Działalność jego twórców przypada na sam początek oświecenia. Chronologicznie bliska była barokowi, więc powstające wówczas dzieła wiązano z tamtą epoką. Cechy dramatów każą jednak widzieć w nich teksty o charakterze klasycystycznym, oświeceniowym.
We wszystkich utworach scenicznych obowiązują trzy antyczne jedności: miejsca, czasu i akcji.
Tragedię – utwory Pierre’a Corneille’a, Jeana Baptiste’a Racine’a – z antykiem łączą:
- „wysoka” tematyka, zaczerpnięta z mitologii, literatury antycznej lub historii (Cyd Corneille’a przenosi nas w średniowiecze), współczesność jest pomijana;
- „godni” bohaterowie – królowie, książęta, herosi i wodzowie;
- dramaty wielkich uczuć, choćby granicząca z obłędem miłość Fedry do pasierba Hipolita w Fedrze Racine’a, rozdarcie między miłością a obowiązkiem w Cydzie;
- podniosły, retoryczny styl.
Między sztukami antycznymi a wzorowanymi na nich dziełami klasycystycznymi jest jednak zasadnicza różnica.
- W pierwszych postępowaniem bohaterów rządziło przeznaczenie (Fatum) – z góry są oni skazani na zwycięstwo lub przegraną.
- Los bohaterów Corneille’a czy Racine’a jest w ich rękach, sami motywują się do działania i… odpowiadają za jego skutki.
W klasycyzmie rozwinęła się również komedia,
której najwybitniejszym przedstawicielem jest Molier, czyli Jean Baptiste Poquelin.
- Sztuki Moliera to komedie charakterów – komiczna jest nie intryga, lecz typy ludzkie. Ich język stara się naśladować mowę współczesnych ludzi – jest bardzo zindywidualizowany.
- Teatr Moliera, z oświeceniowym klasycyzmem wiąże to, że:
- krytykuje ponadczasowe wady (dewocję, dorobkiewiczostwo, skąpstwo),
- ma moralistyczne przesłanie, pogardę dla wszechwładnej głupoty,
- na płaszczyźnie formy jest wierny trzem jednościom.
Zobacz:
Wymień przedstawicieli oświecenia europejskiego i ich słynne utwory