Tag "teatr"
Dramat był drugim oprócz liryki uprzywilejowanym w Młodej Polsce rodzajem literackim. Nie da się jednak ukryć, że przemiany polskiego teatru przez czas jakiś były opóźnione w stosunku do zmian zachodzących w Europie Zachodniej, czyli Wielkiej Reformy Teatru. W teatrach dużych miast wciąż przeważał styl gry deklamacyjnej, koturnowej. Z kolei na prowincji – styl jarmarczny, krzykliwy. Obydwa w nie najlepszym guście. Ten stan rzeczy zaczął się zmieniać na przełomie wieków. Kontakty z zagranicą stały się wtedy normą –
Jak wyglądał teatr grecki? Grecy bardzo cenili teatr, a festiwale teatralne były ważnym elementem ich kultury. Ciepły klimat Grecji pozwalał na to, by spektakle teatralne odbywały się na powietrzu. Stąd wzięła się nazwa amfiteatr. Teatry greckie miały specyficzną budowę, dzięki której widownia mogła pomieścić wiele osób, a głos aktorów był dobrze słyszalny. Tej funkcji – rezonatora dźwięku służyły również specjalne, noszone przez aktorów, maski. Oczywiście, aktorami mogli być tylko mężczyźni. Środek teatru
Wyjaśnij pojęcie Teatr ogromny, odnoszące się do koncepcji teatru, którą chciał realizować Wyspiański. Teatr ogromny – koncepcja teatru, którą chciał realizować Stanisław Wyspiański jako artysta i reformator ówczesnego teatru. Ta koncepcja zakładała, że zdarzenie teatralne powinno przekraczać granice poszczególnych sztuk, być wielką syntezą sztuk. Dramat to nie tylko sztuka słowa, ale również malarstwo, muzyka… Z tą syntezą bardzo wyraźnie mamy do czynienia w Weselu. Ideę syntezy sztuk artysta realizował w swoich dziełach –
Recenzja – to gatunek dziennikarski, znany przede wszystkim z prasy i Internetu, ale też radia czy telewizji. Pisanie recenzji uczy krytycznego odbioru dzieła, własnego spojrzenia, znajdowania argumentów na poparcie własnych tez. Typy recenzji: informacyjna – nastawiona na informacje, fakty, opisy, streszczenia; krytyczna – nastawiona na ocenę dzieła lub wydarzenia; felietonowa i eseistyczna – daje autorowi dużo więcej swobody, podkreśla „ja” autorskie, pozwala na dygresje niezwiązane z głównym tematem. Recenzja powinna zawierać Elementy informacyjne:
Literatura, film, teatr – która z tych sztuk najbardziej odpowiada Twojej wrażliwości? Odwołaj się do przykładów dzieł z XX wieku. Co jest istotą tematu? Masz wyjaśnić, która z wymienionych dyscyplin sztuki najbardziej do Ciebie przemawia. Aby napisać dobre wypracowanie, nie wystarczy stwierdzenie: „najbardziej lubię kino” i streszczenie kilku ostatnio obejrzanych filmów. Musisz zadać sobie pytanie: „dlaczego interesuje mnie ta, a nie inna sztuka?” i zgromadzić argumenty uzasadniające Twoje zdanie. Jeśli zdecydowanie nie lubisz którejś
Dramat antyczny – punktem odniesienia Skoro mówimy o przemianach (w tym wypadku dramatu), mamy na ogół na myśli jakiś punkt odniesienia. Coś, od czego się odchodzi, do czego się zbliża, nawiązuje, co poddaje się obróbce. Dla dramatu europejskiego takim punktem odniesienia jest starożytność grecka, a zwłaszcza V w. p.n.e., kiedy w Atenach następuje rozkwit tragedii, tworzonej przez Ajschylosa, Sofoklesa, Eurypidesa. Oto najważniejsze założenia sztuki tamtych czasów: 1. Podział tragedii na: prologos, czyli zapowiedź
Reformatorzy z przełomu wieków Drogę XX-wiecznemu teatrowi awangardowemu utorowali reformatorzy z przełomu wieków. Ich pomysły dotyczyły, co prawda, scenicznych realizacji dzieł z repertuaru klasycznego, ale wprowadzając nowe metody pracy z aktorem, odmienną scenografię i twórczo podchodząc do tekstów, byli prekursorami współczesnego rozumienia teatru. Osobistości, o których nie wolno zapomnieć, to: Konstantin Stanisławski – rosyjski reżyser i aktor, ale również teoretyk teatru. Stworzył nową metodę pracy nad rolą (tzw. metoda Stanisławskiego), która polegała na maksymalnym wczuwaniu się
Gabriela Zapolska – jej najciekawszy dramat – Moralność pani Dulskiej (prapremiera: Teatr Miejski w Krakowie 1906, wyd. książkowe – 1907) ciągle gości w teatralnych repertuarach i jest żywo przyjmowany nawet w tak odległych zakątkach świata jak Chiny czy Argentyna. Co decyduje o jego uniwersalnym i ponadczasowym charakterze? Ważkość przedstawionego problemu (ludzkie zakłamanie, obłuda), tak samo znanego ludziom z różnych epok i spod różnych szerokości geograficznych, galeria charakterystycznych i wiarygodnych psychologicznie postaci (obłudna bohaterka tytułowa, przebiegła Juliasiewiczowa) oraz – komizm.
Sofokles, Antygona Czas i miejsce akcji: I połowa XIII w. p.n.e., Teby. Gatunek literacki: Tragedia grecka. Akcja tragedii toczy się w ciągu jednej doby – zaczyna się przed świtem, kończy po zachodzie słońca (jedność czasu). Nie zmienia się miejsce akcji (pałac w Tebach) – jedność miejsca. O innych miejscach dowiadujemy się z pieśni Chóru lub wypowiedzi postaci. Wydarzenia ograniczone są do jednego wątku (zakazany czyn Antygony) – jedność akcji. Tragedia Sofoklesa nie jest podzielona na akty
Jak powstał teatr? Od Dionizji do tragedii i komedii Teatr europejski narodził się w antycznej Grecji. Dwa razy do roku odbywały się Dionizje, czyli święto ku czci Dionizosa (boga narodzin, urodzaju, ale także hucznej zabawy i wina). Wiosenne Wielkie Dionizje były poważne, odbywały się w porze zrównania dnia z nocą. Jesienne Małe Dionizje to odpowiednik dzisiejszych dożynek. Wielkie Dionizje dały początek tragedii, Małe – odprawiane na wsi – komedii. Zapamiętaj! Początkowo w antycznym teatrze występował chór
Gatunki dramatyczne Tragedia – skojarz z Antygoną Sofoklesa Najstarszy i przez wiele lat uważany za najdoskonalszy gatunek dramatu. Stworzony w antycznej Grecji. Twórcy tragedii musieli przestrzegać wielu rygorystycznych zasad: Obowiązywała zasada trzech jedności (czasu – akcja rozgrywała się w ciągu jednego dnia, miejsca – akcja rozgrywała się w jednym miejscu, akcji – dotyczyła jednego wątku). Zasada decorum – o tematach poważnych można pisać tylko stylem podniosłym, poważnym, bohaterowie pochodzili z tzw. wysokich rodów (rodzin królewskich). O
Nastrój prezentowany w dziełach literackich i przedstawieniach teatralnych. Dokonaj analizy odpowiednich dzieł. Inne możliwe sformułowania tematu Metody budowania nastroju w literaturze i teatrze – próba porównania (na wybranych przykładach). Teatr i literatura – techniki budowania nastroju specyficzne dla tych dziedzin sztuki. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu Należy: pokazać związki literatury z teatrem, a także konflikt między literaturą a teatrem autonomicznym; nazwać i scharakteryzować środki formalne literatury i teatru; scharakteryzować to, na czym polega teatr po reformie Edwarda Gordona Craiga; zasygnalizować,
Wraz z rozwojem dramatu rozwijał się także sam teatr jako budowla. W jego przemyślanej i wielokrotnie modyfikowanej konstrukcji wyodrębniły się pewne stałe miejsca, spełniające określone funkcje. Orchestra, czyli tanecznia (od tego dzisiejsza nazwa orkiestra), to zaczątek właściwego teatru – prostokątny lub kolisty plac, na którym stał i wykonywał swoje partie utworu chór. Skene (od tego dzisiejsza nazwa scena) to drewniany barak służący i jako garderoba, i jako dekoracja wypełniająca tło akcji; był pomysłem Ajschylosa. Proskenion (od
Dramat symboliczny – w modernizmie tworzyli go Stanisław Wyspiański i Stanisław Przybyszewski. W takich dramatach oprócz warstwy realiów i zwykłych wydarzeń ogromną rolę odgrywa warstwa symboliczna.
Dramat narodowy – takim dramatem, oprócz Wesela, są np. Dziady Adama Mickiewicza. Tego typu dzieła dotyczą spraw narodu – są związane z jego historią, tradycją, mentalnością, z cechami narodu, które wyróżniają go spośród innych. Zawiera ocenę narodu polskiego, stawia ważne pytania np. o gotowość Polaków do sprostania wielkim zadaniom, do jakich na pewno należało odzyskanie niepodległości.
Teatr ogromny – koncepcja teatru, którą chciał realizować Stanisław Wyspiański jako artysta i reformator ówczesnego teatru. Ta koncepcja zakładała, że zdarzenie teatralne powinno przekraczać granice poszczególnych sztuk, być wielką syntezą sztuk. Dramat to nie tylko sztuka słowa, ale również malarstwo, muzyka… Z tą syntezą bardzo wyraźnie mamy do czynienia w Weselu. Ideę syntezy sztuk artysta realizował w swoich dziełach – był autorem tekstu, częstokroć projektował scenografię i kostiumy, brał udział w próbach i informował reżyserów o swoich uwagach.
Teatr absurdu – jest to jeden z głównych nurtów awangardowej dramaturgii XX w., który rozwijał się głównie w latach 1955–1965. Za miejsce powstania tego nurtu uznaje się Francję – tam żyli i tworzyli główni jego przedstawiciele: Eugène Ionesco, Samuel Beckett, Artur Adamov, Jean Jenet. Teatr absurdu jest wyrazem pesymistycznej wersji kondycji człowieka i warunków życia w świecie. Na taką wizję duży wpływ miała filozofia egzystencjalna (egzystencjaliści głosili m.in. absurdalność istnienia). Sytuacje, w której twórcy dramatów stawiają bohaterów,
Co należy wiedzieć o dramacie Szekspirowskim? Narusza przede wszystkim klasyczną zasadę trzech jedności: miejsca, czasu i akcji: utwory Szekspira rozgrywają się w kilku przestrzeniach, akcja trwa nawet kilkanaście lat, obok wątku głównego zawiera również wiele motywów pobocznych. Łamie zasadę decorum, czyli odpowiedniości stylów, która tragedii przypisywała styl wysoki, pełen powagi i patosu, a komedii styl niski, bardziej rubaszny, nacechowany elementami komizmu. Dramaty Szekspira nie są tak koturnowe i teatralne jak tragedie antyczne. Autor stosuje również
Co to jest teatr absurdu? Jakich jego przedstawicieli potrafisz wymienić? Teatr absurdu to jeden z głównych kierunków w XX-wiecznym teatrze i dramacie, operujący groteską i parodią. Działania bohaterów są pozbawione na ogół motywacji psychologicznej, w fabule trudno znaleźć związki przyczynowo-skutkowe. Fabuła jest właściwie pretekstem do parodiowania różnych form i zachowań, stereotypów mówienia i zachowania, bohaterowie – są marionetkami, ucieleśnieniem stereotypów. Prekursorem teatru absurdu był we Francji Alfred Jarry, autor Ubu Króla, napisanego w 1888, wystawionego w 1896 roku. W
Kunszt formy, uniwersalność tematu czy komizm charakterów? Co przemawia za tym, że XVII-wieczne komedie śmieszą i bawią nas współczesnych? Odpowiedz, odwołując się do Molierowskiego Świętoszka. Molier Świętoszek SCENA V Tartuffe, Elmira, Orgon pod stołem TARTUFFE Podobno chce mnie pani zaszczycić rozmową. ELMIRA W istocie. Pragnę panu zwierzyć to i owo, Lecz chciej pan wprzód drzwi zamknąć: Wszystkiego się trwożę… I rozejrzyj się, czyli słuchać kto nie może! Tartuffe idzie zamknąć drzwi i wraca
