Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem
1. Wybierz poprawną odpowiedź.
KLEPTOMAN
A. Pracownik warsztatu blacharskiego.
B. Plotkarz, człowiek przekazujący nieprawdziwe informacje.
C. Człowiek mający chorobliwą skłonność do kradzieży.
Odp. ……………………………………………………………………….
PIROMAN
A. Kucharz, specjalista od sporządzania pierogów w restauracjach.
B. Podpalacz, człowiek chorobliwie zafascynowany ogniem.
C. Nieostrożny kierowca, sprawca wypadku drogowego.
Odp. ……………………………………………………………………….
HARPAGON
A. Mężczyzna silny i mocny, którego wszyscy się boją.
B. Marynarz pracujący na statkach wielorybniczych
C. Skąpiec, sknera, człowiek, który lubi przechowywać i liczyć pieniądze, a nie je wydawać.
Odp. ……………………………………………………………………….
KUNKTATOR
A. Człowiek, który łatwo przystosowuje się do okoliczności, zmienia poglądy w zależności od korzyści materialnych lub innych.
B. Osoba powolna w działaniu, która zwleka z podejmowaniem decyzji, unika działania.
C. Młody zarozumialec, hulaka, człowiek bardzo pewny siebie.
Odp. ……………………………………………………………………….
2. Od każdego z podanych przymiotników utwórz stopnie: wyższy i najwyższy oraz wpisz je do odpowiednich miejsc w tabeli.
| stopień równy | stopień wyższy | stopień najwyższy |
| niewierny | ||
| pomarańczowy | ||
| australijski |
3. Skąd pochodzą cytaty? Zaznacz prawidłowe odpowiedzi.
A.
Szedł po świecie
Bajdała,
Co go wiosna
zagrzała
Oprócz siebie –
Wiódł szkapę,
oprócz szkapy
wołu…
Odp ………………………………………………………………………………………..
B.
Nie bądź bezpieczny.
Poeta pamięta.
Możesz go zabić
Narodzi się nowy.
Spisane będą czyny i rozmowy…
Odp ………………………………………………………………………………………..
C.
Wędrowali tym szlakiem wszyscy, a najczęściej: Zygier, Borowicz, Walecki, Pieprzojad i siódmoklasista – Andrzej Radek.
Odp ………………………………………………………………………………………..
1. J. Tuwim: Świt
2. C.K. Norwid: Moja piosnka
3. M. Konopnicka: A jak poszedł król na wojnę
4. B. Leśmian: Dusiołek
5. A. Mickiewicz: Pan Tadeusz
6. Cz. Miłosz: Który skrzywdziłeś
7. K. Wierzyński: Strofa o wolności
8. S. Żeromski: Syzyfowe prace
4. Do każdego z wyrazów w ramkach dopasuj odpowiedni podział na sylaby.
1. astronautyka ……………………….
2. handel ………………………………..
3. epopeja ………………………………
4. dzwon ………………………………..
5. przyimek …………………………….
6. aerodynamiczny …………………
A. 2 sylaby
B. 3 sylaby
C. 4 sylaby
D. 1 sylaba
E. 7 sylab
F. 5 sylab
5. Odpowiedz na poniższe pytania, zakreślając w tabeli odpowiednie kratki.
| TAK | NIE | |
| A. Czy suwerenność to inaczej niezależność państwa w stosunkach z innymi państwami? | ||
| B. Czy chrzest Polski odbył się w 966 roku? | ||
| C. Czy Kirkor jest jednym z bohaterów „Balladyny” | ||
| D. Czy Joanna Chmielewska jest autorką „Przygód Tomka Sawyera”? | ||
| E. Czy Agnieszka Holland jest modelką? | ||
| F. Czy abdykacja to próba obalenia istniejącej władzy w państwie? | ||
| G. Czy Cyprian Kamil Norwid tworzył w epoce oświecenia? | ||
| H. Czy Stanisław Moniuszko jest twórcą opery „Zaczarowany flet”? |
6. W podanych związkach frazeologicznych panuje bałagan. Uporządkuj je, odnajdując poszczególne części i łącząc je parami.
a) nocny gość w dom
b) gdzie diabeł nie może tam tam nie ma co jeść
c) wyjść jak piąte koło u wozu
d) im dalej w las tam babę pośle
e) gdzie kucharek sześć gruszki na wierzbie
f) obiecywać Zabłocki na mydle
g) egipskie z kapustą
h) potrzebny jak Marek
i) Bóg w dom na czworo
j) z dużej chmury tym więcej drzew
k) siedzieć jak mały deszcz
l) groch ciemności
ł) dzielić włos na tureckim kazaniu
a) nocny ………………………………………………………………………………………………………………….
b) gdzie diabeł nie może tam …………………………………………………………………………………….
c) wyjść jak ……………………………………………………………………………………………………………..
d) im dalej w las ……………………………………………………………………………………………………….
e) gdzie kucharek sześć …………………………………………………………………………………………..
f) obiecywać …………………………………………………………………………………………………………….
g) egipskie…………………………………………………………………………………………………………………
h) potrzebny jak …………………………………………………………………………………………………………
i) Bóg w dom ……………………………………………………………………………………………………………..
j) z dużej chmury ……………………………………………………………………………………………………….
k) siedzieć jak ……………………………………………………………………………………………………………
l) groch ……………………………………………………………………………………………………………………..
ł) dzielić włos ……………………………………………………………………………………………………………..
7. Sufler to:
A. kucharz, specjalista od przyrządzania sufletów
B. aktor występujący w pantomimie
C. osoba, która podpowiada tekst zapominalskiemu aktorowi
D. autor pamfletu
Odp. ………………………
8. Jeden z podanych wyrazów: FRANCJA, FRANCUZ, FRANCUSKI powinien być pisany małą literą, ponieważ jest:
A. nazwą własną
B. rzeczownikiem konkretnym
C. przymiotnikiem
D. przysłówkiem
Odp. ………………………
9. Hinduska to mieszkanka:
A. Afganistanu
B. Indii
C. Grecji
D. Armenii
Odp. ………………………
10. Od każdej litery wpisz pionowo hasła z dziedziny teorii literatury.
| L | E | K | T | U | R | A |
1. forma wypowiedzi pisemnej, zawierająca zwroty grzecznościowe
2. długi utwór literacki, który przedstawia życie bohaterów w przełomowym momencie historycznym
3. inaczej plan
4. gatunek dramatu
5. jedyny istniejący egzemplarz dzieła, wydania
6. wygłaszanie z pamięci lub pełne ekspresji odczytanie wiersza
7. rodzaj przenośni, przypisującej przedmiotom właściwości istot żywych
11. Przekształć każde z poniższych zdań na zdanie pojedyncze.
A. Spodziewam się, że mnie odwiedzisz.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
B. Kiedy skończyli lekcje, wyszli na przerwę.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………….
12. Od czasownika „tworzyć” może powstać:
A. czas przyszły prosty
B. czas przyszły złożony
Odp. ……………………………………….
13. Dokonaj rozbioru gramatycznego i logicznego zdania:
Córka mojej bardzo dobrej przyjaciółki będzie w przyszłości skrzypaczką.
| Część mowy | Zdanie | Część zdania |
| córka | ||
| mojej | ||
| bardzo | ||
| dobrej | ||
| przyjaciółki | ||
| będzie | ||
| w przyszłości | ||
| skrzypaczką |
14. Zamień podkreślone w dialogu wyrazy na charakterystyczne dla języka literackiego (pisanego).
– Cześć Maryśka! Wiesz, że bombowo wyglądasz?!
– E, nic specjalnego.
– Szpanujesz dziś, czy co?
– Starzy przyjechali z Grecji i przywieŸli mi trochę ciuchów i szmalu.
– Teraz to już kumam! Ale jak ciebie zobaczyłam, nie wiedziałam, co jest grane. Masz obłędną fryzurę, ale te glany nie nadają się do szkoły.
– Masz rację, chyba się przebiorę. Choć ten nowy facet od matmy to równiacha.
Odp.
a) bombowo ………………………………………………………………………………………………
b) szpanujesz ……………………………………………………………………………………………
c) starzy ……………………………………………………………………………………………………..
d)szmalu ……………………………………………………………………………………………………
e) kumam …………………………………………………………………………………………………..
f) co jest grane …………………………………………………………………………………………..
g) obłędną ………………………………………………………………………………………………..
h) glany ……………………………………………………………………………………………………..
i) równiacha ………………………………………………………………………………………………
15. Uzupełnij wykropkowane miejsca partykułą „nie” (pisaną łącznie lub rozdzielnie) i innymi wyrazami.
Gepard
Wybacz, panie gepardzie,
Bo to trochę …….. ładnie,
Że ci kropki na futrze
Policzyłem …….. dokładnie.
Ale teraz wiem na pewno,
Masz tych kropek aż dwieście,
…….. wierzycie – to liczcie,
…….. zliczycie – to wierzcie!
16. Od bezokolicznika „iść” możemy utworzyć:
A. imiesłów przymiotnikowy czynny
B. imiesłów przysłówkowy uprzedni
C. imiesłów przymiotnikowy bierny
Odp. ……………………………………….
17. Który ze związków jest:
A. związkiem zgody
…………………………………………………….
B. związkiem przynależności
………………………………………………………
a) świat zwierząt
b) zamknął drzwi
c) dom dziecka
d) dziecięce lata
e) talerz zupy
f) poszedł tam
18. Jakie informacje mogłyby znaleźć się w poniższych czasopismach? Dopasuj tytuł artykułu do każdego czasopisma.
1. „Archeologia żywa” …………………………………………………………………………………..
2. „Kwartalnik filmowy” ………………………………………………………………………………….
3. „Medyk” ……………………………………………………………………………………………………
4. „Poznaj swój kraj” ……………………………………………………………………………………..
5. „Prawo bankowe” ………………………………………………………………………………………
A. „Andrzej Wajda o swoim najnowszym dziele”.
B. „Mazury – kraina wspaniałych jezior”.
C. „Dywidendy, odsetki i lokaty – jak nie stracić na inwestycjach?”
D. „Grobowce polskich królów w świetle najnowszych badań.”
E. „Osteoporoza, choroba trzeciego wieku?”
19. W zdaniu: „Dam ten ser myszkom” wyraz „myszkom” ma formy gramatyczne:
A. miejscownika liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego
B. dopełniacza liczby mnogiej rodzaju męskoosobowego
C. celownika liczby mnogiej rodzaju niemęskoosobowego
D. biernika liczby mnogiej rodzaju niemęskoosobowego
Odp. ………………..
20. Podkreśl poprawnie zapisane wyrazy:
1. A. w pół słowa 1. B. wpół słowa 1. C. wpółsłowa
2. A. pół piętro 2. B. półpiętro 2. C. pół – piętro
3. A. pół-Arab 3. B. półArab 3. C. pół Arab
Odp. ………………..
Odpowiedzi
1.
kleptoman – C; piroman – B; harpagon – C; kunktator – B;
2.
stopień równy stopień wyższy stopień najwyższy
niewierny nie wierniejszy nie najwierniejszy
pomarańczowy bardziej pomarańczowy najbardziej pomarańczowy
australijski —————— ———————
Trudność w tym zadaniu tkwi w znajomości zasad pisowni partykuły „nie” z przymiotnikami. Wiadomo, że „nie” z przymiotnikami w stopniu równym piszemy łącznie (np. niemłody harcerz, nieprzemakalny płaszcz), a w stopniu wyższym i najwyższym – rozdzielnie ( np. nie lepszy od ciebie). Uwaga! Jeśli jednak przymiotnik z „nie” oznacza wyraźną cechę przeciwstawną lub w ogóle bez tej partykuły nie występuje – piszemy go łącznie (np. najniebezpieczniejszy ). Oczywiście kolor pomarańczowy stopniuje się opisowo, to znaczy – do stopnia równego dodajemy przysłówki: bardziej i najbardziej. A co z „australijskim”, np. kangurem? Pamiętaj, że stałych cech nie stopniujemy, bo przecież, jeśli coś pochodzi z Australii, to nie może pochodzić stamtąd bardziej lub mniej.
3. A-4, B-6, C-8
4.
1 – F (a – stro – nau – ty – ka);
2 – A (han – del);
3 – C (e – po – pe – ja);
4 – D (dzwon);
5 – B (przy – i – mek);
6 – E (a – e – ro – dy – na – micz – ny).
Pytanie odwołuje się do wiedzy z zakresu fonetyki i wymaga od Ciebie umiejętności dzielenia wyrazów na sylaby. Trzeba wiedzieć, że samogłoski tworzą sylaby lub są ich ośrodkami. Ale nie zawsze! Warto pamiętać, że choć „i”, „u” to samogłoski – niekiedy są tylko znakami graficznymi i nie tworzą sylab.
5.
A. Czy suwerenność to inaczej niezależność państwa w stosunkach z innymi państwami? TAK NIE
B. Czy chrzest Polski odbył się w 966 roku? TAK NIE
C. Czy Kirkor jest jednym z bohaterów „Balladyny” TAK NIE
D. Czy Joanna Chmielewska jest autorką „Przygód Tomka Sawyera”? TAK NIE
E. Czy Agnieszka Holland jest modelką? TAK NIE
F. Czy abdykacja to próba obalenia istniejącej władzy w państwie? TAK NIE
G. Czy Cyprian Kamil Norwid tworzył w epoce oświecenia? TAK NIE
H. Czy Stanisław Moniuszko jest twórcą opery „Zaczarowany flet”? TAK NIE
6.
a) Nocny Marek;
b) Gość w dom, Bóg w dom;
c) Wyjść jak Zabłocki na mydle;
d) Potrzebny jak piąte koło u wozu;
e) Im dalej w las, tym więcej drzew;
f) Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść;
g) Obiecywać gruszki na wierzbie;
h) Dzielić włos na czworo;
i) Z dużej chmury mały deszcz;
j) Siedzieć jak na tureckim kazaniu;
k) Ściany mają uszy;
l) Egipskie ciemności;
ł) Groch z kapustą.
7. C – Osoba, która podpowiada tekst zapominalskiemu aktorowi.
Termin znamy, ale często nie wiemy, o co chodzi, prawda? Możesz spotkać jeszcze wiele niezwykłych zawodów, np. ludwisarza (człowieka, który robi… dzwony).
8. C – przymiotnikiem
Łatwe zadanie ortograficzne, tylko trzeba pomyśleć. Zobaczcie: Francja to nazwa państwa, a wszystkie nazwy własne (krajów, miast i ich mieszkańców) piszemy wielką literą. To samo dotyczy Francuza. Co innego – przymiotnik „francuski”, który piszemy, jak inne przymiotniki małą literą. A w razie wątpliwości – korzystajcie ze słowników!
9. B – Indii
Trudne, ale tylko dla tych, którzy nie znają zasad tworzenia nazw mieszkańców państw. Wiadomo bowiem, że mieszkaniec
- Grecji to Grek / Greczynka,
- Afgańczyk / Afganka – są mieszkańcami Afganistanu.
- Armenię zamieszkują Ormianie: Ormianin i Ormianka.
10. 1 – list; 2 – epos; 3 – konspekt; 4 – tragifarsa; 5 – unikat; 6 – recytacja; 7 – animizacja;
11.
A – Spodziewam się twoich odwiedzin.
B – Po skończonych lekcjach wyszli na przerwę.
Przy zamianie zdań złożonych na pojedyncze, szukamy najpierw zdań podrzędnych (A – że mnie odwiedzisz; B – kiedy skończyli lekcje). Potem – pozbywamy się z nich orzeczeń i zastępujemy je rzeczownikami (odwiedziny, skończenie). Proste, prawda? Nie wolno Cijedynie pomylić się przy określaniu zdań.
Pamiętaj, że pytania kierujemy od zdań nadrzędnych do podrzędnych (spodziewam się – czego?; wyszli – kiedy?).
12. A – czas przyszły prosty
Wtedy piszemy: „będę tworzył”, ponieważ jest to czasownik niedokonany. A gdybyśmy powiedzieli: „stworzę” (w czasie przyszłym złożonym), to wyraz ten powstałby już od czasownika dokonanego: „stworzyć”. Stąd zasada, o której trzeba pamiętać: od czasowników niedokonanych – tworzymy czas przyszły prosty, a od dokonanych – czas przyszły złożony!
13.
Część mowy Zdanie Część zdania
rzeczownik córka podmiot
zaimek mojej przydawka przymiotna
przymiotny przysłówek bardzo okolicznik stopnia
przymiotnik dobrej przydawka przymiotna
rzeczownik przyjaciółki przydawka dopełniaczowa
czasownik będzie łącznik w orzeczeniu imiennym
wyrażenie przyimkowe w przyszłości okolicznik czasu
rzeczownik skrzypaczką orzecznik w orzeczeniu imiennym
Pamiętaj:
- rozbiór gramatyczny – to podział na części mowy,
- logiczny – na części zdania.
14.
a) bombowo wyglądasz – wspaniale, fantastycznie, rewelacyjnie;
b) szpanujesz – robisz wrażenie, chcesz zaimponować;
c) starzy – rodzice;
d) szmal – pieniądze;
e) kumam – rozumiem;
f) co jest grane – o co chodzi;
g) masz obłędną fryzurę – niezwykłą, niesamowitą;
h) glany – buty;
i) równiacha – o kimś zachowującym się jak równy innym (mówimy: swój chłop)
15. nieładnie, niedokładnie, nie wierzycie, nie zliczycie.
16. A – imiesłów przymiotnikowy czynny
Dobra odpowiedź wymaga wiedzy na temat imiesłowów (fleksja). Od „iść” – możemy utworzyć wyrazy: „idący”, „idąc” i… to wszystko. Czyli – imiesłów przymiotnikowy czynny i przysłówkowy współczesny. Dlatego najpierw – sprawdź, jakie wyrazy można utworzyć od bezokolicznika, a potem – przypomnij sobie potrzebne końcówki.
17.
A – dziecięce lata;
B – poszedł tam;
Pozostałe przykłady są związkami rządu. Wyraz nadrzędny, przypomnijmy, „rządzi” tu tylko jednym przypadkiem wyrazu podrzędnego, np. świat czyj? – zwierząt; ze światem czyim? – zwierząt……
18.
A – 2,
B – 4,
C – 5,
D – 1,
E – 3,
19. C – celownika liczby mnogiej rodzaju niemęskoosobowego
20.
1. A. wpół słowa
2. B. półpiętro
3. A. pół – Arab
Zobacz: