Literackie obrazy miłości matczynej
Dym
– syn, młody robotnik fabryki, jest dla starej matki całym światem. Codziennie wyczekuje ona jego powrotu z fabryki, przygotowuje obiad, cieszy się wspólnie spędzonymi wieczorami. Któregoś dnia to spokojne życie zostaje przerwane – w fabryce wybucha pożar. Intuicja matki jest nieomylna – wie, że straciła ukochane dziecko.
Balladyna
– matka Balladyny to skromna wdowa mieszkająca w leśnej chatce. Wychowuje dwie córki – złą i dobrą. Skrzywdzona przez okrutną Balladynę nie przestaje jej kochać. Umiera z zimna, wypędzona z zamku własnej córki.
Ziele na kraterze
– mama Krysi, uczestniczki powstania warszawskiego. Przeszukuje gruzy stolicy, rozgrzebuje zwały ziemi, wszystkie pieniądze przeznacza na poszukiwania. Szuka ciała córki. Już nie wierzy, aby Krysia ocalała. Chce jedynie pochować swoje dziecko.
Quo vadis
– Poppea – bezlitosna, piękna żona Nerona. Jedynym uczuciem, które łagodziło jej okrucieństwo, była miłość do dzieci. Za wszelką cenę starała się je uchronić przed szaleństwem Nerona. Niestety, mała Augusta i Rufus umierają w dziwnych okolicznościach.
Syzyfowe prace
– pani Borowiczowa z pewnością mocno kochała swojego jedynego syna. Ale nie nauczyła samodzielności. Kiedy Marcinek rozpoczyna naukę w szkole, jest egoistycznym, leniwym i mało rozgarniętym ośmiolatkiem. W momencie śmierci matki kończy się szczęśliwy okres dzieciństwa Marcina.
Dawid Copperfield
– kiedy matka powtórnie wychodzi za mąż, dla Dawida rozpoczyna się bardzo zły okres. Okrutny ojczym całkowicie przejmuje władzę nad chłopcem i jego uległą matką. Najgorszy jednak okazuje się dzień, w którym matka umiera.
Mit o Demeter i Korze
– Demeter, grecka bogini urodzaju, z tęsknoty za córką (porwaną przez Hadesa) uśmierciła całą przyrodę. Kiedy jednak Kora powróciła do matki, na ziemi zawitała wiosna.
Uwaga na pozytywistyczne nowele!
Mieszkańcy XIX-wiecznych wsi żyją w takiej nędzy, że śmierć małego dziecka nikogo tu nie dziwi. Siostra Antka, Janko Muzykant umierają z powodu zaniedbania rodziców. Miłość matki nie wystarcza – potrzebna jest jeszcze właściwa opieka.
O czym jeszcze pamiętać?
O sądzie króla Salomona
– dwie kobiety kłóciły się o dziecko. Salomon, znany ze swych sprawiedliwych, choć zaskakujących wyroków, rozkazał przeciąć dziecko mieczem na dwie połowy. Prawdziwą matką okazała się ta, która wolała zrezygnować z dziecka, niż je skrzywdzić.
O mitycznej Niobe
– matce, która była zbyt dumna ze swego licznego potomstwa. Zazdrosna Latona (matka Apollina i Artemidy) zabiła wszystkie jej dzieci, a rozpaczającą Niobe Zeus zamienił w kamień. Niobe jest często wykorzystywana jako symbol matczynego cierpienia.
O trudnej miłości rodziców, których dzieci są narkomanami
– aby pomóc dziecku uporać się z nałogiem, trzeba być bezwzględnym i konsekwentnym, czasem nawet okrutnym. To największe wyzwanie dla matczynej miłości.
O matkach dzieci niepełnosprawnych
(np. upośledzonych umysłowo) – swoje dzieci kochają ogromną miłością, są pełne pogody i cierpliwości, cieszą się każdym dniem.
O przybranych matkach
– adoptujących skrzywdzone, opuszczone dzieci, zakładających rodzinne domy dziecka.
Poezja
„Nie ma jak u mamy…”
Najpiękniejsze, najbardziej intymne wiersze poeci poświęcali właśnie swoim matkom.
Konstanty Ildefons Gałczyński Spotkanie z matką
– matka jest pierwszą i najważniejszą nauczycielką dla swego dziecka. Przekazuje wiedzę o najważniejszych prawach rządzących światem. Ta nauka towarzyszy człowiekowi przez całe życie. A gdy matki zabraknie, właśnie w codziennych rzeczach, w małych cudach przyrody można „spotkać” tę najbardziej kochającą nas osobę.
Zbigniew Herbert Matka
– matka nie tylko daje życie. Ona nieustannie towarzyszy swemu dziecku, nawet gdy jest ono już dorosłe. Stara się chronić przed złem, zawsze wybacza błędy. Ale o tym dziecko dowiaduje się dopiero wówczas, gdy matki zabraknie.
Adam Ziemianin Matce
– polem codziennych zmagań matki jest stół kuchenny i kolejka po zakupy. Mimo wykonywania tak prozaicznych zajęć matka jest najważniejsza, bo bez niej nie istniałby rodzinny dom.
Jalu Kurek Matce
– wszystko, co w nas najbardziej wartościowe, przekazane nam zostało przez matkę. Wiersz jest adresowany do matki albo do… rodzinnej ziemi. Bo kto może mówić „z głębi, od korzeni”?
Jerzy Liebert Matce
– rozstanie z matką jest smutniejsze niż jesienne krajobrazy, a najwięcej tęsknoty i miłości ma w sobie krótkie słowo „mamo”,
Tadeusz Różewicz Matka odchodzi
– główną bohaterką książki, na którą składają się wiersze, fragmenty prozy, dziennik pisarza, wspomnienia braci autora, jest właśnie jego matka. Matka to myśl przewodnia tej książki – myśl o początku i końcu, o dzieciństwie i śmierci. Matka symbolizuje swoistą pełnię, w jakiej zamyka się ludzkie życie.
Matka Polka
W czasach wojny, okupacji rola matek jest szczególnie trudna. Muszą nauczyć swoje dzieci nie tylko życia, ale także walki i umierania.
Adam Mickiewicz Do Matki Polki
– słynny wiersz – wezwanie do polskich matek. Niewola kraju wymaga, aby dzieci od małego były przyzwyczajane do ciężkiej pracy, bólu, wczesnej, męczeńskiej śmierci. Rola matki jest szczególnie trudna – ma wskazywać nie piękno, ale okrucieństwo świata, uczyć pogardy, a nie miłości.
Juliusz Słowacki
– romantyczny poeta swojej matce poświęcił wiele wierszy. Do niej także kierował większość listów z emigracji.
Do matki („Zadrży Ci nieraz serce…”) – czasem matce trudno zrozumieć decyzje własnego dziecka. Ale kochać go nigdy nie przestanie.
Krzysztof Kamil Baczyński Elegia o… (chłopcu polskim)
– wiersz kołysanka wyszeptana… zmarłemu synowi. Dla matki syn zawsze pozostanie małym dzieckiem. Zbyt małym, aby walczyć i żyć w okrutnym czasie wojny.
Matka wszystkich ludzi – Matka Boska
– taki wizerunek odnajdujemy w poezji księdza Jana Twardowskiego. Mówi o niej w wierszach: Matko Serdeczna, Ostrobramska, Katyńska, Matka Boska z Warszawy.
Matka Boska zna Warszawę raz stanęła przy katedrze
lecz Jej ludzie nie poznalibo nie była cała w srebrze
Miała taką samą chustkę jak ma twoja biedna matka
Frazeologia
Matka natura – przyroda.
Powtarzać jak za panią matką pacierz – naśladować kogoś, przyjmować i powtarzać czyjeś słowa bez refleksji;
W łonie matki – przed narodzeniem;
Krewny po kądzieli – krewny po stronie matki;
Wyssać coś z mlekiem matki – mieć coś wpojone, wrodzone, być do czegoś bardzo przekonanym;
Stanąć przed kimś, jak go matka urodziła – stanąć przed kimś nago;
Kochać kogoś jak rodzona matka – kochać kogoś jak własne dziecko;
Kochać kogoś jak rodzoną matkę – kochać kogoś bardzo mocno;
Wykapana matka – osoba bardzo podobna do swojej matki.
Zobacz: