb szkapią kością, włosy pajęczyną,
czoło maglownią, a oczy perzyną.
a) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
c) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
5. Przywołaj trzy wiersze międzywojenne. Jeden z nich ma reprezentować typ poetyki charakterystyczny dla nurtu skamandryckiego, drugi dla nurtu awangardowego, trzeci dla nurtu futurystycznego. Wpisz nazwę nurtu i typowe cechy obok właściwego wiersza.
a) nurt skamandrycki ………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
b) nurt awangardowy ………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
c) nurt futurystyczny ……………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6. Autorem Umowy społecznej jest:
a) Monteskiusz
b) Francis Bacon
c) Wolter
d). Jean-Jacques Rousseau
7. Uporządkuj nazwiska skamandrytów zgodnie z chronologią dat śmierci.
a) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
b) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
c) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
d) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
e) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
8. Podane zostały tytuły tomów poetyckich Adama Asnyka, Leopolda Staffa, Bolesława Leśmiana, Jarosława Iwaszkiewicza, Juliana Tuwima, Józefa Czechowicza. Wpisz nazwiska autorów obok wskazanych tytułów:
a) Nuta człowiecza ………………………………………………………………………………………………………………………….
b) Łąka ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
c) Mapa pogody ……………………………………………………………………………………………………………………………..
d) Czyhanie na Boga ………………………………………………………………………………………………………………………
e) Nad głębiami ……………………………………………………………………………………………………………………………..
f) Wysokie drzewa ………………………………………………………………………………………………………………………….
9. Kto napisał/skomponował?
a) Operetkę …………………………………………………………………………………………………………………………………….
b) Operę za trzy grosze …………………………………………………………………………………………………………………..
c) Bal w Operze ………………………………………………………………………………………………………………………………
d) Operę żebraczą …………………………………………………………………………………………………………………………..
10. Tytuły wierszy przyporządkuj Czesławowi Miłoszowi, Wisławie Szymborskiej, Zbigniewowi Herbertowi, Janowi Twardowskiemu, Mironowi Białoszewskiemu:
a) Potęga smaku …………………………………………………………………………………………………………………………….
b) Moja wierna mowo …………………………………………………………………………………………………………………….
c) Głos w sprawie pornografii …………………………………………………………………………………………………………
d) Podłogo, błogosław! ……………………………………………………………………………………………………………………
e) Mrówko ważko biedronko …………………………………………………………………………………………………………..
11. Określenie „poezja światowych rozkoszy” oznacza:
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
12. Przedstaw w punktach cechy poematu dygresyjnego.
a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
b) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
13. Odwołując się do konkretnego przykładu, przedstaw cechy postawy katastroficznej.
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………….…..
14. Przeczytaj podaną za Słownikiem terminów literackich definicję: „celowe wprowadzenie do wypowiedzi realizującej określony styl, pewnych istotnych właściwości stylu innego, będącego wzorcem, traktowanego jako obcy nadawcy wypowiedzi (…)”.
Definicja ta dotyczy:………………………………………………………………………………………………..…………………..…..
15. Kto spośród znanych twórców pisał dla czasopism:
a) Trybuna Ludów ………………………………………………………………………………………………………………………….
b) Sztuka i Naród …………………………………………………………………………………………………………………………..
c) Przegląd Tygodniowy ………………………………………………………………………………………………………………….
d) Wiadomości Literackie ……………………………………………………………………………………………………………….
e) Chimera ……………………………………………………………………………………………………………………………………..
16. Podaj przynajmniej jednego twórcę związanego z kabaretem:
a) Zielony Balonik ………………………………………………………………………………………………………………………….
b) Zielona Gęś ……………………………………………………………………………………………………………………………….
c) Pod Egidą ………………………………………………………………………………………………………………………………….
d) Kabaret Starszych Panów ……………………………………………………………………………………………………………
e) STS …………………………………………………………………………………………………………………………………………..
f) Qui Pro Quo ……………………………………………………………………………………………………………………………….
17. Co oznaczają łacińskie tytuły polskich utworów:
a) Quo vadis Henryka Sienkiewicza,
b) Confiteor Stanisława Przybyszewskiego,
c) Gloria victis Elizy Orzeszkowej,
d) Vade-mecum Cypriana K. Norwida,
e) Veni Creator Czesława Miłosza,
f) Dies irae Jana Kasprowicza,
g) Contra spem spero… Marii Konopnickiej.
a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………..
b) …………………………………………………………………………………………………………………………………………..
c) …………………………………………………………………………………………………………………………………………..
d) …………………………………………………………………………………………………………………………………………..
e) …………………………………………………………………………………………………………………………………………..
f) …………………………………………………………………………………………………………………………………………..
g) …………………………………………………………………………………………………………………………………………..
18. Podaj, który z bohaterów literackich miał tak oryginalne zajęcia i potrzeby:
a) badał ludzkie włosy ………………………………………………………………………………………………………………….
b) chciał jeść wąparsje ………………………………………………………………………………………………………………….
c) psom buty szył …………………………………………………………………………………………………………………………
d) tresował wydrę ………………………………………………………………………………………………………………………..
e) prowadził teatralne eksperymenty …………………………………………………………………………………………….
19. Podaj imiona dzieci:
a) pani Dulskiej …………………………………………………………………………………………………………………………
b) Macieja Boryny …………………………………………………………………………………………………………………….
c) hrabiego Henryka ………………………………………………………………………………………………………………….
d) Harpagona ……………………………………………………………………………………………………………………………
e) Goriota …………………………………………………………………………………………………………………………………
f) Marmieładowa ……………………………………………………………………………………………………………………….
g) Młodziaka …………………………………………………………………………………………………………………………….
h) pani Rollison …………………………………………………………………………………………………………………………
20. Podaj po dwa utwory, w których występują bohaterowie o tych samych imionach:
a) Paweł ………………………………………………………………………………………………………………………………….
b) Ewa ……………………………………………………………………………………………………………………………………..
c) Karol …………………………………………………………………………………………………………………………………….
d) Gustaw ………………………………………………………………………………………………………………………………..
e) Justyna ………………………………………………………………………………………………………………………………..
f) Maria …………………………………………………………………………………………………………………………………….
g) Kuba …………………………………………………………………………………………………………………………………….
h) Hanka …………………………………………………………………………………………………………………………………..
i) Julia ………………………………………………………………………………………………………………………………………
j) Walery ……………………………………………………………………………………………………………………………………
21. Przywołaj pięć utwory, których akcja dzieje się w stolicach europejskich.
a) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………
b) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
c) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
d) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
e) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
22. O kim mowa?
a) „Semiramida Północy” ………………………………………………………………………………………………………………
b) „książę poetów polskich” …………………………………………………………………………………………………………..
c) „Stary Doktor” ………………………………………………………………………………………………………………………….
d) „pierwszorzędny pisarz drugorzędny” …………………………………………………………………………………………
e) „dwa na słońcach swych przeciwnych bogi” ………………………………………………………………………………..
23. Eponimy to wyrazy odimienne, powstałe od nazwisk, nazw własnych. Od czego pochodzą podane niżej:
a) bernardyn …………………………………………………………………………………………………………………………………
b) sadyzm …………………………………………………………………………………………………………………………………….
c) falandyzacja ………………………………………………………………………………………………………………………………
d) kuroniówka ……………………………………………………………………………………………………………………………….
e) morfina ……………………………………………………………………………………………………………………………………..
f) kałasznikow ……………………………………………………………………………………………………………………………….
24. Która z definicji odpowiada wyrazowi abolicjonizm?
a) ruch zrzeszający obrońców życia poczętego
b) postawa właściwa zwolennikom dopuszczalności przerywania ciąży
c) ruch na rzecz zniesienia niewolnictwa
d) ogół procesów ekonomicznych prowadzący do uwolnienia cen niektórych produktów
25. Która forma związku frazeologicznego jest poprawna:
a) dziewiąta woda po kisielu
b) dziesiąta woda po kiślu
c) dziesiąta woda po kisielu
d) piąta woda po kisielu
26. Podane niżej frazeologizmy wpisz zgodnie z pochodzeniem:
a) biblijnym …………………………………………………………………………………………………………………………………,
b) mitologicznym …………………………………………………………………………………………………………………………,
c) ludowym …………………………………………………………………………………………………………………………………,
d) literackim ………………………………………………………………………………………………………………………………..,
e) historycznym …………………………………………………………………………………………………………………………..,
f) anegdotycznym ………………………………………………………………………………………………………………………..,
g) obcojęzycznym ………………………………………………………………………………………………………………………..,
h) zawodowym, rzemieślniczym …………………………………………………………………………………………………….,
i) potocznym ………………………………………………………………………………………………………………………………..,
róbta co chceta,
falandyzacja prawa,
wpuścić w maliny,
wyjść jak Zabłocki na mydle,
chłop żywemu nie przepuści,
jutrzenka swobody,
kości zostały rzucone,
cicha woda brzegi rwie,
pyrrusowe zwycięstwo,
co tygrysy lubią najbardziej,
przekroczyć Rubikon,
cienko prząść,
tu jest pies pogrzebany,
zabić klina, raj utracony,
rzeź niewiniątek,
pójść do Canossy,
kolos na glinianych nogach.
27. Który szereg zawiera wyrazy pochodzące od takiej samej części mowy:
a) gracz, piłkarz, obronić
b) czytelnik, czytelniczka, czytelnictwo
c) łamliwy, piaskowy, nudnawy
d) nauczyciel, upaść, wiertarka
28. Co oznacza termin „derywacja wsteczna”?
Odp. ……………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………..
29. W zdaniu: Wiedział, że ten uczeń przysporzy mu sławę jest błąd. Polega on na:
a) sława nie jest czymś, czego można przysporzyć,
b) wyrazy mają niewłaściwy szyk,
c) zachwiana jest relacja między zdaniem nadrzędnym a podrzędnym,
d) czasownik przysporzyć rządzi dopełniaczem, nie – biernikiem,
e) zdanie jest niepoprawne ze względów stylistycznych.
30. Połącz obiekty z miastami (Poczdam, Wrocław, Mediolan, Florencja, Petersburg, Gdańsk):
a) Aula Leopoldina ………………………………………………………………………………………………………………….,
b) Dwór Artusa ……………………………………………………………………………………………………………………….,
c) Uffizi ………………………………………………………………………………………………………………………………….,
d) Sanssouci …………………………………………………………………………………………………………………………..,
e) La Scala ……………………………………………………………………………………………………………………………..,
f) Ermitaż ……………………………………………………………………………………………………………………………….
Odpowiedzi
1. c)
2. c), b)
3.
a) Tragedia antyczna; jest to III pieśń chóru, zawierająca aluzje do epizodu pasterskiego w biografii Aleksandra, syna Priama.
b) Pieśń o charakterze autotematycznym, dotyczy roli i świadomości twórcy (poety), nawiązuje do horacjańskiego non omnis moriar.
c) Fraszka o charakterze refleksyjnym, krótka, a zawierająca przekonującą prawdę o wyższości ducha nad materią; z potęgi rzymskiej przetrwała łacina – języka nie pokona się siłą.
4. Utwór dotyczy miłości zmysłowej, pułapek uczuciowych, gry; na tym opiera się koncept – opis urody kobiety w zależności od relacji między kochankami; występują kontrastowe zestawienia, antytezy – idealizacja i karykatura, piękno i brzydota; składnia jest eliptyczna (brak orzeczeń), określenia niewyszukane, konwencjonalne, ale trafne.
5.
a) Nurt skamandrycki – Wiosna Juliana Tuwima; optymizm, witalizm, fascynacja biologiczną naturą człowieka, elementy ekspresyjne, kolokwializmy.
b) Nurt awangardowy – Cieśle Juliana Przybosia, apoteoza pracy, trudu robotników, powstawanie utworu bliskie pracy rąk, metafora kształtuje słowo poetyckie jak rzemieślnik materię i tworzy się nowa jakość.
c) Nurt futurystyczny – XX wiek Stanisława Młodożeńca; bunt wobec tradycji poetyckiej, reguł gramatycznych, „paplomania” – poetycka zabawa, neologizmy, dynamika.
6. d)
7.
a) Julian Tuwim 1953;
b) Jan Lechoń 1956;
c) Kazimierz Wierzyński 1969;
d) Antoni Słonimski 1976;
e) Jarosław Iwaszkiewicz 1980.
8.
a) Józef Czechowicz,
b) Bolesław Leśmian,
c) Jarosław Iwaszkiewicz,
d) Julian Tuwim,
e) Adam Asnyk,
f) Leopold Staff.
9.
a) Witold Gombrowicz,
b) John Gay, opracował: Bertolt Brecht, muzyka: Kurt Weill
c) Julian Tuwim,
d) John Gay, uwertura: John Pepusch.
10.
a) Zbigniew Herbert,
b) Czesław Miłosz,
c) Wisława Szymborska,
d) Miron Białoszewski,
e) Jan Twardowski.
11.
Poezja okresu baroku, określenie pochodzi od poematu Hieronima Morsztyna Światowa rozkosz i dotyczy utworów, w których przedstawione jest niezliczone bogactwo przyjemności w doczesnym życiu, niestety, nietrwałych i pozornych, choć nasycających człowieka szczęściem, np. fascynacja urodą, zdobywanie pięknych kobiet, miłość.
12.
Poemat dygresyjny – gatunek mieszany zawierający elementy liryki, epiki i dramatu; utwór zbudowany z luźnych epizodów spojonych zwykle wątkiem podróży bohatera, narrator – utożsamiany często z autorem, nieustannie przerywa opowieść, ironizuje, komentuje wypadki, wplata dygresje na dowolne tematy, czasem, jak Juliusz Słowacki w Beniowskim, atakuje przeciwników. Wspomniany utwór napisany został oktawą, czyli strofą ośmiowersową, wierszem jedenastozgłoskowym.
13.
Hymny Jana Kasprowicza mogą być reprezentatywne dla postawy katastroficznej, ponieważ: pojawia się w nich apokaliptyczny obraz ginącej ziemi, poddanej władzy szatana i śmierci; Bóg jest obojętnym na losy świata surowym sędzią, stworzony przez niego świat – terenem nieustannego ścierania się dobra i zła, człowiek jest przerażony, zagubiony, cierpiący.
14. Definicja dotyczy stylizacji.
15.
a) Adam Mickiewicz,
b) Tadeusz Gajcy,
c) Aleksander Świętochowski,
d) Antoni Słonimski,
e) Zenon Przesmycki (Miriam).
16.
a) Tadeusz Boy-Żeleński,
b) Konstanty Ildefons Gałczyński,
c) Jan Pietrzak,
d) Jeremi Przybora,
e) Wojciech Młynarski,
f) Julian Tuwim.
17.
a) „dokąd idziesz?”
b) „wyznaję”,
c) „chwała zwyciężonym”,
d) „pójdź za mną”,
e) „przyjdź, Duchu Święty”,
f) „gniew Boży”,
g) „przeciw nadziei…”
18.
a) doktor Szuman w Lalce,
b) Sajetan w Szewcach,
c) Janek z opowieści Grzegorza w Kordianie,
d) bohater Pamiętników Jana Chryzostoma Paska,
e) Stomil w Tangu.
19.
a) Zbyszek, Hesia, Mela,
b) Antek, Józia, Grzegorz, Magda,
c) Orcio (Jerzy Stanisław),
d) Eliza, Kleant,
e) Delfina, Anastazja,
f) Sonia i troje „drobnych dziatek”: Pola, Lida, Kola z drugą żoną, Katarzyną Iwanowną,
g) Zuta,
h) Jan.
20.
a) Początek Andrzeja Szczypiorskiego i Siłaczka Stefana Żeromskiego,
b) Dziady cz. III Adama Mickiewicza i Szaleństwa panny Ewy Kornela Makuszyńskiego,
c) Zbójcy Friedricha Schillera i Pieśń o Rolandzie,
d) Śluby panieńskie Aleksandra Fredry i Dziady cz. III Adama Mickiewicza,
e) Granica Zofii Nałkowskiej i Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej,
f) Nie-Boska komedia Zygmunta Krasińskiego i Pożegnanie z Marią Tadeusza Borowskiego,
g) Chłopi Władysława Stanisława Reymonta i Kubuś Fatalista i jego pan Denisa Diderota,
h) Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej i Chłopi Władysława Stanisława Reymonta,
i) Romeo i Julia Williama Szekspira i Rok1984 George’a Orwella,
j) Powrót posła Juliana Ursyna Niemcewicza i Zemsta Aleksandra Fredry.
21.
a) Warszawa – Lalka,
b) Paryż – Ojciec Goriot,
c) Dublin – Ulisses,
d) Moskwa – Mistrz i Małgorzata,
e) Londyn – Kordian.
22.
a) caryca Katarzyna,
b) Ignacy Krasicki,
c) Janusz Korczak,
d) o Sienkiewiczu Witold Gombrowicz,
e) Słowacki o sobie i Mickiewiczu.
23.
a) św. Bernard, patron Wielkiej Przełęczy w Alpach, w pobliskim klasztorze hodowano psy, by ratowały ludzi w górach; także polska nazwa franciszkanów o surowej regule,
b) markiz de Sade, słynny ze skandali obyczajowych i perwersji seksualnych,
c) Lech Falandysz, były prawnik prezydenta Wałęsy, biegły w balansowaniu „na granicy prawa”,
d) Jacek Kuroń, były minister pracy, twórca zasiłków dla bezrobotnych,
e) Morfeusz, bóg snu, zsyłający marzenia senne o ludzkich kształtach,
f) Michaił Kałasznikow, konstruktor karabinu maszynowego.
24. c)
25. a), c)
26.
a) rzeź niewiniątek, kolos na glinianych nogach,
b) pyrrusowe zwycięstwo,
c) cicha woda brzegi rwie,
d) co tygrysy lubią najbardziej, jutrzenka swobody, raj utracony, chłop żywemu nie przepuści,
e) falandyzacja prawa, przekroczyć Rubikon, pójść do Canossy, kości zostały rzucone,
f) wyjść jak Zabłocki na mydle,
g) tu jest pies pogrzebany,
h) zabić klina, cienko prząść,
i) wpuścić w maliny, róbta, co chceta.
27. d)
28. Derywacja wsteczna to tworzenie wyrazów pochodnych poprzez odrzucenie cząstki wyrazu podstawowego, np. dźwig od dźwigać.
29. d)
30.
a) Wrocław,
b) Gdańsk,
c) Florencja,
d) Poczdam,
e) Mediolan,
f) Petersburg.
…………………………………………………………………………………………………………………………….…..
Zobacz: