Przedstaw dzieje Stanisława Wokulskiego – głównego bohatera Lalki Bolesława Prusa.
Wokulski występuje w powieści jako bogaty kupiec galanteryjny. Przeszłość tej postaci wskazuje jednak, że nie zawsze pan Stanisław opływał w dostatki. Pochodził ze zubożałej szlachty i od zawsze ciężko pracował.
Jako młody chłopak (rok 1860) pracował jako subiekt w kawiarni Hopfera, służył gościom i znosił rozmaite upokorzenia. Zdecydował się kształcić, wstąpił do Szkoły Przygotowawczej, zdał egzamin do Szkoły Głównej, co wzbudziło sensację w Warszawie: subiekt, który chce studiować – to nie mieściło się w głowie! W 1863 r. Wokulski przerwał naukę, by wziąć udział w powstaniu, po jego klęsce zaś znalazł się aż koło Irkucka.
Powrócił do Warszawy (1870), został subiektem w sklepie u Mincla. Po śmierci Mincla Wokulski ożenił się z zakochaną w nim, lecz niekochaną wdową. Dzięki niemu sklep zaczął jeszcze lepiej prosperować. Po śmierci żony (ok. roku 1875) Wokulski zostawił sklep pod opieką Rzeckiego, sam zaś ruszył na Bałkany i tam w czasie wojny dorobił się ogromnej fortuny na dostawach wojskowych.
Pojedynkował się o honor Izabeli z Krzeszowskim, uczył się dla niej angielskiego, panna zapragnęła uznania dla włoskiego artysty – Wokulski zorganizował klakierów, kwiaty, prezenty. Sam się dziwił swojej miłosnej głupocie. Kilkakrotnie przeżywał zwątpienia (np. po koncercie, gdy ujrzał zachwyt panny Izabeli napuszonym skrzypkiem). Wyjechał Wokulski do Paryża, lecz wrócił. Nie mógł uwolnić się od tej miłości. Przybył do Zasławka, gdzie spotkał pannę Izabelę – ta z kolei dała mu pewne nadzieje… Oczywiście w oczach panny Izabeli Wokulski był pariasem o czerwonych rękach. Jakikolwiek związek z człowiekiem tak niskiego stanu nie byłby możliwy, lecz stopniowo, w związku z fatalnym stanem finansowym Łęckich, stawał się realny. Kiedy panna Izabela zdecydowała się powiedzieć „tak”, podsunięto jej „kobiety poświęcającej swoje życie i szczęście dla dobra rodu”.
Mimo że wątek „polowania” na pannę Łęcką był dominujący, prowadził też Wokulski inną działalność, zwłaszcza w chwilach opamiętania. Pomagał nędzarzom (rodzinie Wysockiego, Węgiełkowi), pani Stawskiej, interesował się osiągnięciami naukowymi Geista. Wbrew nadziejom i marzeniom Rzeckiego nie wiódł konspiracyjnej działalności patriotycznej, lecz widział (nawet sam odczuwał) śmieszność podziałów społecznych, ich niesprawiedliwość i złe skutki.
Kiedy panna Izabela zgodziła się zostać jego żoną, Wokulski był szczęśliwy. Otrzeźwienie przyniosła mu podróż koleją wraz z „przyjacielem” Kaziem Starskim. Izabela rozmawiała z tym panem po angielsku – nieświadoma, że jej narzeczony nauczył się tego języka. Wokulski usłyszał najpierw parę niemiłych słów na swój temat, potem zaś wyszło na jaw, że pannę ze Starskim łączą stosunki zgoła “nadprzyjacielskie”… Na domiar złego wcześniej wśród miłosnych igraszek zgubili cenny dar Wokulskiego – metal lżejszy od powietrza. Świat zwalił się Wokulskiemu na głowę. Wysiadł z pociągu, zerwał zaręczyny. Próbował popełnić samobójstwo, lecz uratował go Wysocki. Całą historię zakończył Wokulski w sposób tajemniczy. Udał się do ruin zamku koło Zasławia i tam wysadził mury w powietrze. Czy sam również zginął – nie wiadomo.
Przedstaw koncepcje co do dalszych losów bohatera.
- Wokulski zginął – popełnił samobójstwo w ruinach zamku.
- Wokulski wyjechał do Paryża, do Geista, by zamknąć się w jego pracowni, wspierać go swoimi pieniędzmi i poświęcić życie nauce.
- Wokulski wyjechał w wielką podróż do Indii, Chin i Ameryki.
- Być może, powróci, skieruje swoje uczucia w stronę pani Stawskiej lub Wąsowskiej, być może, nie wróci nigdy. Po jego zniknięciu nawet panna Izabela zrozumiała, co straciła, pojęła teraz, że obdarzała Wokulskiego uczuciem.
Zobacz:
Stanisław Wokulski – bohater pozytywistyczny czy romantyczny?
Rola miłości w życiu Wokulskiego. Czy odegrała ona rolę konstruktywną czy raczej destruktywną?