Spójnik
Spójnik – niesamodzielna, nieodmienna część mowy
Funkcja
- spajanie (łączenie) wyrazów w zdaniu pojedynczym lub zdań składowych w zdaniu złożonym.
- Spójnik jest dla nas szczególnie istotny przy określaniu zdań współrzędnych i podrzędnych (bo od niego właśnie zależy rodzaj zdania).
Przykłady:
- Będę pisał i liczył.
- Kupię lody albo gofry.
- Pójdę na spacer, ale najpierw odrobię lekcje.
Przykłady spójników:
i, oraz, ale, a, ani, lecz, jednak, zaś, albo, że, więc, bo, dlatego, czyli, zatem, żeby, aby, by, jeśli, jeżeli, chociaż, gdyby, ponieważ, gdyż, aż, jak, ni, bądź, tudzież, niż
Spójniki
współrzędne
- łączne
i, a, ani, ni, zarazem, też, jak również, tudzież
- rozłączne
a, albo, lub, czy, bądź
- wyłączające
ani, ni
- przeciwstawne
a, ale, lecz, zaś, jednak, natomiast, przecież, wszelako, aczkolwiek, mimo to
- wynikowe
więc, zatem, toteż, dlatego, przeto, tedy, to, toteż
- włączne
czyli, to jest, to znaczy, mianowicie
podrzędne
- że, gdy, podczas gdy, gdyby, choć, chociaż, chociażby, dopóki, bo, bowiem, albowiem, jeżeli, jeżeliby, jeśli, jeśliby,
aby, by, żeby, ażeby, iżby, jakoby, ponieważ, gdyż, jakkolwiek, iż, skoro
Spójniki współrzędne łączą zdania współrzędnie złożone albo samodzielne wyrazy w zdaniach pojedynczych:
– Michał i Marek pojechali na giełdę.
– Karolek był zdolny, ale leniwy.
Przed łącznymi, rozłącznymi i wyłączającymi nie stawiamy przecinka, chyba, że któryś z tych spójników powtarza się w zdaniu, np. Lubię i lody, i gofry, i owoce). Przed pozostałymi spójnikami stawiamy stawiamy przecinek.
Spójniki podrzędne łączą (w zdaniu złożonym) zdanie podrzędne z nadrzędnym:
- Dowiedziałem się, że Sylwii zepsuł się rower.
Przed wszystkimi stawiamy przecinek.
Zobacz: