Charles Baudelaire (1821-1867)

Pierwszy z tak zwanych poètes maudits – poetów przeklętych. Co rozumieć przez to określenie? Biografię pełną skandali obyczajowych, wielkich problemów uczuciowych, gwałtownych miłości i dramatycznych zerwań, ucieczek i problemów z prawem, wczesna, często samobójcza śmierć. Twórczość literacka poetów przeklętych spotykała się zwykle z odrzuceniem współczesnych, po śmierci autorów stając się przedmiotem kultu. W życiu Baudelaire’a bez trudu znajdziemy to wszystko. Był bywalcem domów publicznych i ulubieńcem pracujących tam prostytutek, cierpiał na choroby weneryczne. Chadzał w różowej koszuli z czerwonym goździkiem w butonierce i zawsze brakowało mu pieniędzy.

Jak zinterpretujesz utwór Charles’a Baudelaire’a pt. Padlina?

Arthur Rimbaud (1854-1891)

W wieku lat szesnastu uciekł z domu rodzinnego do Paryża, gdzie błyskotliwie zadebiutował i od razu rozpoczął burzliwe życie w środowisku cyganerii artystycznej. Zwolennik rewolucyjnych idei Komuny Paryskiej, buntownik i prowokator. Mając lat zaledwie dwadzieścia, zniknął. Wyjechał do Afryki, gdzie spędził następnych siedemnaście lat. Nie za bardzo wiadomo, co tam robił; ponoć handlował bronią i narkotykami. Śmiertelnie chory na raka kości udowej, owinięty pasem pełnym złotych monet, wrócił do kraju – zmarł zaraz po wylądowaniu w Marsylii. Wszystkie jego wiersze powstały między piętnastym a dziewiętnastym rokiem życia.

Arthur Rimbaud – Samogłoski

Paul Verlaine (1844-1896)

Kolejny poeta przeklęty, który całym życiem udowadniał pogardę dla tłumu i zastanego świata mieszczańskich wartości. Alkoholik borykający się z nędzą, niemal wszystkie pieniądze, jakie mu wpadły w ręce, wydawał w domach publicznych. Często lądował w areszcie za zakłócanie porządku publicznego. Przez kilkanaście miesięcy pozostawał w homoseksualnej przyjaźni z Rimbaudem. Tragicznym zakończeniem tego związku była gwałtowna scena zazdrości w belgijskim hotelu, w trakcie której Verlaine ranił przyjaciela strzałem z rewolweru. Spotkała go za to kara więzienia.

Tomasz Mann (1875-1955)

Na tle tej galerii ekscentryków ów wielki pisarz wypada dosyć blado. Chyba jedynym jego wykroczeniem byt fakt, że nigdy nie zrobił matury, co wszakże nie przeszkodziło mu dostać Nagrody Nobla. Poza tym żył jak przykładny mieszczanin, zgodnie z bardzo uregulowanym porządkiem dnia. Miał żonę i kilkoro dzieci. Dopiero niedawno, po ukazaniu się jego dzienników, wyszło na jaw, że miał ciągoty homoseksualne, które starannie ukrywał.

Henryk Ibsen (1828-1906)

Dramatopisarz norweski. Jego dzieła mają uniwersalną wymowę. Poruszał tematy współczesne, żywo nurtujące ówczesnego odbiorcę. Nie stronił od opisu nawet najbardziej zawikłanych konfliktów moralnych i psychicznych. Bohaterami jego sztuk są zwykli ludzie: lekarze, kupcy, adwokaci, mieszczanie. Jego dramaty dotyczą spraw bliskich odbiorcom: interesów, życiowych kłopotów, narodzin, śmierci, miłości. Pierwszy spośród dramaturgów europejskich przedstawiał zakłamanie świata mieszczańskiego, obnażał jego kulturowe sprzeczności i ukazywał potęgę pieniądza jako siły sprawczej działania mieszczan. Nie uznawał sztuki dla sztuki i tak oto tłumaczył swoją postawę: „Wszystko, co napisałem, jest związane z tym, co przeżyłem wewnętrznie. Każdy utwór był dla mnie duchowym procesem oswobodzenia się i oczyszczenia […]. Tworzyć to znaczy zasiadać na sąd nad sobą samym”. Wyraźnie rysował charaktery swoich bohaterów, a celował w prezentowaniu postaci kobiecych.

Oskar Wilde (1856-1900)

Wzorowy dekadent i dandys, szokujący Londyn przełomu wieków swym ekstrawaganckim zachowaniem. Na przykład chadzał po centrum miasta w krótkich spodenkach, aksamitnym berecie, z olbrzymim kwiatem w dłoni, na śmiechy przechodniów odpowiadając: „To niesamowite, jak szybko człowiek zyskuje tu sławę!”. Spędził dwa lata w więzieniu za homoseksualizm – swoje przeżycia opisując w Balladzie o więzieniu w Reading. Wilde to mistrz wypowiedzi aforystycznej.

Joseph Conrad (1857-1924)

Potomek rodziny polskiej. Naprawdę nazywali się Józef Korzeniowski. Pisali w języku angielskim, więc na użytek literacki przybrali pseudonim. Z zawodu był marynarzem, stewardem, wreszcie kapitanem brytyjskiej floty handlowej. Wiele lat spędził na morzu. Literaturą zaczął się zajmować dopiero od roku 1895. Egzotyczne regiony i życie marynarzy znał z doświadczenia i często czynił je treścią swoich powieści. Warunki życia na morzu i specyficzna atmosfera statku stały się dla niego znakomitym laboratorium do badania ludzkiej psychiki w obliczu wielkich problemów moralnych.

Antoni Czechow (1860-1904)

Nudna codzienność, powierzchowność kontaktów międzyludzkich, niewygórowane ambicje i przyziemne marzenia stawaly się w jego sztukach symbolem beznadziei ludzkiej egzystencji – niezdolności do odmiany swego losu, braku celu w życiu, bezwolnego poddawania się biegowi zdarzeń. Teksty Czechowa cechuje klimat głębokiej analizy psychologicznej, co zbliża je do dramatu nastrojowego.

Fryderyk Nietzsche (1844-1900)

Niezwykły filozof nie miał udanego życia. Początkowo wykładał filozofię heglowską na uniwersytecie. Szybko jednak rozczarował się do tradycyjnych systemów i rozpoczął własną działalność. Pisał wiele i mądrze, jednak po jakimś czasie zaczął zbliżać się w stronę obłędu. Rozdziały jego ostatniej książki, Ecce homo, nosiły następujące tytuty: Dlaczego jestem tak mądry? Dlaczego jestem tak światły? Dlaczego tak wspaniale piszę książki? Kiedy Nietzsche zaczął podpisywać swe listy do znajomych jako Dionizos lub Ukrzyżowany, zaniepokojeni przyjaciele zwrócili się do specjalistów. Nietzsche został umieszczony w zakładzie psychiatrycznym, gdzie w 1900 r. zmarł.

August Strindberg (1849-1912)

Drugi, obok Ibsena, wielki dramaturg Półwyspy Skandynawskiego. Fascynowały go stany obłędu halucynacje i przywidzenia. Nie znosił kobiet, które uważał za istoty fałszywe i niszczycielki mężczyzn Nie wierzył w możliwość szczęścia w związku kobiet i mężczyzny. Z dużą odwagą podejmował problematykę walki płci. Jego wczesne dramaty Ojciec, Panna Julia – można określić jako naturalistyczne

Maurycy Maeterlinck (1862-1949)

Twórca symbolizmu w teatrze. Treść dramatu mia ty oddawać gest, mimika, nastrój – akcja schodziła tu na dalszy plan. Jego dramaty cechuje powolni rozwijanie się sytuacji, nastrój tajemnicy i nieokre ślonego zagrożenia, atmosfera oczekiwania na co nieuchronnego i tragicznego. Losem jego bohate rów rządzi tajemnicze fatum, które decyduje o tra gedii, zniszczeniu marzeń o szczęściu.

Zobacz:

https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/modernizm-mloda-polska-c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/c141-modernizm/podaj-inne-nazwy-modernizmu

Charles Baudelaire – poeta przeklęty

Co wiesz o filozofii Artura Schopenhauera?

Filozofia Fryderyka Nietzschego

Najważniejsi myśliciele modernizmu i ich poglądy

Test z wiedzy o modernizmie cz. 1 z komentarzem