Rozłączenie Juliusz Słowacki
Znany liryk napisany nad jeziorem Leman w 1835 roku. Zwany jest też często poetyckim listem, dzięki początkowym wersom:
Rozłączeni – lecz jedno o drugim pamięta;
Pomiędzy nami lata biały gołąb smutku
I nosi ciągłe wieści.
Gołąb – symbol odwiecznej korespondencji. „Gołąb smutku” – wyszukana metafora. Efekt – początek stwarza pozór „duchowej korespondencji” – biały gołąb smutku nosi ciągłe wieści.
Temat
Jest to utwór o przeżyciach i psychice osób oddalonych od siebie, o tym, co czują kochający się ludzie, gdy dzieli ich przestrzeń. Przestaje być ważne, do kogo poeta kieruje słowa (czy jest to ukochana, czy matka) – istotna jest rejestracja odczuć. Wiersz jest pełną tęsknoty apostrofą.
Przestrzenie utworu:
- Poeta rekonstruuje obraz osoby, do której tęskni – elementy otaczającego ją świata, ogrodu, komnaty, domu, kwiatów, sukni wśród drzew…
- Następnie powracamy do krajobrazu, w którym przebywa poeta. Być może, natchniony goryczą, rujnuje uporządkowany pejzaż, dynamizuje i stwarza od nowa – można powiedzieć, że wkracza w kompetencje Boga.
- Oto dokonuje dzieła „zwalenia nieba na ziemię”, by nazwać je jeziorem.
- Oto gest rozłamania nieba i jeziora na pół, rozgraniczenie skałami, ustrojonymi w strugi deszczu, oświetlonymi księżycem.
- To poeta samowolnie dokonuje efektów świetlnych i dekoracyjnych, wybiera i obarcza rolą stróżowania gwiazdę, ze światłami po drugiej stronie jeziora wiąże swoje uczucia i tęsknoty.
- Ten plastyczny obraz jeziora i gór dzielących dwoje ludzi kończy smutna refleksja – świadomość, że jest to wieczne rozłączenie, że stęsknionym ludziom pozostaje tylko łączność dusz, wołanie uczuć podobne do płaczu słowików.
Jeśli uznamy Rozłączenie za wiersz list, to osoba, która mogłaby go otrzymać, odczyta nie tylko ładunek uczuć, tęsknoty i żalu, lecz także fotografię świata stworzonego przez poetę.
Jeśli powiemy, że to zapis myśli człowieka, który wpatruje się w jezioro i maleńkie światełka na drugim brzegu, to wiemy, że jest to człowiek smutny, człowiek, który tęskni i siłą swojego uczucia przekształca pejzaże.
Motyw ptaków w wierszu:
- początek to metafora gołąb smutku.
- koniec utworu – to nawiązania do smutku słowików:
Lecz choć się nigdy, nigdzie połączyć nie mamy,
Zamilkniemy na chwilę i znów się wołamy
Jak dwa smutne słowiki, co się wabią płaczem.
Zobacz:
Zinterpretuj wybrany liryk Słowackiego z okresu pobytu w Szwajcarii