Konrada Wallenroda możesz wykorzystać jako przykład w tematach o:
- Motywie szpiega, zdrady, dwuznacznych moralnie metod walki i czynów bohaterów.
Będzie wówczas najlepszym przykładem – w tym samym utworze jest jeszcze inny przykład podobnego działania – mianowicie czyn Araba w obronie Grenady – tego, który przeniósł zarazę do obozu wroga. Przy takiej prezentacji warto cofnąć się do antyku i przywołać konia trojańskiego – podstęp Odysa, bohatera greckiego. Dylemat nie jest łatwy – już gdy sięgniesz po bohaterów II wojny światowej – konspiracji i szpiegostwa przeciw faszystom sprawa wydaje się jasna i bynajmniej nie dwuznaczna. Może więc odpowiedzi na temat oceny czynu nie należy szukać w metodzie walki tylko w sile, przeciw której ta walka została podjęta?
- Rycerzach i rycerstwie, etosie rycerskim.
Śmiało Wallenrod może stanąć koło rycerza Rolanda, obok Tristana, Lancelota, Zawiszy Czarnego – o ile mówimy tylko o rycerstwie średniowiecznym. Jeśli poszerzymy zakres można porównywać go z rycerzem antycznym (na przykład z Odysem czy Hektorem – pierwszy podobnie używa podstępu, drugi podobnie musi dla ojczyzny pozostawić ukochaną żonę).
- Motywie zakonu krzyżackiego w polskiej literaturze.
Bardzo ciekawy materiał i wcale niemało lektur – a Konrad Wallenrod pasuje idealnie. Drugim sztandarowym dziełem byliby Krzyżacy Henryka Sienkiewicza, a zestawienie Wallenroda z Jurandem może doprowadzić do ciekawych wniosków. Dziełem malarskim uświetniającym prezentacje byłaby, oczywiście, reprodukcja Bitwy pod Grunwaldem Matejki. Można też wykorzystać fragmenty filmu Krzyżacy i kroniki Jana Długosza.
- Porzuceniu dla ojczyzny, czy też idei ukochanej kobiety.
Bardzo romantyczny motyw – choć jeśli sięgnąć do antyku, wzorcowym bohaterem jest Hektor żegnający Andromachę (prezentację można uświetnić obrazem Chirico zestawionym z płótnem polskiego malarza – Gierymskiego Pożegnanie powstańca). Materiału jest sporo – z prozy Orzeszkowej można przywołać Andrzeja Korczyńskiego z Nad Niemnem, bohaterów noweli Gloria victis, z Trylogii pożegnanie Wołodyjowskiego z żoną Basią, wreszcie Warszawianka Wyspiańskiego. Swoistym modelem kontrastowym rozstania dla idei może być decyzja Judyma z Ludzi bezdomnych.
- Roli poety i poezji – w Konradzie Wallenrodzie odgrywa kluczową rolę.
A dyskusja o powinnościach poezji trwa przez wieki. Warto pamiętać przy tym temacie, że to właśnie romantyzm nadał jej ważną, historyczną misję do spełnienia, przywołał jej moc tyrtejską, siłę ocalania pamięci narodowej. Kiedy nadejdzie wyzwolenie, pierwszą rzeczą, jaką zechcą zrobić młodzi poeci dwudziestolecia międzywojennego – to „zrzucić z ramion płaszcz Konrada”, a poezji pozwolić być beztroską. Przy tym temacie nie da się pominąć Wielkiej Improwizacji z Dziadów Adama Mickiewicza.
- Postaciach przebranych – bohaterach, którzy celowo nakładają maskę, funkcjonują pod przybranym nazwiskiem.
Jest ich niemało – Wallenrod może stanąć tu obok Mickiewiczowskich Jacka Soplicy, Grażyny, Sienkiewiczowskiego Andrzeja Kmicica, Kordiana Słowackiego, Konrada z Wyzwolenia Wyspiańskiego, Hamleta Szekspira. Przy takim temacie nie obejdzie się bez porównania funkcji, jakie spełniają maski różnych bohaterów.
- Literackich scenach śmierci.
Scena samobójstwa Wallenroda została wyeksponowana w utworze, zbudowana teatralnie – bohater z mieczem w dłoni i z kielichem trucizny porównuje się do Samsona z Biblii.
Zobacz:
Udowodnij, że Konrad Wallenrod jest powieścią poetycką
Przedstaw cechy powieści poetyckiej na przykładzie Konrada Wallenroda
Wallenrod – rycerz, patriota, mąż. Na czym polega jego tragizm?
Konrad Wallenrod – narodowy bohater czy zdrajca? Twoja ocena postaci.