Nowe cele sztuki w dwudziestoleciu międzywojennym
„Zobaczyć świat inaczej” – taki cel stawiają sobie artyści nowej epoki. Oczywiście, taki pogląd wynika z przemian techniczno-filozoficznych w nowym, powojennym świecie, z osiągnięć nauki i filozofii. Jeśli fizyka wkroczyła w głąb materii i rozbiła atom – dlaczego nie rozbić dawnych kanonów sztuki, ujrzeć i przedstawić świat inaczej?
Nie naśladować świata, lecz czerpać z bogactwa jego elementów i konstruować go na nowo!
Artyści nowej epoki sformułowali kilka niezwykle cennych zasad sztuki
- Sztuką jest wszystko, co wyraża uczucie lub widzenie świata. Może to być sztuka plemion afrykańskich lub dzieci, a nawet obłąkanych.
- Nie ma jedynego, ustalonego raz na zawsze kanonu piękna.
- Konstrukcja i montaż – to pojęcia, które określają nową sztukę. Atelier artysty jest czymś na kształt laboratorium. Stare zasady perspektywy i przestrzeni trzeba odrzucić – świat dostarcza materii, a twórca buduje świat na nowo, według swojej koncepcji.
Nowe nurty sztuki epoki dwudziestolecia to;
- Abstrakcjonizm – sztuki plastyczne, w których kształty i plamy barwne wcale nie odpowiadają rzeczywistości (odbiegają, abstrahują od rzeczywistych przedmiotów).
- Kubizm – (od kub – kostka, sześcian). Kierunek artystyczny, w którym kształty sprowadzane są do form geometrycznych. Cel – wyjść poza obserwację modelu, ująć w inne formy, stworzyć od nowa. Za pierwszy obraz kubizmu uważa się Panny z Awinionu Pabla Picassa.
- Surrealizm – czyli nadrealizm, kierunek w sztukach plastycznych i w literaturze, który dąży do zwolnienia wyobraźni artysty od logiki czy norm estetycznych lub moralnych, do wydobycia głębszych pokładów psychiki ludzkiej (sfer nieświadomych) – stąd poetyka snu, zjawisk sennych w tym nurcie.
Wassily Kandinsky
Ważne nazwiska, ważne dzieła
Pablo Picasso to niewątpliwie najważniejsze nazwisko reprezentujące kubizm. To on odkrył i ujrzał świat inaczej – i utrwalił go na płótnach. Inaczej – to znaczy w prostych formach geometrycznych, do których można sprowadzić każdą postać, każdy kształt. Postrzeganie drzewa jako prostokąta, góry jako trójkąta nie jest bliskie naturze, nie jest też odwzorowaniem rzeczywistości – ale jest poszukiwaniem istoty rzeczy wspólnej wszelkim elementom życia naszej planety. Picasso odkrywa ich strukturę, szkielet, zagląda do wnętrza postaci i przedmiotów.
Salvador Dali jest głównym przedstawicielem surrealizmu – wizje senne i halucynacje wypełniają przestrzeń jego płócien. Postacie przyjmują monstrualne kształty, przedmioty odkształcają się jak w marzeniu sennym. Warto zobaczyć jego obraz pt. Uporczywość pamięci, z charakterystycznymi zegarami przypominającymi zwiędłe liście.
Salvador Dali był postacią kontrowersyjną – nie potępił bowiem działań Hitlera podczas II wojny światowej, co wzburzyło środowisko artystyczne (Picasso zamknął się na przykład na czas wojny w swojej pracowni przy Grands-Augustius).
Niemniej Salvador Dali, który od roku 1940 zamieszkał na stałe w Stanach Zjednoczonych, odniósł wielki sukces i zapisał się w historii jako jeden z największych artystów XX w.
Zobacz:
Wymień i krótko scharakteryzuj tendencje w filozofii Europy XX-lecia międzywojennego.