Uporządkowanie przygód Odyseusza
Przed zdobyciem Troi:
- Odkrywa Achillesa, ukrytego przez Tetydę wśród dwórek.
- Przewodzi poselstwu usiłującemu wymóc na Trojanach oddanie Heleny Trojańskiej (wątek wykorzystany przez Jana Kochanowskiego w Odprawie posłów greckich).
- Zdobywa Troję, wprowadzając do miasta posąg drewnianego konia z ukrytymi w środku żołnierzami.
Po wojnie (treść Odysei)
- Odwiedza przylądek Libijski Lotofagów – tu mieszkańcy częstują przybyszy lotosem, czyli owocem, powodującym zapomnienie o ojczyźnie. Kilku towarzyszy Odysa kosztuje specjału, lecz wódz siłą odciąga ich na okręty, sam odmawia poczęstunku narkotycznym kwiatem.
- Wywodzi w pole wielkiego, silnego cyklopa – ludożercę Polifema – i oślepia go, budząc tym gniew jego ojca, samego Posejdona.
- Od Eola, władcy wiatrów, dostaje worek z zamkniętymi w nim przeciwnymi wiatrami, ale towarzysze Odyseusza rozwiązują go, gdy widać już dymy domów Itaki – i wiatry gnają ich znowu do wyspy Eola.
- Po walce z Lajstrygonami pozostaje z jednym tylko okrętem i na nim dociera do wyspy czarodziejki Kirke, która jego zwiadowców zamienia w wieprze, lecz, zmuszona do tego przez Odyseusza, przywraca im ludzką postać.
- Za namową Kirke schodzi do Hadesu, by zapytać o swoją przyszłość zmarłego wieszczka Terezjasza.
- Udaje mu się przepłynąć koło syren i usłyszeć ich śpiew. Nikt inny nie oparł się ich pokusie syren.
- Przepływa cieśninę między dwoma potworami morskimi, Scyllą i Charybdą.
- Na wyspie Trinakii jego towarzysze zabijają kilka sztuk bydła ze świętego stada Heliosa, za co Zeus karze ich, gromem zatapiając statek wraz z załogą.
- Uratowany jako jedyny, na desce z okrętu dopływa na wyspę Ogigię, gdzie spędza siedem lat u nimfy Kalipso. Piękna nimfa w zamian za pozostanie przy niej ofiarowuje Odysowi nieśmiertelność i wieczną młodość, ale pamięć o Penelopie i ojczyźnie każe mu płynąć dalej.
- Wyrusza na zbitej własnoręcznie tratwie i podczas rozpętanej przez Posejdona burzy wyrzucony zostaje na brzeg wyspy Feaków. Ich władca wyposaża go na dalszą podróż.
- Spotkanie z królewną Nauzykaą, w gościnnym kraju Feaków, którzy odesłali go na brzeg Itaki.
- Nierozpoznany – przebrany za żebraka – przybywa do swego domu i przy pomocy Telemacha oraz wiernego świniopasa Eumajosa, zabija ucztujących tam zalotników Penelopy, od dawna uważanej za wdowę. Daje się rozpoznać żonie i odtąd szczęśliwie rządzi Itaką.
Uwaga! Według jednej z wersji mitu syn Odyseusza i czarodziejki Kirke, Telegonos, wysłany przez matkę na poszukiwanie ojca, w czasie burzy trafia na Itakę. Schwytany przez Odysa i Telemacha, gdy grabi wieśniaków, by zdobyć pożywienie, zabija swego nierozpoznanego ojca włócznią zakończoną kolcem ryby płaszczki. Tak oto miały się spełnić słowa wieszcza Terezjasza, który przepowiedział Odysowi, iż śmierć przyjdzie do niego z morza.
Główny bohater – Odyseusz
- Zwany też Ulissesem (przez Rzymian) i skrótowo Odysem.
- Król Itaki, mąż Penelopy, wojownik, który nie chciał wyruszać na wojnę, lecz zmuszono go do tego.
- Na wojnie wykazał się sprytem, inteligencją i pomysłowością Te cechy charakteru pozwoliły mu pokonać silniejszych od siebie wrogów.
Co wiemy o jego wyglądzie?
Z pewnością nie był brzydalem, skoro boginie i zwykłe śmiertelniczki przepadały za nim, a Kalipso chciała go zatrzymać za wszelką cenę… Był pięknie zbudowanym, walecznym, atletą. W antycznych rzeźbach przedstawiany z reguły z brodą.
Cechy charakteru:
- Są to spryt i pomysłowość, rozwaga, sprawiedliwość, podejrzliwość, ostrożność – Odys waży swoje decyzje, nie działa pochopnie.
- Cechą Odysa jest też zaradność – umie dostosować się do warunków i działać na swoją korzyść. Potrafi zbudować tratwę, jest świetnym żeglarzem, ma refleks i darem wymowy potrafi oczarować kobiety i przekonać rozmówców.
- Nie jest wierny – ta cecha została przypisana jego żonie.
- Jest ciekaw świata – świadomie decyduje się na to, by słuchać niebezpiecznego śpiewu syren, chce tego doświadczyć, chce zejść do krainy śmierci.
- Kocha swoją ojczyznę – wszystkie wysiłki kieruje, by móc powrócić do Itaki.
Typ postaci
- Wódz, kapitan statku. Antyczny rycerz, który z równym powodzeniem używa rozumu, jak miecza.
- Odyseusz jest pierwowzorem bohaterów mocnych, energicznych, zaradnych – działających konkretnie – nie romantycznych idealistów. On wie, czego chce i dąży do swojego celu, jest skuteczny w działaniu. Jest też pierwszym homo viatorem – czyli bohaterem wędrującym.
- Jest uosobieniem sprytu i przemyślności, które często okazują się bronią skuteczniejszą niż potęga wojskowa.
Zobacz: