The International Red Cross and Red Crescent Movement The mission of the movement is to protect human life and health and to alleviate suffering, regardless the nationality, race, religion or political beliefs. The movement has several parts: the ICRC (International Committee of the Red Cross), National Red Cross and Red Crescent Societies (for example Polish Red Cross founded in 1919) and the International Federation of Red Cross and Red Crescent
INTERNATIONAL RELATIONS – STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE tense relations – napięte stosunki diplomatic – dyplomatyczne to break off – zerwać to revive – odnowić to reduce tension – redukować napięcia to negotiate – negocjować, pertraktować summit (meeting) – spotkanie na szczycie to reach compromise – osiągnąć kompromis to reconcile – dojść do pojednania to sign a treaty – podpisać układ diplomacy – dyplomacja diplomatic protocol – protokół dyplomatyczny European Union (EU) – Unia
WELFARE – opieka społeczna Poverty A lot of people in Poland live in poverty. If they have right to welfare, they turn to the Department of Social Security. They receive a benefit but it is often too low for them to get by so they often fall into debts. Hopefully, there are a lot of charity organizations which offer financial and material support for people in need. Poverty – ubóstwo to live
RELIGION & DENOMINATIONS There are more than one hundred registered churches and religious associations in Poland. The biggest numbers belong to the Catholic Church, approximately 95% of the religious segment of Polish society. There are now 40 dioceses and 13 Latin metropolitan archdioceses, and one Byzantine-Ukrainian metropolitan archdiocese. The head of a diocese is its bishop. All the bishops together constitute the Episcopate of Poland. Apart from the Catholic Church there
Economy Since the turning point of 1989, Poland has undergone great political, social and economic changes. The introduction of democratic structures, the shift from a command economy to the free market and wide-ranging systemic reforms are all achievements which enable the country to develop its economy. After a short period of recession and stagnation the crisis has been overcome. Although the inflation rate is still high, there are more and more investments
authority – władza political system – ustrój democracy – demokracja dictatorship – dyktatura monarchy – monarchia oligarchy – oligarchia republic – republika socialistic – socjalistyczny communistic – komunistyczny communism – komunizm capitalistic – kapitalistyczny totalitarian – totalitarny totalitarianism – totalitaryzm anarchy – anarchia empire – cesarstwo national authority – władze państwowe Head of State – głowa państwa president – prezydent government – rząd to rule – rządzić legislative authority –
The term Third World is not universally accepted. Some prefer other terms such as Global South, the South, non-industrialized countries, developing countries, underdeveloped countries, undeveloped countries, mal-developed countries, emerging nations. The term „Third World” is the one most widely used in the media today, but no term can describe all less-developed countries accurately. The First, the Second, and the Third World When people talk about the poorest countries of the
unemployment – bezrobocie job market – rynek pracy unemployed – bezrobotny unemployment rate – wskaźnik bezrobocia increasing – wzrastający decreasing – malejący job centre – biuro pośrednictwa pracy job application – podanie o pracę to lose a job – stracić pracę to dismiss, to fire sb – zwolnić kogoś to give sb a notice – wypowiedzieć pracę to make sb redundant – zwolnić kogoś z pracy unemployment benefit – zasiłek dla bezrobotnych dole –
crime – przestępstwo criminal – przestępca juvenile delinquency – przestępczość nieletnich juvenile delinquent – nieletni przestępca to commit a crime – popełnić przestępstwo offence – wykroczenie thief – złodziej theft – kradzież murderer – morderca murder – morderstwo to murder – zamordować to stab – pchnąć nożem to shoot – zastrzelić to strangle – udusić to poison – otruć robbery – rabunek, napad to rob sb of sth – okraść kogoś z czegoś
military service – służba wojskowa conscription – pobór do wojska army – armia command – dowództwo headquarters – kwatera główna barracks – koszary uniform – mundur helmet – hełm troops – oddziały platoon – pluton regiment – pułk rank – ranga, stopień wojskowy soldier – żołnierz officer – oficer recruit – rekrut infantry – piechota artillery – artyleria tank – czołg the navy – marynarka wojenna fleet – flota cruiser
to declare a war on sb – wypowiedzieć komuś wojnę to invade/ attack a neighbouring country – napadać państwo sąsiednie assault – napaść to bomb – bombardować nuclear war – wojna atomowa world war – wojna światowa civil war – wojna domowa genocide – ludobójstwo martial law – stan wojenny coup d’état – zamach stanu enemy – wróg to defend against – bronić się przed to surrender to, to give up to
internal conflicts – konflikty wewnętrzne passive resistance – bierny opór active resistance – czynny opór violence – przemoc strike – strajk general strike – strajk generalny hunger strike – strajk głodowy to suppress a strike by force – stłumić strajk siłą demonstration – demonstracja peaceful demonstration – demonstracja pokojowa to protest – protestować riot – rozruchy to block traffic – blokować ruch to raise barricades – wznosić barykady to inscite to
party – partia to establish a party – założyć partię to join a party – wstąpić do partii to belong to… – należeć do… to be a member of a party – być członkiem partii party leader – przywódca partii politician – polityk policy – polityka (ugrupowania) political career – kariera polityczna political aim – cel polityczny political programme – program polityczny economic policy – polityka gospodarcza local policy – polityka regionalna home policy
administration – administracja job department – urząd pracy finance department – urząd finansowy health department – urząd zdrowia welfare department – urząd opieki społecznej to hold office – sprawować urząd application – wniosek, podanie to fill in – wypełnić to accept – przyjąć to reject – oddalić, odrzucić certificate – zaświadczenie to issue a certificate – wystawić zaświadczenie permission – zezwolenie to apply for a permission – złożyć podanie o zezwolenie to decline
health insurance – ubezpieczenie zdrowotne National Health Service (NHS) – kasa chorych (system obowiązujący w Wielkiej Brytanii) Health Maintenance Organizations (HMOs) – system ubezpieczeń zdrowotnych obowiązujący w Stanach Zjednoczonych Medicaid – państwowy system zapewniający bezpłatne leczenie osobom ubogim w Stanach Zjednoczonych cost of hospital treatment – koszt leczenia szpitalnego to cover by the insurance – opłacić z ubezpieczenia social welfare – opieka społeczna health spending – wydatki na opiekę medyczną health/ medical costs –
During your matura exam you are likely to deal with texts connected with crime, offence and punishment. You can be required to: answer questions concerning a written text or recording dealing with the topic of crime; fill in the gaps in a test assessing your lexical and grammatical knowledge; relate a story concerning crime. Vocabulary connected with crime Crimes and Offences crime – zbrodnia; przestępstwo capital crime – przestępstwo zagrożone karą śmierci non-capital