1 . Które z wymienionych wydarzeń wpłynęły na ukształtowanie kultury baroku?
a) rozwój drukarstwa
b) kontrreformacja
c) rozwój myśli filozoficznej (m.in. filozofii B. Pascala)
d) działalność jezuitów
e) wielkie odkrycia geograficzne
2. Słowo „barocco”, od którego pochodzi nazwa epoki, oznacza:
a) muszlę o kapryśnej, asymetrycznej budowie
b) styl w sztuce oparty na symetrii i harmonii
c) perłę o nieregularnym, manierycznym kształcie
d) nurt filozoficzny zmierzający do określenia relacji człowieka wobec kosmosu
3. Światopogląd barokowy cechuje:
a) przekonanie o nietrwałości świata i znikomości ludzkich spraw
b) wiara w potęgę intelektu człowieka
c) przeświadczenie, że człowiek jest tylko pyłem wobec Absolutu
d) radosny optymizm płynący z przeświadczenia o boskiej harmonii świata
4. Które z wymienionych cech przypisałbyś sztuce baroku?
a) prostota
b) dynamika
c) dekoracyjność
d) symetria
e) dysproporcja
5. Którzy z wymienionych artystów tworzyli w okresie baroku?
a) Rafael Santi
b) Rembrandt
c) Caravaggio
d) Gian Lorenzo Bernini
e) Eugéne Delacroix
6. Które z podanych niżej cech przypisałbyś malarstwu barokowemu?
a) spokój i monumentalność
b) kontrast światła i mroku
c) dynamiczne ujęcie przestrzeni
d) operowanie pastelową barwą
7. Dekoracyjny styl w sztuce odznaczający się lekkością, falistą linią, upodobaniem do egzotycznych motywów to:
a) klasycyzm
b) ekspresjonizm
c) rokoko
d) sentymentalizm
8. Która z definicji sarmatyzmu jest prawdziwa?
Sarmatyzm to:
a) sposób myślenia o polskości i Polakach wyrażający się w przekonaniu, że rodowód polskiej szlachty wywodzi się od starożytnego plemienia Sarmatów, uosabiających cnoty rycerskie.
b) ideologia polskiego mieszczaństwa walczącego o prawa polityczne
c) model wychowania synów szlacheckich
d) zespół szlacheckich przywar, takich jak konserwatyzm, obskurantyzm, prywata, fanatyczne przywiązanie do przywilejów, megalomania narodowa i stanowa, warcholstwo, pieniactwo, awanturnictwo.
9. Których z wymienionych pisarzy przypisałbyś literaturze sarmackiej?
a) Daniela Naborowskiego
b) Wacława Potockiego
c) Jana Andrzeja Morsztyna
d) Zbigniewa Morsztyna
e) Jana Chryzostoma Paska
10. Które z wymienionych cech najlepiej charakteryzują Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska?
a) rzeczowa, konkretna relacja, unikająca przerysowania i idealizacji
b) układ opisywanych wydarzeń niezgodny z rzeczywistą chronologią
c) makaronizmy
d) zdawkowe i powierzchowne informacje na temat życia obyczajowego polskiej szlachty w XVII wieku
11. Które z wymienionych poniżej cech odniósłbyś do Transakcji wojny chocimskiej Wacława Potockiego?
a) kunsztowna, rozbudowana składnia
b) rozbudowana sfera fikcji literackiej
c) dygresyjność
d) brak hiperbolizacji w budowaniu wizerunków polskich rycerzy
12. Które z podanych niżej cech przypisałbyś wizerunkowi Sarmaty nakreślonemu w Transakcji wojny chocimskiej?
a) warcholstwo
b) wierność katolicyzmowi
c) brawura i szafowanie życiem
d) pijaństwo i obżarstwo
e) rycerskość, męstwo
13. Autorem maksymy „A celem poety jest budzić zdumienie” jest:
a) Daniel Naborowski
b) Luis de Gongora
c) Jan Andrzej Morsztyn
d) Giambattista Marini
14. Która z definicji barokowego konceptyzmu jest prawdziwa?
Konceptyzm to:
a) nurt poezji metafizycznej zgłębiającej dylematy: człowiek – Bóg i człowiek – czas.
b) barokowa sztuka epistolarna
c) poezja oparta na oryginalnych pomysłach (niezwykłe metafory i porównania, zaskakujące pointy, anafory, zawiła ornamentyka słowa) zastosowanych po to, by olśnić i zaszokować czytelnika dziwnością formy.
d) inaczej marinizm.
15. Oto fragment wiersza Daniela Naborowskiego Do Anny:
Z czasem wszystko przemija, z czasem bieżą lata,
Z czasem państw koniec idzie, z czasem tego świata,
Z czasem stawa dowcip i rozum niszczeje,
Z czasem gładkość, uroda, udatność wiotszeje…
Jaki zabieg organizuje materię poetycką wiersza?
a) kontrast
b) paradoks
c) anafora
d) inwersja
16. W podanym niżej fragmencie wiersza
Do trupa Jana Andrzeja Morsztyna wskaż zasadę kompozycyjną tekstu:
Leżysz zabity i jam też zabity
Ty strzałą śmierci, ja – strzałą miłości,
Ty krwie, ja w sobie nie mam rumianości
Ty jawne świece, ja mam płomień skryty…
Czy jest to:
a) gradacja
b) kontrast
c) podobieństwo
d) anafora
17. Które z wymienionych poniżej środków artystycznych zastosowano w podanym fragmencie wiersza Jana Andrzeja Morsztyna Niestatek?
Prędzej kto wiatr w wór zamknie, prędzej i promieni
Słonecznych drobne kąski wżenie do kieszeni,
Prędzej morze burzliwe groźbą uspokoi,
Prędzej zamknie w garść świat ten, tak wielki jak stoi,
Prędzej pięścią bez swojej obrazy ogniowi
Dobije, prędzej w sieci obłoki połowi…
a) antytezy
b) paradoksy
c) porównania
d) wyliczanie
e) oksymorony
18. W podanym niżej fragmencie wiersza J.A. Morsztyna Bierzmowanie wskaż oksymoron. Wpisz go w wykropkowane miejsce:
Płaczesz – w ognistej tonie serce wodzie,
Śmiejesz się – słońce gorętsze w pogodzie,
Gniewasz się – strach mię wraz z miłością piecze,
Łaskawaś – a któż przed laską uciecze…
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………
19. Z podanego niżej fragmentu wiersza Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego – poety przełomu wybierz przykład peryfrazy, wpisz go w wykropkowane miejsce:
Nie dosyć na tym, o nasz możny Panie!
Ten nasz dom – ciało, dla zbiegłych lubości
Niebacznie zajźrząc duchowi zwierzchności,
Upaść na wieki żądać nie przestanie…
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………
20. Sentencja:
Opisywać świeckie delicyje, których każdy
póki żyw, niech – jeśli chce – zażyje
stanowi credo barokowej:
a) poezji metafizycznej
b) poezji ziemiańskiej
c) poezji „światowych rozkoszy”
d) poezji plebejskiej
21. Poezja plebejska to poezja:
a) kontynuująca tradycje Ezopa, Marchołta i Sowizdrzała
b) gloryfikująca mieszczan
c) o satyrycznym, zaczepnym charakterze, demaskująca siedemnastowieczne stosunki społeczne
d) błazeńska uprawiana przez poetów dworskich
22. Które z wymienionych cech przypisałbyś poezji Daniela Naborowskiego?
a) prosta, surowa forma
b) motywy vanitas
c) oryginalne koncepty
d) motywy Arkadii ziemiańskiej
23. Rozszyfruj podane niżej cytaty. Kto, do kogo, w jakiej sytuacji, o kim (o czym) mówił? Odpowiedź wpisz w wykropkowane miejsce.
a)
Nierządem, powiedział ktoś dawno, Polska stoi;
Gdyby dziś pojźrał z grobu po ojczyźnie swojej,
Zawołałby co gardła: „Wracam znowu, skądem,
Żebym tak srogim z Polską nie ginął nierządem!
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………
b)
…bardziej mi się jednak serce chwytało Śladkowskiej, bo to tam
w jej powiadali, że nie tylko pszenica, ale i cybula
w polu na każdym zagonie, gdzie ją wsiejesz, urodzi się.
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………
c)
Ty się rozsypiesz prochem w małej chwili,
Ja się nie mogę, stawszy się żywiołem
Wiecznych mych ogniów, rozsypać popiołem.
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………
d)
… Gdzie Bóg, Ojczyzna i Pan swoje składy święte
W archiwie piersi waszych chowają zamknięte […]
Wam Ojczyzna rodzice, krewne, dzieci małe,
Płeć niewojenną, dziewki oddaje dojźrałe,
Te-ż by miały ku żądzy psiej pogańskiej juchy
W opłakanej niewoli rodzić Tatarczuchy?
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………
e)
Żoneczko moja najśliczniejsza, najpiękniejsza duszy i serca mego pociecho!
Tak mi się twoja śliczność, moja złota panno, wbiła w głowę,
że zawrzeć oczu całej nie mogłem nocy. Pan Bóg widzi, że sam
nie wiem, jeśli tę absence (nieobecność) znieść będzie można…
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………
f)
Obejźrzał wszystko i w Syryjej święte
Na chrześcijańskie oko skłoniły pany
I wzrokiem, którym myśli niepojęte
Bada i umysł ludzki niezmacany,
Widzi Gofreda, żeby rad przeklęte
Z miasta świętego wyrzucił pogany;
To jego wszystka myśl i to staranie
Nad świecką sławę i nad panowanie.
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………
24. Świętoszek Moliera reprezentuje typ:
a) komedii intrygi
b) komedii charakterów
c) komedii klasycystycznej
25. Który z wymienionych bohaterów Świętoszka powtarza nieustannie zdanie: „Co niebo rozkaże.”?
a) Tartuffe
b) Doryna
c) Elmira
d) Orgon
26. W podanym fragmencie wiersza Jarosława Marka Rymkiewicza jest mowa o jednym z poetów polskiego baroku. Spróbuj odgadnąć, o kogo chodzi, mając na uwadze kontekst.
Poeta tego miasta na puławskich łąkach
Będzie siwy i bosy ptaki kijem gonił
Albo w kufrze z wierszami za morze popłynie;
On zawsze, bo tak każą, Podskarbim Korony,
Kiedy Muzą w Rytwinach jest kuchenna dziewka.
Nie tego pragnął…
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………
Odpowiedzi
1. b, c, d;
2. c;
3. a, c;
4. b, c, e;
5. b, c, d;
6. b, c;
7. c;
8. a, d;
9. b, d, e;
10. b, c;
11. a, c;
12. b, e;
13. d;
14. c, d;
15. c;
16. b, d;
17. b, d;
18. ognista woda;
19. dom – ciało dla zbiegłych lubości;
20. c;
21. a, c;
22. b, c;
23.
a) podmiot liryczny w wierszu W. Potockiego Polska nierządem stoi mówił o braku, poszanowania prawa, warcholstwie polskiej szlachty,
b) J.Ch. Pasek w Pamiętnikach mówi o zamiarach ożenku z bogatą panną,
c) podmiot liryczny sonetu Do trupa Morsztyna zwraca się do trupa i mówi o miłosnej udręce,
d) Chodkiewicza do swoich rycerzy przed bitwą z Turkami pod Chocimiem,
e) Król Jan Sobieski w liście do Marysieńki zwierza się ze swojej tęsknoty za żoną, sławi jej urodę,
f) Narrator Jerozolimy wyzwolonej Tassa mówi o losach wyprawy krzyżowej dowodzonej przez Godfryda zakończonej triumfalnym zwycięstwem nad poganami;
24. b, c;
25. d;
26. Jan Andrzej Morsztyn.
Zobacz: