Czy bohatera wallenrodycznego można utożsamiać z bohaterem bajronicznym?
Przypomnij cechy bohatera bajronicznego.
Stworzył go najsłynniejszy angielski poeta romantyczny, George Byron, m.in. w powieści poetyckiej Giaur przetłumaczonej przez Mickiewicza. Jest to bohater o cechach tragicznych, postać tajemnicza, skłócona z życiem i otaczającym go światem.
- Bohater ten jest samotnikiem miotanym skrajnymi namiętnościami od miłości do nienawiści.
- Przeciwstawia się powszechnie obowiązującym normom i obyczajom, kieruje się wysoką moralnością, ale zazwyczaj ciąży na nim piętno ponurej i zbrodniczej przeszłości.
- Konflikt i rozdarcie wewnętrzne doprowadza go zazwyczaj do obłędu czy nawet samobójstwa.
Jakie z tych cech reprezentuje Konrad Wallenrod?
- Tajemniczość – biografia Konrada jest w dużej mierze dla czytelnika nieznana, obserwujemy jedynie rozsypane jej wycinki, z których czytelnik może ułożyć niepełną całość, na przykład nie wiemy do końca, jakie były okoliczności morderstwa prawdziwego Konrada Wallenroda.
- Skłócenie z otaczającym światem – Konrad neguje wszelkie prawa i konwencje średniowiecznego świata, w którym przyszło mu żyć. Podważa etos chrześcijanina i rycerza, działając w masce, jest wyobcowany z realiów życia zakonu krzyżackiego, któremu paradoksalnie przewodzi. Zwróć też uwagę, że Wallenrod jest wyalienowany uczuciowo spośród zakonników, jego ponury nastrój wywołuje konieczność ukrywania nienawiści i właściwego celu, czyli zemsty.
- Indywidualizm – Konrad podejmuje samotną walkę, składa prometejską ofiarę na rzecz ojczyzny z własnego szczęścia i życia. Wierzy, że tylko poświęcenie wybitnej i świadomej celu jednostki stanowi drogę do wyzwolenia ojczyzny. jest przekonany, że tylko on może podjąć się takiej misji.
Cechy bohatera wykraczające poza bajronizm
- Konrad jest bohaterem narodowym – jego pobudki i motywy nie istnieją w sferze osobistej, miłość dotyczy całego kraju, nienawiść i zemsta zostaje skierowana na wrogów ojczyzny.
- Działanie motywowane wysokimi pobudkami – wynika ono z wewnętrznego nakazu walki za ojczyznę, dla której poświęca wszelkie wartości osobiste. Konrad musi wielokrotnie mordować ludzi, także swoich rodaków, niszczy też szczęście ukochanej Aldony. Świadomość działania efektywnego, ale i jego straszliwych kosztów prześladuje Konrada, napełnia go goryczą i doprowadza do obłędu.
- Konflikt wewnętrzny – wynika ze świadomości popełnienia ciężkich zbrodni, a jednocześnie z głębokiego przekonania, że jest to jedyny skuteczny sposób ocalenia ojczyzny. Wysyła na śmierć tysiące ludzi, sprzeniewierza się etosowi rycerskiemu i chrześcijańskiemu, ale z drugiej strony nie mógłby postąpić inaczej. Ma świadomość wielkości własnego czynu, porównuje się przecież do biblijnego Samsona. Mimo że ma wyrzuty sumienia, jest w pewien sposób dumny ze swego dzieła, nigdy też nie cofnąłby się z raz obranej drogi.
Podsumuj
Bohater wallenrodyczny jest odmianą bohatera bajronicznego typową dla polskiego romantyzmu. Łączą go z nim cechy charakteru i usposobienia, ale różnią motywacje – nie osobiste, ale narodowe.
Ważne
Pytanie jest nieco przewrotne i podchwytliwe, gdyż kreacja Konrada Wallenroda zawiera elementy bajronizmu, typowe dla bohatera romantycznego, ale kreacja ta znacznie poza schemat bajroniczny wykracza. Taką tezę możesz postawić we wstępie swojej pracy, ale możesz też to stwierdzenie wykorzystać jako podsumowanie rozważań w zakończeniu swojej pisemnej wypowiedzi.
Zobacz:
Jaką postawę prezentuje Giaur – bohater powieści poetyckiej George’a Byrona?
Giaur a Werter – dwaj bohaterowie romantycznej Europy Co ich różni co łączy?