Zwróć uwagę na:
- Wizytę Odyseusza w krainie śmierci – to często przytaczany fragment. Ważne jest spotkanie z matką, z którą rozmawia, ale nie może jej objąć, dialog z Achillesem, który powiada, że wolałby być najlichszym z ludzi, ale żyć… Takie fragmenty i wizja pośmiertnej krainy może być zestawiona z fragmentami Piekła z Boskiej komedii Dantego. W takim przypadku nie zapomnij, że oba dzieła i obu autorów różni podstawowa sprawa – religia i pojmowanie istoty zaświatów. Dla Homera wierzącego w wielu bogów władcą podziemi jest Hades – dla Dantego istnieje jeden Bóg, niebo, piekło i czyściec, a sytuacja człowieka po śmierci zależy od tego, jakim był za życia. Warto też zauważyć, co łączy bohaterów – obaj reprezentują człowieka wobec zagadki istnienia, wędrującego, poszukującego prawdy, i tu i tu człowiek jest centralną postacią, w obu przypadkach mamy do czynienia z dziełami humanizmu.
- Odyseusz może funkcjonować w temacie pracy pisemnej jako przywołany bohater antyczny. Na przykład obok takiego bohatera jak Robinson Crusoe – jeśli temat dotyczył będzie zaradności czy w ogóle postawy ludzkiej w sytuacjach skrajnych, wobec żywiołów, niebezpiecznych okoliczności. Jeśli będziesz mógł sam przywołać przykład postaci o umiejętnościach przetrwania – wybór Odyseusza będzie bardzo dobry.
- Może też zostać przywołany prawem kontrastu przy postaciach takich jak Kordian albo Hamlet. Kordian – też podróżuje, nabywa doświadczeń i powraca do ojczyzny. Jednakże jest pełen wahań i nie jest człowiekiem czynu. Odys nie cofnąłby się przed zabiciem cara.
- Jeśli temat maturalny podejmowałby zagadnienie tęsknoty za ojczyzną, problematyki emigracji, wygnańców z ojczystej ziemi – odwołanie do Odysei także jest możliwe. Tęsknota za Itaką kazała szukać drogi do domu i nie pozwoliła pozostać u pięknej Kalipso.
- Itaka stała się także synonimem domu – i przy okazji takich tematów jak dom, rodzina, wierność małżeńska – może zostać przywołana Odyseja. Warto wówczas pamiętać o Penelopie – kulturowym wzorcu wiernie czekającej na męża kobiety. Ciekawe byłoby zestawienie tego motywu z decyzją i dziejami Judyma – polskiego bohatera, który programowo wybrał bezdomność, by móc poświęcić się idei.
Co się dzieje w Iliadzie?
Już prawie dziesięć lat skomasowane wojska greckie nie mogą wtargnąć do Troi – by odebrać Parysowi Helenę i oddać ją prawowitemu mężowi. W obozie Greków dochodzi do konfliktu:
- Agamemnon bierze sobie za kochankę Bryzeidę – brankę Achillesa.
- Achilles wpada w szaleńczy gniew i wyprowadza swoje wojska z pola walki.
- Troja zaczyna zwyciężać.
- W bitwie ginie Patroklos – ukochany przyjaciel Achillesa.
- Rozsierdzony Achilles wraca i w pojedynku zabija Hektora, syna Priama – króla Troi. Każe pohańbić jego zwłoki, ale po bolesnej rozmowie z Priamem oddaje je Trojańczykom. Pogrzeb Hektora wieńczy dzieło.
Co było dalej?
Zwyciężą Grecy za sprawą Odyseusza i jego sławnego podstpu z koniem trojańskim. Miasto spłonie. Achilles zginie trafiony strzałą w swą słabą piętę przez Parysa. Z płonącej Troi ucieknie Eneasz. A Odyseusz wyruszy w podróż do domu. Zaczyna się Odyseja…
Uwaga!
W tym wszystkim maczają swoje boskie paluszki bogowie – szala zwycięstw mocno zależy od ich układów Atena w końcu popiera Greków, Afrodyta swojego Parysa, więc bawią się ludźmi trochę na wzór gry w szachy…
Zobacz:
Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej.