Czy Jacek Soplica jest typowym bohaterem romantycznym?
Tak, i nie. Najlepiej określić go jako nietypowego bohatera romantycznego. Część życiorysu Jacka Soplicy pasuje do schematu.
- Pierwszy etap – młodości bohatera – odbiega od typowego układu. Soplica jest zawadiaką, hula, bierze udział w sejmikach – zupełnie nie pasuje do portretu uduchowionego, samotnego, wrażliwego poety. Lecz miłość Jacka do Ewy Horeszkówny jest nieszczęśliwa. Uczucie nie może zrealizować się w małżeństwie.
- W życiu Jacka Soplicy dokonuje się metamorfoza, lecz nie tyle po odmowie przez Horeszków ręki Ewy, co po nieszczęsnym, niemal przypadkowym zabójstwie Horeszki. Soplica przemienia się w Księdza Robaka (przeistoczenie zaznaczone zmianą imienia).
- Jako Ksiądz Robak bohater reprezentuje wiele cech romantycznych. Teraz jest samotny, waleczny, tajemniczy, jest bojownikiem o sprawy kraju, działa w ukryciu. Lecz nie działa jednostkowo, nie bierze całej idei wyzwolenia na siebie, przeciwnie, jego działalność jest racjonalna, jest jednym z wielu emisariuszy, przygotowuje powstanie na Litwie.
- Poza tym nietypowa dla bohatera romantycznego jest skromność Księdza Robaka – nie ma tu cienia „wywyższenia się ponad tłumy”, przeciwnie, jest głęboka pokora i szczera pokuta.
- Fakt, że Jacek Soplica zawarł małżeństwo i miał syna także niezbyt pasuje do schematu.
Podsumowując, można stwierdzić, że Jacek Soplica ma wiele cech bohatera romantycznego (nieszczęśliwa miłość, czyn moralnie niejednoznaczny, metamorfoza, zmiana imienia, samotność, tajemniczość, walka o sprawę kraju, poświęcenie własnego życia dla idei). Ma też jednak cechy nietypowe – przede wszystkim umiejętność racjonalnego działania.
Ważne skojarzenie
- Jacek Soplica już wkrótce otrzyma literackiego spadkobiercę. Będzie nim bohater Sienkiewiczowskiej Trylogii – Andrzej Kmicic.
- Biografie obu postaci posiadają wiele podobieństw: obaj młodzi szlachcice mają za sobą huczną młodość, grzech na sumieniu, walkę o ojczyznę pod przybranym nazwiskiem, obaj doczekają się rehabilitacji.
- Finały ich losów są wprawdzie różne: Soplica nigdy nie zdobędzie ukochanej kobiety, Kmicic – owszem, ożeni się z Oleńką.
- Obaj za to realizują podobną odmianę bohatera romantycznego – „urealnionego”, sprowadzonego z chmur i szczytów między ludzi, bliższego życiu.
Zobacz:
Bohater romantyczny a bohater pozytywistyczny. Próba porównania.