Wallenrodyzm jest postawą człowieka, który postępuje podobnie jak uczynił to Konrad Wallenrod – walczy o słuszną i sprawiedliwą ideę, lecz żeby osiągnąć swój cel, używa środków nieetycznych, nagannych moralnie, takich jak podstęp, zdrada, kłamstwo. Wallenrod, by zwyciężyć Krzyżaków, przeniknął do ich szeregów, zdobył władzę, udawał dobrego rycerza krzyżackiego i przywiódł zakon do klęski. A zatem zdradził tych ludzi, był czymś na kształt szpiega tamtych czasów. Nie była to walka czysta i honorowa.
Konrada Wallenroda poprzedza motto zaczerpnięte z dzieła florenckiego dyplomaty i historyka Machiavellego pt. Książę.
„Macie bowiem wiedzieć, że są dwa sposoby walczenia… trzeba być lisem i lwem”.
Mickiewiczowski bohater posługuje się lisią chytrością, by osiągnąć cel, gdyż otwarta walka godna dumnego lwa nie byłaby skuteczna i przyniosłaby klęskę. Działa tym samym w myśl zasady: cel uświęca środki, uważanej za kwintesencję lansowanej w Księciu doktryny politycznej, zwanej od nazwiska autora makiawelizmem.
Poemat polityczny!
Był nim niewątpliwie Konrad Wallenrod, który propagował postawę spisku, buntu, pokazywał możliwość walki i zwycięstwa z silniejszym wrogiem. Zakon krzyżacki oznaczał dla czytelników utworu Rosję, a poemat Mickiewicza uważano za zachętę do walki: – średniowieczny „płaszcz” nikogo nie mógł zmylić. Był Konrad Wallenrod dziełem znanym powstańcom z roku 1830.
Ukształtowanie Konrada Wallenroda przypomina bohatera, jakiego poznaliśmy w utworach Byrona: tajemniczy, zbuntowany, dumnie odwrócony od świata, o niejasnej, nikomu nieznanej przeszłości. Wszystko to pasuje do Wallenroda, kiedy poznajemy go jako komtura zakonu krzyżackiego. Również czyny, które prowadzą go do zwycięstwa, są, jak w przypadku Giaura, sprzeczne z rycerską etyką (zdrada).
Zapamiętaj!
Ponadprzeciętność, poczucie dumy, samotne działanie, tragizm bohatera, jego tajemnicza przeszłość to cechy zbliżające Konrada Wallenroda do Giaura.
Zobacz:
Konrad Wallenrod – narodowy bohater czy zdrajca? Twoja ocena postaci.
Czy bohatera wallenrodycznego można utożsamiać z bohaterem bajronicznym?