Klasycyzm ukształtował się we Francji w połowie XVII w. Europa jeszcze nie pożegnała się z barokiem, a w Polsce pisał Jan Andrzej Morsztyn.
- Wtedy to na dworze Ludwika XIV, Króla Słońce, pojawili się twórcy, którzy zamiast hołdować barokowej ozdobności, zwrócili się ku antycznemu ładowi, harmonii i elegancji.
- W filozofii bliski im był racjonalizm i krytyczny stosunek do rzeczywistości.
- Opowiadali się za tolerancją religijną i światopoglądową, głosili wolnomyślicielstwo.
- Literaturę obarczyli obowiązkiem dydaktyzmu.
- Wzorów artystycznych szukali w dziełach starożytnych Greków i Rzymian: Sofoklesa, Eurypidesa, Arystotelesa, Horacego i u artystów renesansowych, którzy tak cenili antyk.
Klasycyzm zdominował polskie oświecenie
– prąd najważniejszy, najbardziej nośny znaczeniowo i zgodny z filozoficzną ideologią epoki.
- Klasycyzm polskiego oświecenia tworzy literaturę zaangażowaną w sprawy kraju,
- przypisuje poezji cele utylitarne (użytkowe),
- wraca do ideałów starożytnych.
Modne są też klasyczne ideały, takie jak:
- jasność,
- harmonia,
- prostota,
- kunszt języka.
Modne gatunki tego nurtu to:
- bajka,
- satyra,
- komedia,
- poemat heroikomiczny.
- W tym nurcie narodzi się też powieść nowożytna i rozwiną się takie formy publicystyczne, jak esej czy felieton.
Reprezentanci klasycyzmu:
- Ignacy Krasicki,
- Adam Naruszewicz,
- Franciszek Zabłocki,
- Franciszek Bohomolec,
- Julian Ursyn Niemcewicz.
Zobacz: