Narodził się we Francji w połowie XVII wieku. Europa jeszcze nie pożegnała się z barokiem. We Włoszech powoli bladła gwiazda poety Mariniego, ale w Hiszpanii nadal triumfowały dramaty Calderona, a w Polsce pisali Jan Andrzej Morsztyn i Wacław Potocki.
- Wtedy to właśnie na dworze Ludwika XIV, Króla Słońce, pojawili się twórcy, którzy zamiast hołdować barokowej ozdobności, zwrócili się ku antycznemu ładowi, harmonii i elegancji.
- W filozofii bliski im był racjonalizm i krytyczny stosunek do rzeczywistości.
- Opowiadali się za tolerancją religijną i światopoglądową, głosili wolnomyślicielstwo.
- Literaturę obarczyli obowiązkiem dydaktyzmu.
- Wzorów artystycznych szukali w dziełach starożytnych Greków i Rzymian: Sofoklesa, Eurypidesa, Arystotelesa, Horacego i u artystów renesansowych, którzy tak cenili antyk.
- Efektem tej fascynacji było między innymi wskrzeszenie starożytnych gatunków. Sztuka poetycka Nicolasa Boileau z 1674 roku podaje – niczym List do Pizonów Horacego – zasady dobrego pisarstwa; w 1788 roku przełożył to dzieło na język polski, nadając mu tytuł Sztuka rymotwórcza, Franciszek Ksawery Dmochowski.
Sztuka poetycka Nicolasa Boileau zaleca:
- imitację doskonałych wzorców, głównie antycznych (opieranie się na starożytnych wzorcach, stosowanie aluzji do antyku, budowanie metafor nawiązujących do mitologii) oraz naśladowanie natury (ukazywanie reguł rządzących światem);
- w pracy twórczej kierowanie się przede wszystkim rozumem, a dopiero później uczuciami, wyobraźnią, intuicją;
- stosowanie zasady decorum – odpowiedniości stylu do treści, dbanie o dobre obyczaje, ukazywanie sensu moralnego;
- ukazywanie wzorców piękna, ładu i harmonii;
- dążenie do doskonałości – stosowanie kunsztownego stylu, pięknych metafor, lecz języka zrozumiałego, prostego;
- stosowanie ścisłego podziału na gatunki oraz rodzaje literackie i przestrzeganie ścisłych reguł rządzących każdym gatunkiem.
Ulubione gatunki klasycyzmu to:
- tragedia,
- komedia,
- epos,
- list poetycki,
- poemat dydaktyczny,
- oda,
- satyra,
- sielanka.
Zobacz:
Omów oświeceniową twórczość dramatyczną oraz cechy teatru klasycystycznego.